تجربه شیرین کودکانه....
خانواده ها الگوی مناسبی برای آموزش مدیریت مالی به بچه ها هستند. آن ها با بودجه بندی و تهیه ی صورت حساب های هفتگی و ماهانه، مسئولیت پذیری، صرفه جویی، درست خرید کردن، پس انداز، سرمایه گذاری و تعویق پاسخ گویی به خواسته ها می توانند روش های مدیریت مالی را به فرزندان یاد دهند.
دکتر «کی»، روان شناس و کارشناس امور مالیاتی در این زمینه می نویسد: «من اطمینان دارم هنگامی که دخترم بزرگ شود فردی آینده نگر و صرفه جو خواهد شد، زیرا وقتی او کوچک بود و به مدرسه می رفت، خانواده ما دچار مشکل مالی شده بود و من باید حساب تمامی هزینه های زندگی را به دقت نگه می داشتم.
در آن روزها من و دخترم سعی کردیم به اندازه خرج کنیم که بتوانیم حداقل ده الی پانزده درصد درآمدمان را پس انداز کنیم. ما به کمک یکدیگر فهرستی از تمامی خرج های روزانه تهیه می کردیم و آن را روی در یخچال می چسباندیم.
از آن جا که با هم به خرید می رفتیم به او یاد داده بودم که برچسب قیمت روی کالاها و جنس های مختلف را خوب بخواند و با دقت در وزن، کیفیت و قیمت، کالای مورد نظر را انتخاب کند او یاد گرفته بود بین نیازهای ضروری و نیازهای غیر ضروری خود فرق بگذارد.
او یاد گرفته بود هنگام خرید لباس به کیفیت و دوخت آن دقت کند. او یاد گرفته بود به آگهی های بازرگانی توجهی نکند. او سعی می کرد ارزش وسایل و امکاناتی را که در اختیار داشت بداند. او به «ارزش پول» پی برده بود.
یکی از راه های متداول آموزش مالی به فرزندان این است که به آن ها پول داده شود، یعنی هر خانواده اعم از ثروتمند، متوسط و کم
پول توجیبیدرآمد، برای تربیت درست، به بچه های خود «پول توجیبی» بدهند.
کلمه ی «پول توجیبی» یک واژه ی انگلیسی است که از فعل توصیفی به معنای« فراهم کردن یا تخصیص دادن یک مقدار مشخص برای یک هدف مشخص» است.
پول توجیبی با توجه به توان مالی هر خانواده، سن و نیازهای او پرداخت می شود. البته نیازهای ضروری، توسط والدین برآورده می شود. هم چنین میزان کم یا زیاد آن آثار نامطلوبی خواهد داشت.
«گروهی از روان شناسان معتقدند سن مناسب برای شروع پرداخت پول توجیبی سه سالگی است؛ چرا که در این سن، کودکان به صورت کلی با مفهوم پول آشنا شده اند و به این درک رسیده اند که برای خرید کالاها باید پول پرداخت.»
بهتر است مدت زمان پرداخت آن برای کودکان دوره ی ابتدایی به صورت هفتگی و دوره های بالاتر، ماهیانه باشد و با افزایش سن میزان بیشتری پرداخت شود. مقدار پول توجیبی با توجه به نیازهای آنان تعیین می شود.
ابتدا والدین از بچه ها بخواهند فهرستی از آن چه که در هفته یا ماه به طور مرتب احتیاج دارند و نیز لیستی از آن چه آرزوی خریدش را دارند، تهیه کنند. بعد به آن ها یاد بدهند نیاز، با خواسته فرق دارد و برای به دست آوردن برخی خواسته ها باید صبر کرد تا با پس انداز، قادر به خرید آن شوند. «اگر فرزند مبلغی را درخواست کرد و شما هم مبلغی به او پیشنهاد دادید میان آن دو رقم با هم به توافق برسید.»
البته بهتر است پول توجیبی به دو بخش ثابت و سیال تقسیم شود. حداقل ضروری، پرداخت و مابقی به عنوان پاداش موفقیت ها پرداخت گردد.
«از مزایای پول توجیبی، احساس استقلال، هویت، ارزشمندی و رشد شخصیت در فرزندان است؛ همچنین تمرین خوبی است که برای خرج کردن برنامه ریزی کنند؛ وقتی با محدودیت دارایی مواجه شدند، با صرفه جویی و پس انداز آشنا می شوند و به این ترتیب با مهارت صبر و خویشتن داری، به خواسته هایشان می رسند. و نیز به آنها این فرصت داده می شود تا در کارهای بشر دوستانه و خیریه مشارکت داشته باشند.»
| از مزایای پول توجیبی، احساس استقلال، هویت، ارزشمندی و رشد شخصیت در فرزندان است؛ همچنین تمرین خوبی است که برای خرج کردن برنامه ریزی کنند. |
البته روش های جایگزینی نیز می توان به جای پول توجیبی قرار داد مثل پرداخت در مناسبت ها و اعیاد و یا به عنوان جایزه جهت انجام کارهای خوب؛ توسط فرزندان. زمانی که فرزند خواست خرجی بکند، متناسب با خرج و به تشخیص والدین، پولی در اختیار او گذاشته شود.
البته تاکید شود که اگر به میزان کمتری خرج شد، مابقی متعلق به خود اوست. نکته ی خیلی مهم آن است که وقتی فرزندان در مخارج و نوع خرج کردن فریب خوردند و دچار کمبود مالی شدند، آن ها را سرزنش نکنیم، چرا که بزرگتر ها نیز از این موضوع مستثنی نیستند. اگر آن ها از ما قرض خواستند بهتر است با روش حل مساله، درباره ی علت، زمان و روش باز پرداخت آن گفتگو شود.
در پایان توصیه می شود والدین بر نحوه ی مصرف پول و مخارج بچه ها به طور غیر مستقیم نظارت داشته باشند؛ هم چنین آنها را با پس انداز و سرمایه گذاری آشنا کنند.
