حجاب برتر

 حضرت زینب علیها السلام با پسر عمویش عبدالله بن جعفر طیار ازدواج کرده بود که برخی او را یکی از چهار مرد سخاوتمند از تبار هاشمیان خوانده اند؛ همانان که به «اجواد اربعه» معروف بودند: یعنی امام حسن و 
همسری با دریای سخاوت
 
¹¹برخی از تبارپژوهان به جای عون، نام یکی از پسران را ابراهیم نوشته و افزوده اند که به فرزندان زینب علیها السلام، «بنی الجواد» و گاهی «زینبیون» می گفته اند.
¹⁰زینب کبری علیها السلام با پسر عمویش عبدالله بن جعفر طیار که در فتوت و سخاوت شهره آفاق است، ازدواج کرده بود و حاصل این زندگی زیبا و مشترک، چهار پسر به نام علی (علی اصغر)، جعفر، عون و عباس، با یک دختر به نام ام کلثوم بوده است.
در ماه جمادی الاول از سال ششم هجرت زاده شد. سومین فرزند و نخستین دختر علی و فاطمه علیهما السلام به زینب کبری و عقیله بنی هاشم معروف است. گاهی با کنیه ام‌کلثوم و ام الحسن نیز نام برده می شود، ایشان با نامش، زینب، نامدار است.
حضرت زینب کبری علیها السلام
 
10. نفیسه یعنی گران بها و پر قیمت و دارای ارزش بسیار.
9. میمونه یعنی خجسته و خوش قدم و مبارک؛
8. فاطمه یعنی بریده از بدی ها و دور از کساتی ها، نجیب تر از همه، ضرب المثل در نجابت. در فرهنگ عرب ها از دیرباز، هر زنی را که  بسیار نجیب بود، در نجابت به فاطمه نامی مثل می زدند و می گفتند: «انجب من فاطمه»؛
7. فاخته یعنی کوکو و قمری: پرنده ای زیبا و خوش صدا که دور گردنش طوق دارد و کنایه از زیبایی و وقاراست؛
6. زینب یعنی خوش سیما و پاک و خوشبو و باعث افتخار و زینت پدر؛
5. رَملَه یعنی با نجابت و ریشه دار و دارای اصل و نسب درخشان؛
4. رقیه یعنی وسیله ارتقا و کسی که باعث ترقی و تعالی می شود؛
3. جُمانَه یعنی لؤلؤ و مروارید و کنایه از هر چیز یا هر کسی که گران بها و دارای ارزش بسیار و کمیاب یا نایاب باشد؛
2. ام الکرامه یعنی مام بزرگواران و مادر کریمان؛
1. اُمامَه یعنی مادرانه و مانند مادر؛
به توضیح مختصر نام های برخی از خواهران آن حضرت پرداخته می شود:
در اهمیت انتخاب نامی که مادران و پدران برای فرزندانشان برمی گزینند، تردیدی نیست؛ زیرا که انسان ها به خصوص در دوران کودکی و خردسالی، پیش و بیش از همه چیز، با نامشان شناخته می شوند و اسم درست و پرمعنا، هم در کسب اعتماد به نفس و آرامش لازم، هم در شکوفایی استعدادهای نهفته و بی شمار فرزندان، می تواند بسیار بیشتر از آنکه تصور می شود نقش داشته باشد و در جهان تربیت و تکامل انسان به کار آید.
نام های زیبا و درخشانامام حسین علیهما السلام و عبدالله بن عباس و عبدالله بن جعفر. برخی بسیار فراتر از این نوشته اند: عبدالله بن جعفر مردی بزرگوار، نکته سنج، با اخلاق، سخاوتمند و دست و دل باز بود و «دریای سخاوت» نامیده می شد و گفته می شود که سخاوتمندتر از او، در تاریخ اسلام نبوده است.
وقتی به خاطر آن همه دست و دل بازی سرزنشش کردند،‌ در پاسخ گفت: «من به این کار، هم خود و هم مردم را عادت داده ام. حال می ترسم اگر دست از این عادت بردارم، نعمت خدا هم از من بریده شود.»
پس از عاشورا هنگامی که خبر شهید شدن دو پسرش به او رسید، یکی از نوکرانش گفت: «این هم مصیبتی بود که از حسین به ما رسید!» عبدالله پس از آنکه کفش خود را به او کوبید گفت:
ای پسر... آیا درباره حسین چنین می گویی؟! به خدا اگر او را در می یافتم، به حتم دوست داشتم از او جدا نشوم تا با او کشته شوم. به خدا سوگند، به جای آن دو، جانم را به او می بخشیدم! حال با شهادت آن دو، درد فقدان او برایم آسان می آید که آن دو، با برادرم و پسر عمویم، دوشادوش هم ایستادند و کشته شدند.
سپس روی به همنشینان خویش کرد و گفت: «اگر من با دست خود نتوانستم همراه حسین باشم و او را یاری کنم، پسرانم توانستند جان خود را فدای او سازند.» باری، دو پسر از پسران عبدالله بن جعفر به نام عون و محمد، در دفاع از دایی خویش روز عاشورا به شهادت رسیدند.
 
حضرت ام کلثوم
ام کلثوم دومین دختر حضرت علی (ع)  از فاطمه زهرا علیها السلام بود. با اینکه نام وی نیز زینب بود، با کنیه اش ام کلثوم نام آور شده است. برای تفکیک از خواهرش زینب کبری علیها السلام و نیز از آنجایی که خواهر بزرگش نیز کنیه ام کلثوم داشته است، به او زینب صغری هم گفته اند. جزئیات زندگانی این دو خواهر، در طول تاریخ، به شدت به هم تنیده شده است.
گفته می شود چون پیام آور اسلام صلی الله علیه وآله وسلم سه دختر به نام های زینب و ام کلثوم و رقیه داشته و هر سه در حال حیات پدرشان پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم از دنیا رفته بودند، پس از آن، مسلمانان و به خصوص خانواده تنها دختر به جا مانده پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم ، فاطمه زهرا علیها السلام با نامیدن دختران خود به نام دختران پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم نام آنان را به نوعی زنده نگه می داشتند؛ افزون بر آنکه با این کار در نام گذاری فرزندانشان، از پیام آور خدا صلی الله علیه وآله وسلم پیروی می کردند.
برای همین، فاطمه سه دختر خود را به ترتیب، زینب و ام کلثوم و رقیه می نامد. سپس دختر وی حضرت زینب علیها السلام نیز نام دختر خود را ام کلثوم برمی گزیند یا بعدها باز نام یکی دیگر از دختران امام علی (ع)  را ام کلثوم می بینیم؛ تا آنجا که برای تفکیک میان دختران امام علی (ع)  گاهی صحبت از ام کلثوم کبری و وسطی و صغری است یا دختری نیز با همین نام، به امام چهارم، حضرت زین العابدین (ع) ، هم نسبت داده می شود و با توجه به اینکه نام آن امام نیز علی بود، دست کم چهار دختر با نام کلثوم بنت علی در تاریخ دیده می شود که تشخیص آن ها از همدیگر کار بسیار دشواری است.
محقق شوشتری بر این باور است: «تردیدی نیست که ام کلثوم، دختر امام علی (ع) ، با عمر بن خطاب ازدواج کرده بود.»¹² حالا در چگونگی آن، حرف های دور و درازی از دیرباز گفته و نوشته اند که اینجا جای نقل و بررسی آن ها نیست.¹³  پس از مرگ عمر، ام کلثوم با پسر عمومی خود، عون بن جعفر طیار، پیمان زناشویی می بندند که با هم در نهضت امام حسین (ع)  بوده اند تا اینکه عون بن جعفر در کربلا به شهادت می رسد.
نام ام کلثوم را بیشتر در ماجراهای مربوط به شهادت پدرش امام علی (ع)  می بینیم که شب فاجعه، پدر، در خانه دختر، تنها با یک خورشت (نمک) افطار می کند و لب به شیر نمی زند و با شگفتی از دختر می پرسد: «تا به حال دیده ای پدرت با دو خورشت غذا بخورد؟!» و شب را تا سحر در خانه دخترش عوالم عرفانی و عبادی خود را داشت که در تاریخ به تفصیل گفته شده است؛ همچنان که پس از فاجعه، بحث و گفت و گوی او با قاتل پدرش معروف است.
 
فاطمه بنت علی
فاطمه دختر امام علی (ع)  از مادری ام ولد به دنیا آمد که به وی فاطمه صغری نیز می گفتند. بیش از هشتاد سال عمر کرد؛ تا آنجا که گفته اند حتی حضور امام صادق (ع)  را نیز درک کرد.
در نهضت برادرش امام حسین (ع) ، از مدینه و مکه تا کربلا، همدل و همراه برادرش بود. پس از فاجعه عاشورا، از کربلا تا کوفه و شام و مدینه، همراه با بازماندگان شهدای کربلا، حضوری فعال و بسیار تأثیرگذار داشت. داستان جسارت مرد شامی به ساحت مقدس او در مجلس یزید و دفاع جانانه خواهرش زینب علیها السلام از او، تا مجاب ساختن و کوبیدن یزید، در تاریخ مشهور است.
فاطمه بنت علی در سال 117 هجری، (یعنی 57 سال پس از عاشورا) از دنیا رفت که از قضا برادرزاده اش حضرت سکینه، دختر امام حسین (ع) ، هم در همان سال 117 چشم از جهان فرو بست؛ ¹⁴ یعنی دو تن از شاهدان عینی و راویان عاشورا تا 57 سال بعد از عاشورا زنده بوده اند.
فاطمه، خواهر امام حسین (ع)  پس از فاجعه عاشورا، فعالیت های اجتماعی بسیاری هم داشته است؛ مانند دیدارش با عمر بن عبدالعزیز وقتی که وی حاکم شهر مدینه بود و تأثیر بسیار کارسازش در مبارزه های جوانان بنی هاشم با بنی عباس در تاریخ گزارش شده اند.

 

منبع: پدری به نام حسین (ع) - محمد صحتی سردرودی

---------------------------
پی نوشت ها
[1] . ابوالحسن علوی، المجدی، ص199.
[2] . دولابی، الذریة الطاهره، ص157؛ عبیدلی، اخبار الزینبات، ص11.
[3] . زبیری، نسب قریش، ص42؛ که این رقیه با برادرش، عمر اطرف، دو قلو به دنیا آمدند. نک: ابن فندق، لباب الانساب، ج1، ص337.
[4] . بلاذری، انساب الاشراف، ج2، ص416.
[5] . ابن سعد، الطبقات الکبری، ج6، ص45؛ طبری، تاریخ الطبری، ج5، ص154؛ نک: موسوعة الامامة، ج6، ص449 تا 618.
[6] . نک: مامطیری، نزهة البصار، ص144 و 145.
[7] . ابونعیم، معرفة الصحابه، ج1، ص89.
[8] . زبیری، نسب قریش، ص46؛ ابن فندق، لباب الانساب، ج1، ص333 تا 338.
[9] . همان، ص338؛ برای مطالعه بیشتر در خصوص دختران امام علی (ع) ، نک: تاریخ امام حسین (ع) ، ج10، ص1 تا 86.
[10] . الدولابی، الذریة الطاهره، ص91 و 92 و 166.
[11] . ابوالحسن علوی، المجدی، ص509.
[12] . محقق تستری، قاموس الرجال، ج12، ص216.
[13] . نک: کرباسی، دائره المعارف الحسینیه؛ معجم انصار الحسین (ع)  (النساء)، ج1، ص191 تا 208 که منکر اصل ازدواج هم شده است.
[14] . موسوعة الامامة، ج6، ص603 تا 611؛ محقق تستری، قاموس الرجال، ج12، ص335 و 336؛ تاریخ امام حسین (ع) ، ج11، ص989 تا 1041.