حضور در تشییع جنازه مومنی ناشناس

موسی بن سیار می‎گوید: با امام رضا علیه السلام در یکی از کوچه‎های طوس می‎رفتیم که صدای گریه و زاری شنیدیم . به دنبال صدا رفتیم . جنازه‎ای را دیدیم. مولایم از اسب پیاده شد و به سوی جنازه رفت و با حالتی که رحمت و مهربانی از سر تا پای آن حضرت می‎بارید، تابوت آن مومن را مسح و لمس کرد، سپس رو به من کرد و فرمود:

مرز میان اسراف و اقتار در کلام امام رضا علیه السلام

 استاذنت الرضا (علیه السلام) فی النفقة علی العیال؟

فقال (علیه السلام): بین المکروهین .

فقلت: جعلت فداک لا والله ما اعرف المکروهین.

قال: فقال له:

یرحمک الله اما تعرف ان الله عز و جل کره الاسراف و کره الاقتار (1)

فقال (علیه السلام): والذین اذا انفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا و کان بین ذلک قواماً. (2)

محدودیت در راه‎های کسب درآمد در کلام امام رضا علیه السلام

امام رضا علیه السلام فرمود:

«... و اجتناب الکبائر و هی قتل النفس التی حرم الله تعالی و اکل الربا بعد البینه... و البخس فی المکیال و المیزان ... و الاسراف و التبذیر ... و الخیانة ... (1) ؛ (از شرایط ایمان است) دوری از گناهان کبیره یعنی کشتن انسان ـ که خداوند منع کرده است ـ و رباخواری پس از دلیل (که این مورد ربا است) و کم کردن و کاستن پیمانه و ترازو ... و اسراف و ریخت و پاش ... و خیانت ... .»

نبرد میان حق و باطل همیشه ی تاریخ در دو جنبه ‌ی سخت افزاری و نرم افزاری وجود داشته است. نبرد سخت افزاری مانند جنگ های نظامی و محاصره های اقتصادی و نبرد نرم افزاری مانند فشارهای سیاسی و هجوم های فرهنگی. نبردهای سخت افزاری به علت ماهیت مادی آشکارشان به آسانی شناخته می ‌شوند؛ اما گاه اثبات هجمه ‌های فرهنگی نیازمند دقت بیشتری است.[1]

بر آستان مکارم اخلاقی امامی ایستاده‌ایم، که سومین «علی» از دودمان رسالت و شجره امامت است. و در اینجا می خواهیم به ذکر دو نمونه از خصوصیان حضرت بپردازیم:

نهی از منکر

از آنجا که نحوه رفتار و برخورد امام، حجّت است و مورد استناد قرار می‌گیرد، در مواقع مختلف و متعدد نسبت به ناهنجاری‌ها و خلاف ها حتی از بستگان نزدیک خویش اعتراض می‌کرد تا از انتساب به حضرت سوء استفاده نکنند و خلاف‌های آنان را به حساب او نگذارند.

تقدیر و میانه روی در زندگی در کلام امام رضا علیه السلام

امام رضا علیه السلام می‎فرماید:

« لا یستكمل عبد حقیقه الایمان حتی تكون فیه خصال ثلاث: التفقه فی الدین و حسن التقدیر فی المعیشه، و الصبر علی الرزایا (1) ؛ تا سه خصلت در انسان نباشد، حقیقت ایمان او كمال نباید: ژرف شناختن دین، اندازه داشتن در زندگی و پایداری در مصیبت‎ها.»

محدودیت سود در داد و ستد در کلام امام رضا علیه السلام

امام رضا علیه السلام فرمودند:

«ربحُ المومن علی اخیه رباً، إلا أن یشتری منه شیئاً باکثر من مئه درهم، فیربح فیه قوت یومه، او یشتری متاعاً للتجارة فیربح علیه ربحاً خفیفاً (1) ؛ سود گرفتن مومن از برادر دینی خویش ربا است، مگر این که چیزی را به بیش از صد درهم بخرد. در این صورت، به اندازه خوراک روزانه‎اش سود دریافت می‎کند، یا کالایی را برای فروش بخرد، در این صورت سود اندکی از او می‎گیرد.»

با نگاهى گذرا به آیات قرآن كریم، كه به انسان اجازه مى‌دهد تا از نعمت‌ها و روزى‌هاى پاكیزه الهى بهره جوید، مى‌توان دریافت كه در كنار این اذن و دستور الهى، شرط هایى نیز آمده است.

این آیات را مى‌توان به دو دسته تقسیم كرد:

دسته اول، آیاتى است كه شرط هاى مثبت را بیان مى‌كند، و دسته دوم، آیاتى است كه به شرط هاى منفى مى‌پردازد.

شرط هاى مثبت، عبارت است از شكرگزارى، تقوا، اطعام فقیران و نیازمندان، انجام دادن عمل صالح، نیكوكارى و یاد خدا و رستاخیز.