احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

از آنجا که در دوره سالمندى ساختمان جسمانى بدن دگرگون شده و دچار ضعف عمومى می شوند، شایسته مراقبت بیشتری هستند. امام رضا علیه السلام توجه به بزرگترها و مهربانی با آنان را سفارش کرده ، می فرمایند : وَقِّرُوا کِبارَکُمْ وَ ارْحَمُوا صِغارَکُمْ وَ صِلُوا اَرْحامَکُمْ؛ به بزرگترهایتان احترام بگذارید و با کوچکترها مهربان باشید و صله رحم نمایید.(1)

صفوان بن یحیی می‏گوید که به ابی‏الحسن الرضا علیه‏السلام نوشتم که بعضی از پیروان شما از بطن العقیق محرم می‏شوند و در آنجا آب و منزلی نیست و شرایط برای آنها سخت است و یاران و شترانشان عجله دارند. پانزده میل آن طرف بطن العقیق منزلی است که در آن آب هست و همه در آنجا فرود می‏آیند. پس آیا شما فکر می‏کنید آنها مجازند که برای ارفاق به ایشان و راحتی‏شان، در محل آب محرم شوند؟

محمد بن عیسی یقطین روایت کرده است که ابوالحسن الرضا علیه‏السلام یک بسته لباس و خدمتکارانی برای من و برادرم موسی بن عبید و یونس بن عبدالرحمن فرستاد و به ما دستور داد که از جانب او حج انجام دهیم. یکصد دینار بود و ما آن را بین خودمان تقسیم کردیم [التهذیب، ج 2، ص 261] . 

و فقها به این روایت و غیر آن در جواز نیابت گرفتن از زنده در حج مستحبی استناد می‏کنند، همان گونه که به جواز نیابت از حج واجب فتوا می‏دهند مانند حج اسلام از زنده در آنچه که مکلف از انجام آن عاجز است.

امام رضا علیه‏السلام فرمود: احرام قبل از میقات جایز نیست [وسائل، ج 8، ص 232.] .

محمد بن عبدالله روایت می‏گوید که از ابوالحسن الرضا علیه‏السلام پرسیدم درباره‏ی مردی که مرده است و وصیت به حج کرده، از کجا کرده، از کجا باید حج را برای او انجام دهند؟ فرمود: بر طبق مالش. اگر مال فراوان دارد حج او را باید از خانه‏اش برایش انجام دهند. اگر مال او نمی‏رسد، از کوفه برای او حج انجام دهند. اگر باز هم مال او نمی‏رسد از مدینه انجام گیرد [فروع کافی، ج 1، ص 250.] .

حسن بن علی دیلمی غلام امام رضا علیه‏السلام روایت می‏کند که شنیدم حضرت رضا علیه‏السلام فرمود: کسی که دعوت کند سه مؤمن را به حج، یقینا جان خود را به خدای عزوجل به پول فروخته است [من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 77] . 

این حدیث دلالت بر استجابت دعوت مؤمنین برای حج و قیام به هزینه‏های آن می‏کند. پس این از افضل‏ترین کارهاست برای تقرب انسان به خدای متعال.

اسماعیل بن داوود روایت کرده است که از امام رضا علیه‏السلام سؤال کردم درباره‏ی روزه یعنی روزه‏ی مستحبی، فرمود: سه روز در ماه است: چهارشنبه، پنجشنبه، جمعه [التهذیب، ج 1، ص 438.] .

فضل بن شاذان از حضرت رضا علیه‏السلام در حدیثی روایت کرده است که گفت: اگر کسی بگوید چنانچه شخصی مریض شد یا در ماه رمضان مسافرت کرد و مسافرتش تمام نشد یا از مرضش تا ماه رمضان آینده بهبود نیافت چرا باید فدیه بدهد و قضا از او ساقط می‏شود و چنانچه بهبود یافت و یا در وطنش اقامت گزید چرا باید روزه را قضا بگیرد و نباید فدیه بپردازد، گفته شده است به دلیل این است که روزه در این ماه در آن سال بر او واجب بود. و اما کسی که بهبود نیافته است چون تمام سال بر او گذشته است و خدا او را مغلوب کرده و راهی برای اداء آن قرار نداده است، پس او نباید روزه بگیرد. همچنین تمام کسانی که خدا بر آنها مرضی را غالب کرده مانند شخصی که یک شب و روز بیهوش باشد قضای نمازهایش بر او واجب نیست،