در این گزارش قصد داریم شما را با قبایلی در آفریقا به نام «طوارق» آشنا کنیم که زندگی بسیار جالبی دارند.

این مردان نقاب هایشان را شبانه روز به در سر خود می بندند، به طوریکه دهان و بینی آنها را می پوشاند، و جز با نقاب همدیگر را نمی شناسند، حتی در جنگ ها اگر کسی از آنها کشته شود و نقابش افتاده باشد، دوباره آن را به چهره اش باز می گردانند تا شاید با نقاب بتوانند بشناسندش، نقاب برای آنها از زره مهمتر بود". اما زنان این قبایل مکشوف هستند و حجاب و نقاب ندارند.

طوارق یا مردان نقاب دار در صحرای بزرگ آفریقا، در جنوب کشور الجزایر، ازواد در شمال مالی، شمال نیجریه و جنوب غربی لیبی و شمال بورکینا فاسو زندگی می کنند. طوارق مسلمان هستند و از هزاران سال پیش در صحرای بزرگ آفریقا به شکل بدوی و بیابان نشین زندگی می کنند. آنها به این نوع زندگی کردن علاقه دارند و انتخاب خود آنها است.

پیش از ورود اسلام به این مناطق با نام «جرمنتیین» شناخته می شدند، در اوایل عصر اسلامی نام «ملثمون» را داشتند و در عصر اسلامی نام «مرابطین» را به خود گرفتند. طوارق امروز با نیاکان خود از لحاظ سبک زندگی تفاوت چندانی ندارند و حتی برخی قبایل با همان نام های پیشین خود به حیات ادامه می دهند و قرابت خود با نیاکانشان را پاس داشته و حفظ کرده اند.  یکی از آداب و رسومی که به آنها رسیده است پوشاندن سر و صورت است که در اصطلاح به آن «لثام» گفته می شود، بنابراین به این مردان «ملثمون» می گویند.

طوارق نام های مختلفی دارند: مردان آبی پوش، مردان مسلح، مردان محجبه و ملثمون و ... نکته ی جالب درباره ی این قبایل ان است که زنان بدون نقاب هستند و قوانین سخت گیرانه در قبایل آنان برای مردان بیش از زنان است.

اما چرا آنها لثام بر چهره دارند، چرا صورت های خود را می پوشانند؟

مردان این قبایل معتقدند که آشکار شدن دهان مرد عیب و ننگ بزرگی است. آنها دهان را همچون عورت می دانند که باید پوشیده شود. البکری در این باره می نویسد:

"این مردان نقاب هایشان را شبانه روز به سر خود می بندند، به طوریکه دهان و بینی آنها را می پوشاند، و جز با نقاب همدیگر را نمی شناسند، حتی در جنگ ها اگر کسی از آنها کشته شود و نقابش افتاده باشد، دوباره آن را به چهره اش باز می گردانند تا شاید با نقاب بتوانند بشناسندش، نقاب برای آنها از زره مهمتر بود". اما زنان این قبایل مکشوف هستند و حجاب و نقاب ندارند.

نکته ی جالب: در تهیه نقاب مردان طوارق ۹ متر پارچه استفاده می شود و تمام سر و دهان و صورت جز چشم ها را می پوشاند. به طوارق مردان محجبه هم گفته می شود. وقتی پسری به سن بلوغ می رسد برایش جشن لثام (نقاب) می گیرند، بدین معنا که او آماده ی پذیرش مسئولیت شده است. زنان طوارق شیفته ی مردانی هستند که همیشه نقاب دارند. جشن لثام با رقص و موسیقی همراه است. 

برخی لثام را نشانه ای از حجب و حیای این مردان می دانند.

طوارق به موسیقی و نوشیدن چای علاقه ی زیادی دارند و زنان در میان آنها ارج و قرب بسیاری دارند. 

شما را به دیدن تصاویر جالبی از آنها دعوت می کنیم.  

 منابع: دور المرابطین في نشر الإسلام في غرب إفریقیا، الدکتورة عصمت عبداللطیف دندش

الطوارق، الموسوعة العربیة

تابناک باتو