احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

اما بيان احاديث در فضيلت زيارت آن حضرت:
پس ذکر مي‏کنيم آنچه را که محدث قمي آن معتمد نزد علماي عصر (رضوان الله عليه) در مفاتيح الجنان ذکر فرموده‏اند:
اول: از حضرت رسول (صلي الله عليه و آله) منقول است که فرمود: زود باشد که پاره‏اي از تن من در زمين خراسان مدفون گردد، و هيچ مؤمني زيارت نکند او را مگر آن که حق تعالي بهشت را از براي او واجب گرداند و بدنش را بر آتش جهنم حرام گرداند.

و در حديث معتبر ديگر فرمود که: پاره‏اي از بدن من در خراسان مدفون خواهد شد هر غمناکي که او را زيارت کند البته خدا گناهانش را بيامرزد.
دوم: به سند معتبر منقول است که حضرت موسي بن جعفر (عليه‏السلام) فرمودند که: هر که زيارت کند قبر فرزندم علي را او را نزد
خداي تعالي ثواب هفتاد حج مقبول بوده باشد. راوي تعجب کرد و گفت: هفتاد حج مقبول؟!. حضرت فرمود: بلي هفتاد هزار حج. گفت: هفتاد هزار حج؟!. فرمود که: چه بسيار حجي باشد که مقبول نباشد هر که آن حضرت را زيارت کند نيا يک شب نزد آن حضرت بماند چنان باشد که خدا را در عرش زيارت کرده باشد. گفت: خدا را در عرش زيارت کرده باشد؟!. فرمود: بلي چون روز قيامت مي‏شود بر عرش الهي چهار کس از پيشنيان و چهار کس از پسينيان خواهند بود، اما پيشنيان پس نوح و ابراهيم و موسي و عيسي (عليهم‏السلامند)، و اما پسينيان پس محمد و علي و حسن و حسين (عليهم‏السلامند)، پس ريسماني در پاي عرش مي‏کشند، پس زيارت کنندگان قبور ائمه با ما مي‏نشينند، و به درستي که درجه‏ي زيارت کنندگان فرزندم علي از همه بلندتر و عطايشان از همه بيشتر خواهد بود.
سوم: از حضرت امام رضا (عليه‏السلام) روايت است که فرمود: در خراسان بقعه‏اي است که زماني بر آن خواهد آمد که محل رفت و آمد ملائکه خواهد بود، و پيوسته فوجي از ملائکه از آسمان فرود خواهند آمد و فوجي بالا خواهد رفت که آن در زمين طوس است و آن والله باغي است از باغ‏هاي بهشت هر که مرا در آن بقعه زيارت کند چنان است که رسول خدا (صلي الله عليه و آله) را زيارت کرده است و حق تعالي بنويسد براي او ثواب هزار حج پسنديده و هزار عمره مقبوله، و من و پدرانم در روز قيامت شفيع او باشيم.
چهارم: به چندين سند صحيح از ابن ابي‏نصر منقول است که گفت: خواندم نامه‏ي امام رضا (عليه‏السلام) را که نوشته بود به شيعيان من برسانيد که زيارت من نزد خدا برابر است با هزار حج، پس من اين حديث را به خدمت امام محمد تقي (عليه‏السلام) عرض کردم، فرمود: بلي والله هزار حج است از براي کسي که آن حضرت را زيارت کند و حق او را شناسد.
پنجم: به دو سند معتبر منقول است که حضرت امام رضا (عليه‏السلام) فرمود: که هر که مرا زيارت کند با اين دوري قبر من بيايم به نزد او در سه موطن: روز قيامت تا او را خلاصي بخشم از اهوال آن در وقتي که نامه‏ي نيکوکاران در دست راست ايشان و نامه‏هاي بدکاران در دست چپ ايشان پرواز کند، و نزد صراط، و نزد ترازوي اعمال.
ششم: در حديث معتبر ديگر فرمود گه: زود باشد که کشته شوم به زهر با ظلم و ستم و مدفون شوم در پهلوي هارون الرشيد و خدا تربت مرا محل تردد شيعيان و دوستان من بگرداند، پس هر که مرا در اين غربت زيارت کند واجب شود که من او را زيارت کنم در روز قيامت و سوگند به خدائي که محمد را گرامي داشته و به پيغمبري برگزيده است بر جميع خلائق هر که از شما شيعيان نزد قبر من دو رکعت نماز کند البته آمرزش گناهان را از خداوند عالميان در روز قيامت مستحق شود و به حق آن خداوندي که بعد از محمد (صلي الله عليه و آله) ما را گرامي داشته به امامت و مخصوص گردانيده است به وصيت آن حضرت که زيارت کنندگان قبر من در روز قيامت از هر گروهي گرامي‏ترند، و هر مؤمني که مرا زيارت کند پس روي او قطره‏اي از باران برسد، حق تعالي جسد او را بر آتش جهنم حرام گرداند.
هفتم: به سند معتبر منقول است که محمد بن سليمان از امام محمد تقي (عليه‏السلام) پرسيد که شخصي حج واجب خود را به عنوان حج تمتع انجام داده پس به مدينه رفت و حضرت رسول (صلي الله عليه و آله) را زيارت کرد و به نجف رفت و پدرت أميرالمؤمنين (عليه‏السلام) را زيارت و حق او را مي‏شناخت و مي‏دانست که او حجت خدا بر خلق است و او درگاه معرفت خدا است که از آن در بايد داخل شد، سپس به کربلا رفت و حضرت امام حسين (عليه‏السلام) را زيارت کر و سرانجام به بغداد رفت و حضرت امام موسي کاظم (عليه‏السلام) را زيارت کرد و به شهر خود برگشت در اين وقت آن قدر خداوند به او مال و روزي کرد که مي‏تواند به حج برود براي اين مرد که حج واجب خود را ادا کرده کدام بهتر است که باز حج کند يا برود به خراسان و پدرت امام رضا (عليه‏السلام) را زيارت کند؟. فرمود: بلکه برود بر پدرم سلام کند افضل است و بايد که در ماه رجب باشد و در اين زمان زيارت مکنيد که بر ما و شما از جانب خليفه خوف و ترس مجازات است.
هشتم: شيخ صدوق (ره) در کتاب من لا يحضره الفقيه از حضرت امام محمد تقي (عليه‏السلام) روايت کرده که فرمود: در ميان دو کوه در طوس قطعه‏اي از زمين است از بهشت که هر که در آن داخل شود در روز قيامت از آتش ايمن خواهد بود.

نهم: و نيز آن حضرت روايت کرده که فرمود: من از جانب حق تعالي بهشت را ضامنم از براي هر که زيارت کند قبر پدرم را به طوس در حالي که به حق آن حضرت عارف باشد.
دهم: شيخ صدوق (ره) در عيون اخبار الرضا روايت کرده که مردي از صالحين حضرت رسول (صلي الله عليه و آله) را در خواب ديد به خدمت آن حضرت عرض کرد: يا رسول الله کدام يک از فرزندان تو را زيارت کنم؟ فرمودند: بعضي از فرزندان من زهر خورده و بعضي کشته شده به نزد من آمدند، گفتم کدام يک از ايشان را زيارت کنم با پراکندگي مشاهدشان؟. فرمود: آن کسي را که قبر او به تو نزديکتر است و او مدفون است به زمين غربت، گفتم: يا رسول الله از اين فرمايش رضا را قصد کرديد؟. فرمود: بگو صلي الله عليه، بگو صلي الله عليه، بگو صلي الله عليه، سه مرتبه کلام را فرمود.
بدان که محدث قمي گويد که در وسائل و مستدرک ابوابي در استحباب و تبرک به مشهد امام رضا (عليه‏السلام) و مشاهد ائمه (عليهم‏السلام) و همچنين استحباب اختيار زيارت امام رضا (عليه‏السلام) بر زيارت امام حسين (عليه‏السلام) و بر زيارت هر يک از ائمه (عليهم‏السلام) و بر حج مندوب و عمره‏ي مندوبه ذکر شده است. باري، اگر کسي تفصيل اين مطالب بخواهد به کتب مذکوره مراجعه نمايد.
و بدان که سزاوار است چند مطلب گفته شود:
اول: بدان که زيارت آن حضرت در ايام و اوقات شريفه مختصه به آن حضرت فضيلت بسيار دارد خصوصا در ماه رجب و بيست و سوم ذي قعده و بيست و پنجم آن و ششم ماه رمضان چنانچه بزرگان فرموده‏اند، و همچنين در هر روزي که به مناسبتي به آن حضرت اختصاص دارد.
دوم: به سند معتبر از حضرت امام علي النقي (عليه‏السلام) منقول است هر که را به سوي خدا حاجتي باشد پس جدم حضرت رضا (عليه‏السلام) را در شهر طوس زيارت کند و در حالي که غسل کرده است و نزد سر آن حضرت دو رکعت نماز کند و در قنوت نماز حاجت خود را. بطلبد البته مستجاب مي‏شود مگر اين که براي گناهي يا قطع رحمي سؤال کرده باشد. بدان که موضع قبر آن حضرت بقعه‏اي است از بقعه‏هاي بهشت و هيچ مؤمني او را زيارت نکند مگر اين که خداي تعالي او را از آتش آزاد کرده داخل بهشت مي‏گرداند.
سوم: از مرحوم مجلسي نقل شده از خط شيخ جليل شيخ حسين بن عبدالصمد والد شيخ بهايي که شيخ ابوالطيب حسين بن احمد فقيه رازي (ره) ذکر نموده که هر کسي امام رضا (عليه‏السلام) يا هر يک از ائمه (عليهم‏السلام) را زيارت کند و نزد آن امام نماز جعفر را بجا آورد براي او نوشته شود به هر رکعتي هزار حج و هزار عمره و هزار بنده آزاد کردن و هزار مرتبه با پيغمبر مرسل به جهاد رفتن و به هر گامي که برمي‏دارد براي ثواب صد حج و صد عمره و صد بنده آزاد کردن در راه خدا نوشته شود، و نيز صد حسنه و محو شود از او صد سيئه. انشاء الله در بيان نمازهاي مستحبه کيفيت نماز حضرت جعفر طيار خواهد آمد.
چهارم: روايت شده از محول سجستاني که چون مأمون حضرت امام رضا (عليه‏السلام) را از مدينه به خراسان طلب کرد حضرت به جهت وداع با قبر پيغمبر (صلي الله عليه و آله) داخل مسجد شد و مکرر با قبر آن حضرت وداع مي‏کرد و بيرون مي‏آمد و بر مي‏گشت و در هر دفعه صداي مبارکش به گريه بلند بود، من نزديک آن حضرت رفتم و سلام کردم جواب داد سپس او را به اين سفر تحيت گفتم، فرمود: مرا زيارت کن از جوار جدم بيرون مي‏شوم و در غربت مي‏ميرم و در پهلوي هارون دفن مي‏شوم.
شيخ يوسف بن حاتم شامي در در النظيم فرموده که: روايت کردند جماعتي از اصحاب امام رضا (عليه‏السلام) که آن حضرت فرمود: زماني که خواستم از مدينه به سوي خراسان بيرون بيايم عيال خود را جمع کردم و امر کردم ايشان را که بر من گريه کنند تا گريه‏ي ايشان را بشنوم و دوازده هزار دينار بين ايشان تقسيم کردم و گفتم که من هرگز بر نمي‏گردم پس گرفتم ابوجعفر جواد را و به مسجد پيغمبر (صلي الله عليه و آله) بردم و دست او را بر کنار قبر گذاردم و او را به قبر چسباندم و حفظ او را به سبب رسول خدا خواستم و جميع وکيلان و حشم خود را بشنيدن و اطاعت فرمايش او امر کردم و اين که مخالفت او را ننمايند و به ايشان فهمانيدم که او قائم مقام من است.
و به نقل از سيد عبدالکريم بن طاووس روايت کرده است زماني که مأمون حضرت امام رضا (عليه‏السلام) را از مدينه به خراسان طلبيد حضرت از مدينه به سوي بصره حرکت کرد و به کوفه نرفت و از بصره بر طريق کوفه به بغداد توجه فرمود و از آن جا به قم و داخل قم شد، اهل قم پيشواز آن حضرت آمدند و با هم در باب ضيافت آن حضرت مخاصمه مي‏کردند و هر کدام ميل داشتند آن بزرگورا بر او وارد شود، حضرت فرمود که: شتر من مأمور است هر کجا فرود آمد من آن جا وارد مي‏شوم، پس آن شتر آمد تا در يک خانه خوابيد و صاحب خانه در شب آن روز در خواب ديده بود که حضرت امام رضا (عليه‏السلام) فردا ميهمان او خواهد بود، پس چيزي نگذشت که آن محل مقام رفيعي گشت و در زمان ما مدرسه‏ي معموره است.
شيخ صدوق به سند خود از اسحاق بن راهويه نقل کرده است گفت: چون امام رضا (عليه‏السلام) به نيشابور آمد و خواست از آن جا حرکت نمايد اصحاب حديث خدمت آن حضرت جمع شدند و عرض کردند: يابن رسول الله از نزد ما مي‏روي و حديثي نمي‏فرمائي که استفاده کنيم از شما؟ آن حضرت در عماري نشسته بود سر خود را بيرون نمود و فرمود: از پدرم موسي بن جعفر شنيدم فرمود: شنيدم از پدرم جعفر بن محمد فرمود: شنيدم از پدرم محمد بن علي فرمود: شنيدم از پدرم علي بن الحسين فرمود: شنيدم از پدرم حسين بن علي فرمود: شنيدم از پدم أميرالمؤمنين علي بن ابيطالب (عليهم‏السلام) فرمود: شنيدم از رسول خدا (صلي الله عليه و آله) فرمود: شنيدم از جبرئيل فرمود: شنيدم از خداي عزوجل که مي‏فرمود: «لا اله الا الله حصني فمن دخل حصني امن من عذابي»، چون شتر حضرت راه افتاد ما را صدا زد و فرمود: «بشروطها و أنا من شروطها» يعني قبول شدن (لا اله الا الله) شروطي دارد و من از شروط آن هستم.
و نقل شده است از ابوالصلت که چون امام رضا (عليه‏السلام) به ده سرخ رسيد در وقتي که به نزد مأمون مي‏رفت گفتند: يابن رسول الله ظهر شده است آيا نماز نمي‏کنيد؟. پس فرود آمد و آب طلبيد، گفتند: آب همراه نداريم، پس با دست مبارک خود زمين را کاويد آن قدر آب جوشيد که آن حضرت و هر که با آن حضرت بود وضوء ساختند و اثرش تا امروز باقي است. و چون داخل سناباد شد پشت مبارک خود را به کوهي که ديگ‏ها از آن مي‏تراشند گذاشت و فرمود: خداوندا نفع ببخش به اين کوه و برکت ده در هر چه ظروفي گذارند که از اين کوه مي‏تراشند و فرمود که از براي آن حضرت ديگ‏ها از سنگ تراشيدند و فرمود که طعام آن حضرت را نپزند مگر در آن ديگ‏ها. پس از آن روز مردم ديگ‏ها و ظرف‏ها از آن تراشيدند و برکت يافتند.
و بدان که چنانچه از علماء اماميه (رضوان الله تعالي عليهم) مانند مرحوم طبرسي در اعلام الوري، و شيخ حر عاملي در اثبات الهداة، و محدث قمي در مفاتيح الجنان نقل شده است آن قدر کرامات و معجزات از اين روضه‏ي مقدسه ظاهر شده، و هم چنين در زمان ما تا به حال چندين معجزه به نحو تواتر بيان شده است که احتياج به نقل وقايع گذشته نيست. آري اين مشهد مقدس به برکت آن حضرت (صلوات الله عليه و علي آبائه و ابنائه الطاهرين) مورد پناه خاص و عام است و ملجأ عموم شيعيان و دوستان أميرالمؤمنين (عليه‏السلام) و جايگاه زيارت و عبادت و عرض نياز بدرگاه پروردگار عالم و خواستن قضاء حوائج از آن رب جليل و مايه‏ي افتخار شيعيان مخصوصا شيعيان ايران است.
اميد است خداي تعالي در زير سايه‏ي امام زمان ارواح العالمين له الفداء عزت و شرف و احترام آن مشهد مقدس و هم چنين ساير مشاهد مشرفه را تا ظهور امام زمان (عليه‏السلام) مستدام بدارد به محمد و آله الطاهرين.
و ما کلام را به ذکر حديثي از کامل الزيارات که در خصوص زيارت حضرت رضا (عليه السلام) وارد شده که براي هيچ امامي چنين فضيلتي نقل نشده ختم مي‏کنيم:
حديث نمود مرا، علي بن ابراهيم جعفري از حمدان دسوائي گفت: داخل شدم بر ابي‏جعفر ثاني (امام محمد تقي) عليه‏السلام و عرض کردم: چه ثواب است براي کسي که زيارت کند پدرت را در طوس؟. فرمودند: کسي که قبر پدرم را در طوس زيارت کند خداوند گناهان گذشته و آينده‏ي او را مي‏آمرزد. حمدان گفت: بعد اين ايوب بن نوح بن دراج را ديدم و گفتم: اي اباالحسين من از مولايم اباجعفر (عليه‏السلام) - شنيدم که مي‏فرمود: هر که زيارت کند قبر پدرم را در طوس خدا گناهان گذشته و آينده او را مي‏آمرزد. ايوب گفت: زياده از اين نقل کنم براي تو؟ گفتم: آري، فرمود: شنيدم از آن حضرت - يعني اباجعفر امام محمد تقي (عليه‏السلام) - هنگامي که قيامت شود براي او (زائر پدرم) منبري مقابل منبر رسول الله (صلي الله عليه و آله) برپا شود تا مردم از حساب فارغ شوند. و در حديث ديگر است که حمدان چون ايوب بن نوح را ديد در حالي که زيارت کرده بود گفت: آمده بودم در طلب آن منبر.
 

منبع: كتاب قره المهج في زياره ثامن الحجج