گردبادها پدیده‌ای طبیعی و مرگبار هستند که همه ساله جان انسان‌های زیادی را می‌گیرند. اما این طوفان‌ها چگونه تشکیل می‌شوند و چرا غیرقابل پیش‌بینی هستند؟
گردباد ستونی از هوا است که با سرعت زیادی می‌چرخد. این ستون از سطح زمین آغاز و به یک ابر ختم می‌شود. طوفان‌ها غالبا تا ۱۰ دقیقه ادامه پیدا می‌کنند و بعضی از آنها به قدری قدرتمند هستند که می‌توانند هر چه سر راه آنها قرار می‌گیرد را از جا بکنند و با خود بچرخانند.
گردبادهای بزرگ حتی می‌توانند تا ۳۰ دقیقه نیز دوام بیاورند. قدرتمندترین طوفان‌ها سرعتی معادل ۴۸۳ کیلومتر در ساعت دارند و حتی می‌توانند ساختمان‌ها را از زمین جدا کنند. آنها می‌توانند قطری معادل ۳.۲ کیلومتر داشته و تا ۲۰ کیلومتر مسافت طی کنند.
طوفان‌های معمول به طور میانگین ۱۷۷ کیلومتر در ساعت سرعت و ۷۶ متر عرض دارند و بعد از طی ۲ یا ۳ کیلومتر از بین می‌روند. طوفان‌ها در سال ۶۰ نفر در آمریکا را به کام مرگ می‌کشند که این افراد غالبا به دلیل سقوط آواری که طوفان حمل می‌کند، جان خود را از دست می‌دهند. تنها یک درصد از طوفان‌ها قدرتمند هستند اما همین یک درصد عامل نیمی از مرگ و میر ناشی از طوفان هستند.
گردبادها چگونه شکل می‌گیرند؟
قدرتمندترین طوفان‌ها از هسته‌ی مرکزی طوفان تندری بوجود می‌آیند. برای ایجاد این هسته وجود یک باد شدید همراه با صاعقه کافی است. رطوبت گرم نزدیک سطح زمین و هوای نسبتا خشک و خنک بالای آن باعث بالا رفتن جریانی از هوای گرم از روی سطح زمین به بالا می‌شود.
دیگر عامل تشکیل هسته‌ی مرکزی وجود بادی است که جهت و قدرت آن مدام در حال تغییر باشد. هسته‌ی مرکزی در ۳۰ درصد مواقع با چرخش به سمت بالا حرکت می‌کند و باعث ایجاد طوفان می‌شود. بالا رفتن چرخشی هسته باعث چرخش هوای نزدیک سطح زمین می‌شود و این هوای در حال چرخش همان طوفان است.
عاملی که باعث غیرقابل پیش‌بینی شدن طوفان می‌شود این است که تا به حال مشخص نشده که چرا برخی بادهای شدید باعث طوفان می‌شوند و برخی دیگر نه. دانشمندان معتقدند تغییرات شدید در بادهای نزدیک به لایه‌های بالایی اتمسفر و رطوبت نسبی بالا برای ایجاد طوفان‌ها موثر هستند. همچنین باید جریان رو به پایین دقیقا در جای مناسب ایجاد شود و جریان هوا سرد باشد اما نه خیلی سرد، فقط مقداری از هوای اطرافش سردتر باشد.
نکته‌ی مبهم دیگر چگونگی از بین رفتن طوفان‌ها است که هنوز دلیل مشخصی برای آن یافت نشده است. احتمالا دمای هوای درون طوفان بیش از اندازه افت کرده و آن را از بین می‌برد.
مشکلی به نام پیش‌بینی طوفان و گردباد
پیش‌بینی طوفان‌ها بسیار دشوار است. زمان میانگین بین اعلام اخطار تشکیل گردباد و ایجاد طوفان در حدود ۱۳ دقیقه است. اعلام اخطار به معنای ایجاد یک گردباد کوچک است که احتمال بزرگ‌تر شدن دارد.
آزمایشگاه ملی حوادث غیرمترقبه آمریکا در حال کار روی پروژه‌ای برای پیش‌بینی دقیق‌تر طوفان‌ها است اما این پروژه به کندی پیش می‌رود. اَبَرکامپیوترهای این آزمایشگاه با جمع‌آوری اطلاعات دمایی، رطوبتی و سایر اطلاعات آب و هوایی تشکیل طوفان را پیش‌بینی می‌کنند. این پیش‌بینی‌ها در برخی موارد کاملا درست و در برخی موارد کاملا غلط بوده‌اند و قابل اعتماد کردن به طور کامل نیستند.
با پیشرفت کامپیوترها و جمع‌آوری اطلاعات دقیق‌تر احتمال دارد این پیش‌بینی‌ها نیز دقیق‌تر شوند اما تا آن زمان برای پیش‌بینی بهتر نیاز به شناخت دقیق‌تر شرایط اقلیمی داریم.
پیش‌بینی مسیر طوفان‌ها نیز بسیار دشوار است و نمی‌توان آن را از قبل تعیین کرد چرا که مدام مسیر خود را عوض می‌کنند.
