امام رضا (ع) در دوران ولايتعهدي كه دوران مبارزه منفي ايشان با حاكميت خاندان عباسي و بويژه مامون عباسي بود اقدامات سياسي گوناگوني انجام داد كه نمونه هايي را به شرح ذيل بيان مي كنم .
چکیده:
این مقاله با بررسی منزلت حضرت معصومه (علیها السلام) در پیشگاه امام رضا (علیه السلام) به تبیین ارزشهای وجودی حضرت معصومه (علیها السلام) می پردازد. دادن لقب معصومه از طرف امام رضا (علیه السلام) به ایشان، برابر قرار دادن زیارتش با زیارت خود و انشاء زیارت نامه ای مخصوص آن بانوی بزرگوار نشان از منزلت والای ایشان نزد خدا و ائمه اطهار (علیهم السلام) بویژه امام رضا (علیه السلام) دارد. لذا ضروری است تا با بررسی زیارت نامه حضرت و سخنان امام رضا (علیه السلام) پی به مقام ولایت الهی آن بانوی گرامی ببریم، زیرا او همیشه همراه قرآن و از آن جدا نشد.
در میان فرزندان پسر امام موسی کاظم(ع) هیچکدام همسنگ حضرت امام رضا(ع) نبودند و در میان دخترانشان، محدث گرانقدر مرحوم حاج شیخ عباس قمی به هنگام بحث از دختران حضرت موسی بن جعفر(ع) می نویسد: «برحسب آنچه به ما رسیده، اَفضل آنها سیده جلیله معظمه، فاطمه بنت امام موسی کاظم (ع) معروف به حضرت معصومه (س) است» (منتهی ال؛مال ج 2 ، ص 241 )
در میان فرزندان پسر امام موسی کاظم(ع) هیچکدام همسنگ حضرت امام رضا(ع) نبودند و در میان دخترانشان، محدث گرانقدر مرحوم حاج شیخ عباس قمی به هنگام بحث از دختران حضرت موسی بن جعفر(ع) می نویسد: «برحسب آنچه به ما رسیده، اَفضل آنها سیده جلیله معظمه، فاطمه بنت امام موسی کاظم (ع) معروف به حضرت معصومه (س) است» (منتهی ال؛مال ج 2 ، ص 241 )
هنگامي كه مأمون در سال 200 هـ . ق. حضرت رضا(ع) را از مدينه به خراسان دعوت اجباري كرد، و آن حضرت ناگريز به قبول دعوت گرديد، مأمون گروهي را همراه رجاء بن ابي الضحاك مأمور كرد، كه حضرت رضا(ع) را از راه بصره، اهواز، فارس به خراسان بياورند، نه از بلاد جبل(كرمانشاه، همدان و...) تا مبادا در اين مسير كه شيعيان بسياري وجود داشتند، به امام بپيوندند و مأمون براي حضرت رضا(ع) نوشت، كه از راه جبل نيا(۱)، بنابر اين قول، امام رضا(ع) به قم نيامده است.
پس از رحلت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله ، امامان معصوم و شیعیان
پیوسته مورد ظلم و ستم غاصبان حکومت قرارمیگرفتند.
در چنین اوضاع سیاسی، شیعیان به عنوان اعتراض به حکومتهای غاصب، با راهنماییهای آشکار و پنهان ائمّه اطهار علیهمالسلام از شیوههای «قیام و شهادت» یا «مهاجرت» استفاده میکردند. در این مهاجرتها زنان نیز همپای مردان در صحنههای سیاسی و اجتماعی حضور چشمگیری داشتند و با پوشش تشکیلاتی در نقل و انتقال پیامها و اطلاعات و اموال شیعیان نقش بسزایی داشتند.
آیا می دانید که:
1.لقب «معصومه» را امام رضا(ع) به خواهر خود عطا فرمود.
لقب «معصومه» را امام رضا(ع) به خواهر خود عطا فرمود:
آن حضرت در روايتى فرمود: «مَنْ زَارَ الْمَعصُومَةَ بِقُمْ كَمَنْ زَارَنى.» «هركس معصومه را در قم زيارت كند،مانند كسى است كه مرا زيارت كرده است.»
از گفتني ها در شأن و مقام حضرت معصومه(س)، آن كه: از يكي از علماي معروف نجف اشرف مرحوم آية اللّه مستنبط(ره) نقل شده كه گفت: از كتاب «كشف اللّئالي» كه نسخه خطي آن در كتابخانه شوشتري هاي نجف موجود است، روايت شده: روزي جمعي از شيعيان براي دريافت پاسخ پرسشهاي خود، به محضر امام كاظم(ع) رهسپار شدند، آن حضرت مسافرت كرده بود نظر به اين كه آنها ناگزير به مراجعت بودند، پرسشهاي خود را نوشتند و به افراد خانواده امام كاظم(ع) تحويل دادند، تا در سفر بعد به آن نايل شوند، هنگام خداحافظي ديدند حضرت معصومه(س) پاسخ پرسشهاي آنها را نوشته و آماده كرده است، آنها شادمان شدند و آن را گرفتند. هنگام مراجعت در مسير راه با امام كاظم(ع) ملاقات نمودند، و ماجرا را به عرض رساندند، امام آن نوشته را از آنها طلبيد و مطالعه كرد، و پاسخهاي حضرت معصومه(س) را درست يافت، سه
كمالات حضرت معصومه(س) در حدّي است كه از فرازهاي زيارتنامه اش كه از حضرت رضا(ع) نقل شده فهميده مي شود كه او دختر روح و جسم پيامبر اكرم(ص) و حضرت زهرا(س) و خديجه كبري(س) و امامان معصوم(ع) است.
بار فرمود: «فَداها اَبُوها؛ پدرش به فدايش باد.