مشاوران اقتصادی ترامپ معتقدند سیاستهای او «اقتصاد را شکوفا» خواهد کرد. از طرف دیگر منتقدین اقتصادی ترامپ، معتقدند سیاستهای اقتصادی رئیسجمهور کسری بودجه، بدهی خارجی، بدهی تجاری و حباب قیمتها را در آینده به شدت افزایش خواهد داد، اما شاید نه در کوتاه مدت.
به گزارش اعتمادآنلاین، دولت ترامپ در این هفته یکساله میشود. پیروزی تعجببرانگیز او در انتخابات به شدت وابسته به وعدههای اقتصادی او در انتخابات بود. ترامپ در این مدت چه کارهایی برای اقتصاد آمریکا انجام داده است؟
دویچه وله در ارزیابی سیاستهای اقتصادی یک ساله دولت ترامپ نوشت: رئیس جمهور ایالات متحده در مراسم تحلیف خود در 20 ژانویه 2017 گفت «این قتل عام آمریکایی اینجا و اکنون تمام میشود».
سخنرانی او، همچون وعدههای انتخاباتیاش به شدت متوجه اقتصاد بود. او از عدم تعادل تجاری و احیای صنعت تولید، اشتغال و مالیات صحبت کرد. بخش اصلی سخنان ترامپ متوجه «باز توزیع اقتصادی» بود. ترامپ در اینباره گفت «مردان و زنان فراموش شده کشور ما دیگر فراموش نخواهند شد.»
به طور کل زمان قضاوت درباره عملکرد اقتصادی ترامپ، و همچنین دیگر حوزهها، سال 2020 است. با این وجود، نگاهی به اقتصاد ایالات متحده در طول یک سال اخیر، و به طور خاص اصلیترین وعدههای اقتصادی ترامپ ارزش بررسی دارد.
نشانههای حیاتی
استفان مور، تحلیلگر حوزه سیاستگذاری و اقتصاد و از مشاوران کمپین انتخاباتی ترامپ که در طرح اصلاحات مالیاتی اخیر نیز مشارکت داشته، درباره اقدامات یکساله ترامپ در حوزه اقتصاد، به دویچه وله گفت «من در اقتصاد به او نمره «الف» را میدهم و به گمانم تمام مردم امریکا هم همین کار را خواهند کرد.»
مور با اشاره به افزایش شاخصهای بازار بورس امریکا، نرخ بیکاری 4.1 درصد، افزایش شتابان درآمد ناخالص ملی(GDP) و بهبود فضای کسب و کار میگوید: به دشواری میتوان گفت که ترامپ در حوزه اقتصاد اشتباهی انجام داده باشد.
بسیاری از شاخصهای اولیه اقتصادی اکنون به درستی مثبت هستند، یقیناً بهتر از پیشبینی بسیاری از اقتصاددانان درباره این دولت. اما پرسش اصلی، میزان ارتباط سیاستهای ترامپ با این شاخصهای مثبت و زمان مثبت باقی ماندن شاخصهاست.
رابرت اسکات، اقتصاددان ارشد و عضو مؤسسه سیاستگذاری اقتصادی در واشنگتن، در مصاحبه با دویچه وله گفت: مادامی که برخی از شاخصهای اقتصادی ایالات متحده مثبت هستند، بخشی از روند هشت سالهای هستند که ریاست جمهوری ترامپ آنها را به خطر انداخته است.
وی در ادامه افزود: «بهبود [وضعیت اقتصادی] از 2010 آغاز شده، با این حال شاخصهای متعدد نگران کنندهای نیز وجود دارند. به عنوان مثال، تعداد واقعی مشاغل تولید شده روند کاهشی ثابتی داشته است. رشد دستمزدها نیز ضعیف بوده است.»
حمایت از کسب و کار، حمایت از کارگر، یا هر دو؟
یکی از وعدههای اصلی انتخاباتی ترامپ بهبود وضعیت معاش بسیاری از کارگران امریکایی و باز توزیع ثمرات ثروت ملی بود.
اسکات در این باره معتقد است که «او به مردمی که او را رئیس جمهور کردند خیانت کرد. آنچه اکنون مشاهده میکنیم، اقداماتی است که درآمد افراد مشغول به کار را به یک درصد بالای جامعه منتقل کرد.»
اسکات معتقد است از زمان به قدرت رسیدن ترامپ، وزارت کار ایالات متحده، با در نظر گرفتن منافع مالکان کسبوکار، بسیاری از قوانین حمایتی از کارگران، از جمله قوانین مربوط به حمایت از حقوق اضافه کار، قوانین مربوط به درصد انعام و قوانین مربوط به امنیت و سلامت محل کار را به وضعیت قبلی بازگردانده است.
مور، که با اندیشکده محافظهکار هریتج همکاری میکند، معتقد است که اقدامات ترامپ در «حمایت از کسبوکار» مثبت بوده و یکی از دلایل اصلی افزایش شاخصهای بازار سهام ایالات متحده از زمان انتخابات نیز همین مسئله است.
ساخت آمریکا
یکی دیگر از وعدههای انتخاباتی ترامپ بهبود وضعیت اشتغال در صنعت تولید، و ساخت و ساز بود. از این منظر، آمارها بیشتر مثبت هستند تا منفی. به گزارش اداره آمار ایالات متحده، پس از روی کار آمدن ترامپ بیش از 400 هزار شغل در حوزه ساخت و ساز و استخراج ایجاد شده است.
اسکات با تأیید این افزایش، گمان میکند کسری تجاری ایالات متحده – حدود 10 درصد پس از ریاست جمهوری ترامپ – به افزایش خود ادامه خواهد داد و تقاضا برای اجناس ساخت آمریکا را تحت فشار قرار میدهد.
ترامپ و مالیات
یکی از ملموسترین دستاوردهای یکساله ترامپ در اقتصاد لایحه مالیاتی او بود که کنگره ایالات متحده اخیراً به آن رأی داد. این لایحه راه را به روی بزرگترین تغییر قانون مالیاتی آمریکا از دهه 80 میلادی هموار میکند و شامل کاهش مالیات بر درآمد شرکتی از 35 درصد تا 21 درصد و همچنین بسیاری اقدامات حمایتی از شرکتهاست.
آقای مور معتقد است که این لایحه اقتصاد را شکوفا میکند و «به افزایش سرمایهگذاری در کسب و کار ایالات متحده خواهد انجامید».
در مقابل، اسکات معتقد است که این لایحه همچون دیگر سیاستهای ترامپ صرفاً به نفع «یک درصد» بالای جامعه است.
اسکات معتقد است، اول از همه افزایش سریع ارزش سهام ایالات متحده به دنبال پیشبینی کاهش شدید مالیاتها رخ داد که در عمل به نفع ثروتمندان و بخشهای شرکتی بود. دوم، او معتقد است که کاهش مالیاتها سبب افزایش شدید کسری بودجه ایالات متحده طی 10 سال آینده خواهد شد و این مسئله روی کسری تجاری کشور آثار منفی برجای خواهد گذاشت.
«من نگرانم بذری که ترامپ کاشته روزی منفجر شود. سیاست مالیاتی او کسری بودجه را شدیداً افزایش خواهد شد. در نتیجه مقدار قرض افزایش خواهد یافت؛ این مسئله به طور بالقوه حباب قیمتی در اقتصاد ایجاد میکند.»
تجارت و سیاستهای ترامپ
اسکات با انتقاد از شعارهای بیعمل ترامپ، به این مسئله اشاره کرد که دولت ترامپ با توجه به گزارشهای منتشر شده درباره صنایع فولاد و آلومینیوم در ماه ژوئیه تصمیماتی را گرفته، اما هیچ اقدامی انجام نداده است.
در مقابل، مور معتقد است که زمان قضاوت درباره عملکرد ترامپ در حوزه تجارت فرا نرسیده است. «او در 2019 و 2020 قضاوت میشود، یعنی وقتی که برای دور دوم رقابتهای انتخاباتی شرکت میکند، نه الان».
از طرف دیگر، اسکات معتقد است ریاست جمهوری ترامپ آثار مخربی روی اقتصاد خواهد گذاشت. با این حال او میافزاید وضعیت اقتصادی ممکن است تا سال 2020 به اندازهای خراب نشود که او را از انتخاب مجدد به عنوان رئیس جمهور باز دارد. «ترامپ شاید شانس بیاورد، با این حال آنچه انتخابات را پیش خواهد برد، افزایش نارضایتی از سیاستهای فعلی اوست».