امام رضا(ع) براي كساني كه تحت سرپرستي او بودند و اداره زندگي آنان به عهده حضرت بود، با كمال محبت و مهرباني رفتار ميكرد و براي آنان ارزش و احترام قائل بود. در حالات حضرت مينويسند: روزي سفره غذا گسترده شد، تمام غلامان حضرت گرد آمدند، از جمله غلاماني كه سياهپوست بودند.
يكي از حاضران گفت: چه خوب بود براي اينان سفرهاي جداگانه قرار ميدادي! حضرت فرمود: "اِنّ الربّ تبارك و تعالي واحدٌ والاُم واحدةٌ والأب واحدٌ و الجزاء بالاعمال(1)؛ پروردگار همه يكي است. پدر و مادر [انسانها] نيز يكي است و پاداش افراد را بر اساس اعمالشان ميباشد" و بدين وسيله اعلام ميفرمايد كه ميان افراد خانواده نبايد تفاوتي باشد.
در روايتي حضرت دربارة توسعه دادن به زندگي و سختگيري نكردن نسبت به نيازهاي خانواده ميفرمايد: "صاحب النعمه يجب أنْ يوسّع علي عياله(2)؛ بر كسي كه خدا به او نعمت داده، لازم است نسبت به تأمين نيازهاي خانواده با دست گشاده برخورد كند" چنان وسائل آسايش و راحتي برايشان فراهم كند، كه آثار نعمتهاي پروردگار را لمس كرده، نسبت به سرپرست خانواده با ديدة احترام و تكريم بنگرند. البته سؤال شما در واقع موضوع يك رسالة تحقيقي است كه بايد در سخنان و سيرة امام هشتم(ع) مطالعه شود و مطالب مربوط به خانواده جمعآوري گردد. مطالعة كتابهايي كه دربارة خانواده نوشته شده ميتواند به شما مطالبي كمك نمايد، مانند كتاب:
1ـ نظام خانواده در اسلام، آقاي انصاريان؛
2ـ بهشت خانواده، آقاي مصطفوي؛
3ـ خانواده، دكتر حبيبالله طاهري.