از اصرار زياد مأمون براي تحميل مسأله ي ولايتعهدي بر امام رضا، عليه السلام، روشن ميشود که اهداف مهميرا از اين کار دنبال ميکرده است. قرائن و منابعي تاريخي که ميتوان اشاره کرد چنين است:
الف. کاستن از تضاد علويان و عباسيان.
ب. فرو نشاندن نهضت ها.
ج. نظارت بر امام و محدود ساختن ايشان.
د. مخدوش ساختن قداست معنوي امام.
ه. مشروع جلوه دادن خلافت.
ر. به دست آوردن پايگاه مستحکم مردمي.
امام هم ولايتعهدي را بي شرط و شروط نپذيرفت و براي خود شروطي گذاشت. از جمله اين که امام فرمود: «من در کارها مداخله نميکنم.» اين شرط امام براي قبول ولايتعهدي بود. از اين رو امام به صورت عملي خودش را از مشارکت در کارهاي حکومتي مبري دانست.