اضافۀ معنوی بر سه گونه است:
    1. اضافۀ اختصاصیّه؛ که بین مضاف و مضافٌ‌الیه آن حرف جرّ «لِـ» در تقدیر است؛
    2. اضافۀ ظرفیه؛ که بین مضاف و مضافٌ‌الیه آن حرف جرّ «في» در تقدیر است؛
    3. اضافۀ بیانیه؛ که بین مضاف و مضافٌ‌الیه آن حرف جرّ «مِن» در تقدیر است.
   

 مضاف در اضافۀ معنوی تنوین و الف و لام نمی‌گیرد و در عین حال، محلّ ظهور علائم اعرابی است و می‌‌تواند مرفوع، منصوب و مجرور باشد؛ برخلاف مضافٌ‌الیه که بیانگر نقش نحوی مستقلّی است و با نقشهای نحوی دیگر, قابل جمع نیست و همیشه مجرور تلقّی می‌شود.
   

مضافٌ‌الیه متناسب با معنایی که مدّ نظر گوینده یا نویسنده است، می‌تواند معرفه یا نکره باشد و هیچ‌کدام از این دو حالت در مضافٌ‌الیه جنبۀ وجوبی ندارد.
   

 مضاف در زبان عربی از مضافٌ‌الیه خود جدا نمی‌شود و از این رو, پس از هر مضافی باید یک مضافٌ‌‌الیه ذکر نمود.
   

معرفه یا نکره بودن مضاف, به معرفه یا نکره بودن مضافٌ‌الیه وابسته است؛ یعنی اگر مضافٌ‌الیه معرفه باشد، مضاف از آن کسب تعریف می‌کند و معرفه است و چنانچه مضافٌ‌الیه نکره باشد، مضاف از آن کسب تخصیص می‌کند و همچنان نکره است.