روز عشق مبارک...

Image result for ‫ازدواج علی و فاطمه س‬‎

 

یکی از راه های حساب شده براى پیشگیرى از آلودگی هاى جنسى، ازدواج است، که تاثیر به سزایى در پیشگیرى یا مبارزه با این آلودگی ها دارد.

گر چه امروز مساله ازدواج آن قدر در میان آداب و رسوم غلط و حتى خرافات پیچیده شده که به صورت یک جاده صعب العبور یا غیر قابل عبور براى جوانان در آمده است، ولى قطع نظر از این پیرایه ‏ها، ازدواج یک حکم فطرى و هماهنگ قانون آفرینش است که انسان براى بقاء نسل و آرامش جسم و روح و حل مشکلات زندگى احتیاج به ازدواج سالم دارد.

قرآن که هماهنگ با آفرینش گام بر می دارد در این زمینه می فرماید: «وَ أَنْکِحُوا الْأَیامى‏ مِنْکُمْ وَ الصَّالِحِینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ إِمائِکُمْ إِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ/ مردان و زنان بى همسر را همسر دهید و همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را، اگر فقیر و تنگدست باشند خداوند آنان را از فضل خود بى نیاز مى‏ سازد، خداوند واسع و آگاه است» (نور/ 32).

خداوند در این آیه به یکى از مهمترین طرق مبارزه با فحشاء که ازدواج ساده و آسان و بى ریا و بى تکلف است، اشاره کرده، مى‏ فرماید: «مردان و زنان بى همسر را همسر دهید» عبارت «أَنْکِحُوا/ آنها را همسر دهید» در این آیه اشاره به این نکته می کند که باید مقدمات ازدواج آنها را فراهم ساخت، از طریق کمکهاى مالى در صورت نیاز، پیدا کردن همسر مناسب، تشویق به مساله ازدواج و بالآخره پا در میانى براى حل مشکلاتى که معمولا در این موارد بدون وساطت دیگران انجام پذیر نیست. در همین باره در حدیثى از امیر مؤمنان على علیه السلام مى‏ خوانیم:

«أَفْضَلُ الشَّفَاعَاتِ أَنْ تَشْفَعَ بَیْنَ اثْنَیْنِ فِی نِکَاحٍ حَتَّى یَجْمَعَ اللَّهُ بَیْنَهُمَا/ بهترین شفاعت آن است که میان دو نفر براى امر ازدواج میانجیگرى کنى، تا این امر به سامان برسد» (کافی چاپ إسلامیه ج‏5 ص 331 باب من سعى فی التزویج).

از آنجا که بسیارى از مردان و زنان براى فرار از زیر بار مسئولیت ازدواج، عذرهایى همچون مساله فقر و نداشتن امکانات مالى را بهانه قرار می دهند، قرآن در ادامه آیه ای که ذکر شد صریحا فرموده که فقر نمى ‏تواند مانع راه ازدواج گردد، بلکه چه بسا ازدواج سبب غنا و بى نیازى مى ‏شود، «إِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ» از فقر و تنگدستى آنها نگران نباشید و در ازدواجشان بکوشید چرا که اگر فقیر و تنگدست باشند خداوند آنها را از فضل خود بى نیاز مى‏سازد و خداوند قادر بر چنین کارى است.

Image result for ‫ازدواج علی و فاطمه س‬‎

 

انسان تا مجرد است احساس مسئولیت نمى‏کند نه ابتکار و نیرو و استعداد خود را به اندازه کافى براى کسب در آمد مشروع بسیج مى‏ کند و نه به هنگامى که در آمدى پیدا کرد در حفظ و بارور ساختن آن مى‏کوشد و به همین دلیل مجردان غالبا خانه به دوش و تهى دستند! اما بعد از ازدواج شخصیت انسان تبدیل به یک شخصیت اجتماعى مى‏ شود و خود را شدیدا مسئول حفظ همسر و آبروى خانواده و تامین وسائل زندگى فرزندان آینده مى‏ بیند، به همین دلیل تمام هوش و ابتکار و استعداد خود را به کار مى‏ گیرد و در حفظ در آمدهاى خود و صرفه ‏جویى، تلاش مى‏کند و در مدت کوتاهى مى‏تواند بر فقر چیره شود.

در حدیثى از امام صادق علیه السلام مى‏ خوانیم: «الرِّزْقُ مَعَ النِّسَاءِ وَ الْعِیَالِ/ روزى همراه همسر و فرزند است» (کافی چاپ إسلامیه ج‏5 ص 330 باب أن التزویج یزید فی الرزق).

نگاهی به ازدواج‏ ساده علی و فاطمه‏ علیهما السّلام‏

ازدواج علی و فاطمه‏ علیهما السّلام نمونه و الگوی یک ازدواج سالم و ساده است ماجرای این ازدواج از ابن عباس چنین نقل شده است که می گوید:

فاطمه علیها السّلام دختر گرامى رسول اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم وقتى به سن رشد و کمال رسیده بود، براى خواستگارى او تعدادى افراد سرشناس، یکى پس از دیگرى، به حضور رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم مشرف مى‏ شدند و تقاضاى خود را مطرح مى ‏کردند، به این باور که خواسته آنها مورد قبول واقع شود، اما هر کدام که مسأله را مطرح مى‏ کردند، پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم از او روى برگردانده و مى ‏فرمود: در انتظار فرمان خدا هستم، زیرا ازدواج فاطمه علیها السّلام به فرمان خداوند وابسته است.

سعد بن معاذ انصارى که از جریان آگاه بود، به على بن ابى طالب علیه السّلام گفت: به خدا سوگند رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم جز به تو به جاى دیگرى نظر ندارد، على علیه السّلام در پاسخ وى فرمود: ازدواج به مال نیاز دارد و من ثروتى در اختیار ندارم که تقاضا کنم! رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم نیز آگاه است که دست من از مال دنیا تهى است! سعد گفت: تو را سوگند مى‏دهم که حتما به این أمر اقدام نمایى.

على علیه السّلام به او فرمود: به پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم چه بگویم؟ سعد گفت: بگو به دستور خدا و رسولش، براى خواستگارى فاطمه بنت محمد نزد شما آمده‏ ام. على علیه السّلام به حضور پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم شرفیاب شد، اما از فرط حیا، سر به زیر انداخته بود و سخنى نمى ‏گفت، رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود: یا على! من در چهره شما علامت حاجت مى ‏نگرم، حاجتت چیست؟ عرض کرد:

خواستگارى فاطمه! پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم با چهره ‏اى شادمان و گشاده، به تقاضاى وى لبخند زد و فرمود: با اشتیاق و محبت مى ‏پذیرم. على علیه السّلام فرموده رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم را براى سعد بازگو کرد، سعد گفت: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم خواسته تو را پذیرفته، چرا که او به عهدش پاى بند و در تعهدش خلافى نیست.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم در آن شب بلال را طلبید و فرمود: دخترم فاطمه را به پسر عمویم على تزویج نمودم، دوست دارم، اخلاق اسلامى که اطعام و ولیمه ازدواج است در بین امتم قرار دهم، اکنون اى بلال! به بازار گوسفند فروشان برو، گوسفندى خریدارى کن و ظرفى نیز براى پخت این غذا فراهم ساز، تا مهاجران و انصار را به ولیمه عروسى دعوت کنم. وقتى بلال آنها را انجام داد، پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم مردم را دعوت کرد، گروه زیادى در خانه پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم حضور یافته و به صرف غذا مشغول شدند [با اینکه مقدار غذا کم بود] اما کمبودى در غذا دیده نشد. سپس به بلال دستور داد که طعام را به منزل همسرانش (أمهات المؤمنین) ببرد و به آنها بگوید، خودتان و هر زنى که بر شما وارد شود، از این غذا میل کند، بلال دستور رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم را انجام داد.

سپس پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم در جمع همسرانش حاضر شد و فرمود: دخترم فاطمه را به پسر عمویم تزویج نمودم و به نزد وى مى‏فرستم [و در این شب زفاف آنها واقع خواهد شد]، این شما و این دخترتان [یعنى تشریفات زفاف را آماده کنید]، زنان با خرسندى و شادمانى فروان، زیور آلات خویش را بر وى پوشانده و او را معطر نمودند و جهیزیّه‏اى که عبارت بود از: یک عدد عباى خیبرى، کوزه آب، آفتابه، طشت، پرده‏اى، رختخوابى که از لیف خرما درست شده و بالشى بیش نبود و سلمان و بلال آنها را به دستور پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم تهیه کرده بودند، در منزل پهن نموده و آن گاه رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم را آگاه نمودند، رسول اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم در حالى که قطره‏هاى اشک بر گونه‏اش مى‏ریخت، آن منظره را تماشا نموده و دست به دعا برداشت و فرمود: پروردگارا این ازدواج را بر خاندانى که بیشتر ظروف آنها از سفال تشکیل شده! مبارک گردان.

زنان پیامبر براى رسیدگى به نیازمندیهاى عروس، امّ ایمن را دربان خانه قرار دادند. سپس رسول اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فاطمه علیها السّلام را به حضور فراخواند، چون دیدگان فاطمه علیها السّلام به همسرش على علیه السّلام که در کنار پدرش بود افتاد گریه کرده رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم دست فاطمه علیها السّلام و على علیه السّلام را گرفت و در حالى که مى ‏خواست دست او را در دست على علیه السّلام بگذارد، گریان شد، سپس فرمود: دخترم فاطمه، من از پیش خود، تو را به على علیه السّلام تزویج نکردم، بلکه خداوند در آسمانها از جانب تو و جبرئیل از جانب على این تزویج را صورت داده و بین شما عقد بستند....

آرى دخترم! تو را به بهترین نزدیکانم، تزویج نمودم، تو را به آن کس تزویج کردم که در دنیا آقایى و سیادت دارد و در روز قیامت، از صالحان نیکوکار خواهد بود، پس دست او را در دست على علیه السّلام نهاد و فرمود: اکنون به خانه خود در آیید، خداوند بین شما الفت ایجاد کند و امور شما را اصلاح نماید، تا زمان دیگر که نزد شما بیایم، همچنان به جاى خود باشید. داماد و عروس لحظاتى چند در کنار هم نشستند و همسران پیامبر (أمهات المؤمنین) نیز نزد آنها بودند، اما بین آنها و على علیه السّلام پرده‏ اى آویخته و فاطمه علیها السّلام نزد زنان نشسته بود.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم بعد از گذشت زمانى کوتاه، تشریف آورد و به حجره عروس و داماد وارد شد ... آن گاه فرمود: طشتى را پر از آب کن و بیاور، فرمان او را اطاعت نمودم، رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم دهان مبارک خود را پر از آب نمود و در طشت ریخت و دست به دعا برداشت و فرمود: پروردگارا! این داماد و عروس از من هستند و من از آنها، همان گونه که مرا از پلیدى، پاک نمودى، این دو را نیز از پلیدى پاک گردان.

سپس فاطمه را طلب نمود، کفى از آب را برداشته و بر روى و سینه وى پاشید و کف دیگرى برداشت و بر پهلو و کف دیگرى برداشت و بر سر او ریخت! سپس مقدارى آب، بر بدن وى پاشید و همان دعا را تکرار نمود و به فاطمه دستور داد تا چند جرعه از آن آب را بیاشامد و مضمضه کند و با آن وضو بگیرد سپس طشت دیگرى طلبید و با على نیز همان عمل را انجام داد، آن گاه، درب منزل را بر آنها بست و به منزل خود رفت و مرتب در طول راه آنها را دعا مى‏کرد و هیچ کس را در این دعا با آنها شریک ننمود.

ابن عباس گوید: در شبى که فاطمه علیها السّلام به خانه على علیه السّلام برده مى ‏شد، رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم به پاس احترام این بانوى بزرگ، براى بدرقه، در جلو او و جبرئیل از سمت راست و میکائیل از سمت چپ و هفتاد هزار فرشته، به دنبال او روانه شدند و تا بامداد آن شب خداى را تسبیح و تقدیس مى‏ نمودند. اخبار و احادیث در این مورد و موارد دیگر فراوان است و این فضیلت به تنهایى از فضائل دیگر بزرگتر و برتر است.(کشف الیقین فی فضائل أمیر المؤمنین علیه السلام ص 195 المبحث الثانی فی تزویجه بفاطمة ع).

این است الگوی یک ازدواج ساده، ازدواجی بدون تجمل و هزینه های سرسام آور، ازدواجی اسلامی و مورد تایید خداوند، ازدواجی با وساطت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم، ازدواجی که سراسر درس و نکات زیبا و ظریف را در خود گنجانده است تا الگویی باشد برای همه مسلمانان متعهد و پایبند به دستورات الهی.

با دقت به آنچه گفته شد روشن می شود که با در نظر گرفتن آثار جسمانى، روانى، اجتماعى و فرهنگى ازدواج، باید موانع پیش روى را برطرف نمود و تمام تلاش خود را صرف کرد تا این سنّت الهى به آسانی به انجام برسد و جوانان از فواید بى ‏شمار آن برخوردار شوند. این مهم با تلاش مردم و خانواده ‏ها و مسئولان از طریق فرهنگ سازى، مبارزه با اعتقادات غلط، کاهش تجمّل‏گرایى (اعم از هزینه ‏هاى جشن عقد و عروسى، یا جهیزیه، مسکن و سایر لوازم زندگى که ضرورت ندارند)، احساس مسئولیت بیشتر در رابطه با جوانان، کمک مالى و معنوى به فرزندان، پیروى از دستورات دینى، اختصاص منابع مالى‏ بیشتر به ازدواج جوانان و تشویق و ترغیب به ازدواج حاصل می شود.

یادداشت: سید مهدی سیدمرادی

برگرفته از سایت آستان قدس رضوی





[ یک شنبه 14 اردیبهشت 1399  ] [ 8:35 PM ] [ زارع-مرادیان ]