احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

مأمون و مذهب اعتزال

بعضي از مورخان و تحليلگران تاريخ، بر اين باورند كه مأمون، مذهب اعتزال را پذيرفته و بدان معتقد بوده است.
دكتر رفاعي در اين باره مي‌نويسد: «مأمون مذهب اعتزال را از يحيي بن مبارك كه مربي او بوده، فرا گرفته است».
وي مي‌افزايد: «در عين حال كه مأمون با شخصيتهاي بزرگ علمي عصر خود تماس نزديك داشت، ولي بيشتر تحت تأثير افكار «ثمامه بن اشرس» و «يحيي بن مبارك» قرار گرفته بود.»

بحث امروز ما یک بحث تاریخى و از فروع مسائل مربوط به امامت و خلافت است ، و آن ، مسئله به اصطلاح ولایت عهدی حضرت رضا علیه السلام است که مأمون ایشان را از مدینه به خراسان آنوقت به« مرو » آورد و به عنوان ولى عهد خودش منصوب کرد ، و حتى همین کلمه « ولیعهد» یا « ولى عهد » هم در همان مورد استعمال شده ، یعنى این تعبیر تنها مربوط به امروز نیست ، مربوط به همان وقت است ، و من از چند سال پیش در فکر بودم که ببینم این کلمه از چه تاریخى پیدا شده ، در صدر اسلام که نبوده ، یعنى اصلا موضوعش نبوده ، لغتش هم استعمال نمى شده ، این کار که خلیفه وقتدر زمان حیات خودش فردى را به عنوان جانشین معرفى کند و از مردم بیعت بگیرد اول بار در زمان معاویه و براى یزید انجام شد ، ولى این اسم را نداشت که براى یزید بیعتکنید به عنوان « ولى عهد».