اضافۀ لفظی, نوعی از اضافه‌ است که در آن, عامل به معمول خود اضافه می‌شود و مضاف از مضافٌ‌الیه معرفه یا نکره، کسب تعریف یا تخصیص نمی‌کند، بلكه غرض از اضافه در آن, صرفاً تخفیف است که فقط جنبۀ شکلی و ظاهری دارد.

 در اضافۀ لفظی اگر مضاف، پیش از اضافه، مفرد یا جمع مکسر یا جمع مؤنث سالم باشد، تنوین آن حذف می‌‌شود و اگر مثنی یا جمع مذکر سالم باشد، نون آن حذف می‌شود.

 مضاف در ترکیب اضافۀ لفظی، صرفاً چهار نوع از مشتقّات است: اسم فاعل‌، اسم مفعول، صیغۀ مبالغه و صفت مشبهه که همگی معنای وصفی دارند و به فاعل یا نایب فاعل یا مفعولٌ‌به خود اضافه می‌شوند.

مضاف در اضافۀ لفظی در حالت عادی نکره است؛ یعنی الف و لام نمی‌گیرد و صرف ظاهر نشدن تنوین در مضاف یا مضاف قرار گرفتن آن, دالّ بر معرفه بودن آن نیست.

 نشانه‌های دستوری نکره بودن مضاف در اضافۀ لفظی در حالت عادی عبارت‌ است از: 1ـ صفت واقع شدن مضاف در اضافۀ لفظی برای موصوف نکره؛ 2ـ کاربرد مضاف در جایگاه حال مفردِ نکره.

 مضاف در اضافۀ لفظی اگر بتواند صفتِ اسم معرفۀ قبل از خود قلمداد شود، باید با الف و لام تعریف همراه گردد تا از اين طريق معرفه شود و از نظر معرفه بودن با موصوفِ معرفۀ خود مطابقت داشته باشد. مشروط به آنکه یا مضافٌ‌الیهِ آن «ال» داشته باشد، یا خود به مضافٌ‌الیه دیگری که محلّی به «ال» است، اضافه شده باشد. افزون بر این چنانچه مضاف در اضافۀ لفظی، مثنی یا جمع مذکر سالم باشد، همواره می‌تواند «ال» بگیرد.