به نقل از پايگاه اطلاعرسانی زيارت، حجتالاسلام سیدجواد موسویهوايی، معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبليغات اسلامی كشور، با بيان اينكه مسئله زيارت در مكتب تشيع، يك مسئله قرآنی است، گفت: ذكرهای موجود در قرآن كريم در واقع نوعی زيارت بهشمار میرود.
وی افزود: اين مسئلهای مهم است كه بدانيم ريشه زيارت در قرآن كريم است، در اين راستا میتوانيم حتی نسبت به زيارت اهل قبور نيز به آيات و روايات متعددی استناد كنيم.
معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبليغات اسلامی كشور با اشاره به نقل روايات مفضل از سوی اهل سنت و شيعه در رابطه با مسئله زيارت، تصريح كرد: مسئله زيارت از ابعاد مختلف، يك مسئله سازنده است، بدين معنا كه انسان بايد دنبال كمال وجودی خود بوده و بتواند با طی كردن مسير الهی، صفات الهی را در خود متجلی كند.
زيارت؛ يكی از راهكارهای اساسی در زندگی اسلامی
موسویهوايی از زيارت بهعنوان يكی از راهكارهای اساسی در زندگی اسلامی نام برد و خاطرنشان كرد: ما در مسئله زيارت خصوصاً زيارت ائمه معصومين(ع)، با يك سلسله از حقايق دينی و يك سلسله از عواطف انسانی و دينی روبرو هستيم كه آن را درك كرده و بر مبنای آن، عمل و عكسالعمل خود را تنظيم میكنيم.
وی يادآور شد: نكتهای كه بايد به آن توجه شود، اين است كه در مسئله زيارت الگوها و اسوهها به ما معرفی میشوند، به همين دليل زيارت زمينهساز سير تكاملی انسان است.
معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبليغات اسلامی كشور، با اشاره به جايگاه زيارت در منظر پيامبر اكرم(ص)، گفت: پيامبر(ص) میفرمايند: «هر كسی مرا وقت ممات زيارت كند، مثل اين است كه در زمان حيات مرا زيارت كرده است» و در روايتی ديگر نيز میفرمايند: «مسئله زيارت، زنده و مرده برای من ندارد و چه در قيد حيات باشم يا نباشم شما میتوانيد در كنار قبر من آمده و استغفار كنيد و من هم برای شما دعا كرده و خداوند گناهان شما را میبخشد»؛ بنابراين زيارت در مكتب اسلام از جايگاه ويژهاي برخوردار است.
موسویهوايی اظهار كرد: حتی بسياری از بزرگان اهل سنت نيز اين سخن روايت را نقل كرده و به آن تأکید دارند، چرا كه ريشۀ آن در فطرت انسان است، يعنی انسان دوست دارد در كنار افرادی قرار بگيرد كه از لحاظ فضائل به آنها علاقهمند است تا بدين وسيله سير تكاملی خود را سپری كند.
وی افزود: در روايات تأكيد شده است كه زيارت باید با معرفت و شناخت حق امام معصوم(ع) و پيامبر(ص) همراه باشد، تا بتوانيم خواستههای پست مادی كه برای ما محدوديت ايجاد كرده است را بهبود بخشيم.
معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبليغات اسلامی كشور با بيان اينكه ما در زيارت خواستههای معنوی را برای زندگی طراحی میكنيم، تصريح كرد: ما در مورد زيارت تمام ائمه(ع) كه پيروان اهل سنت نيز نسبت به آنها محبت دارند، مسئله ارتباط را درك ميكنيم.
زيارت گواهی به زنده بودن امام(ع) است
موسویهوايی خاطرنشان كرد: اداي سلامی كه در زيارتنامههای ما و زيارتنامههای پيروان اهل سنت نقل شده، بهمعناي اين است كه پيامبر(ص) زنده هستند و روح اين بزرگوار هيچ گاه از بين نميرود، اگر چه جسم از روح جدا شده، منتهی اين جسم، مطهر و پاك است و از بين نخواهد رفت.
وی افزود: بنابراين هنگام اداي سلام به ساحت اين بزرگواران، ارتباط با روح مقدس رسولالله(ص) و ائمه(ع) برقرار ميشود كه در همين رابطه از پيامبر اكرم(ص) روايت است «بعد از نماز به زير آسمان آمده و به من سلام كنيد كه خداوند ملكی قرار داده است كه سلامهای شما را به قبر من میرساند».
معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبليغات اسلامی كشور با استناد به روايت فوق، اظهار كرد: بر اين اساس فردی كه به زيارت امام رضا(ع) برود و با ايشان ارتباط بگيرد، در واقع به امام سلام میكند؛ اين ارتباط و سلام كردن و خطاب قرار دادن، يعنی آنها زنده هستند و ما در پيشگاه آنان حاضريم.
موسویهوايی از ثواب زيارت به عنوان ديگر مسئله مهم در زيارت اولياءالله نام برد و گفت: تمامی مراحل سفر به زيارت، هزينه كردن و تحمل سختیهای سفر دارای ثواب است، زيرا بر اساس روايتي از پيامبر اكرم(ص) «كسیكه حج مشرف شود، ولی به زيارت من نيايد، به من جفا كرده است»، لذا زيارت امري هدفمند است.
توسل به معنای استقلال ائمه(ع) از خداوند نيست
معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبليغات اسلامی كشور با بيان اينكه مسئله توسل برای رسيدن به حاجتها و خواستههای معنوی از ديگر نكات مهم در زيارت است، تصريح كرد: اين مسئله نيز ريشه در قرآن كريم دارد و پيامبر اكرم(ص) نيز از اهل بيت(ع) بهعنوان وسيله توسل ميان مردم و خداوند ياد كرده است، چراكه انسان برای بهرهمندی از فيض خداوندی به يك واسطه نيازمند است.
موسویهوايی افزود: زمانی كه انسان به زيارت میرود، در واقع بين خود و خدايش يك واسطه آبرومند قرار میدهد كه خداوند متعال به او عنايت بيشتری داشته باشد، لذا هيچ كس معتقد نيست امام رضا(ع)، میتواند مستقل از خدای متعال، هر كاری در دنيا انجام دهد و هر كس كه چنين بياني داشته باشد بدون شك صحبتي كفرآميز كرده است.
وی از درد دل كردن با ائمه معصومين(ع) به عنوان يكی از مباحث تربيتی نام برد و اظهار كرد: گاهی اوقات يك سری مطالب است كه اگر گفته نشود بيماری روحی و جسمی را در پی خواهد داشت و در اين ميان همين كه افراد میتوانند با امام رضا(ع) درددل كنند بسيار مهم است؛ زيرا امام رضا(ع) صدای ما را میشنود و شاهد جايگاه مادی و معنوی ما است.
معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبليغات اسلامی كشور با بيان اينكه زيارت علاوه بر بازتاب معنوی بازتاب مادی نيز دارد، خاطرنشان كرد: بازتاب مادی زيارت اين است كه خداوند بسياری از بلايا را از انسان دور كرده و بسياری از مشكلات و گرهها را باز میكند.
نقش طرح مطالعاتی زيارت در تقويت مقولههای زيارت
موسویهوايی اجراي طرح مطالعاتی و پژوهشی در خراسان رضوی با موضوع زيارت و آداب ميزبانی را حركتی مهم در راستای تقويت زيارت و محورهای آن و آگاهی مجاوران از زيارت دانست و ابراز كرد: آموزش و تبيين فرهنگ زيارت و آداب ميزبانی برای كسبه و مشاغل حريم حرم يكی از مهمترين دستاوردهای اين طرحهای پژوهشی و مطالعاتی است، زيرا ارائه آموزش مشاغل حريم حرم تأثير بسزايی در ارتقای فرهنگ نظری در فرامرزها دارد.
معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبليغات اسلامی كشور تصريح كرد: در زيارت بايد به دور از لايههای ظاهری، نگاه عميق به مبانی عرفانی زيارت داشته باشيم، چرا كه در سايه انجام زيارت با معرفت میتوان تقرب مكانی، زمانی، مقامی و در نهايت تقرب صفتی با ائمه معصومين(ع) پيدا كرد.
موسویهوايی با بيان اينكه عرفان در زيارت به معنای سير صعودی از نقص به كمال است، يادآور شد: در اين مسير با بصيرتافزايی و درك بيشتر میتوانيم انعكاس شواهد ربوبی را در قلب خود شاهد باشيم، در اين راستا حرم مطهر امام رضا(ع) برای مردم ايران اسلامی به ويژه خراسان رضوی فرصتی مغتنم در جهت خودشناسی و بصيرتافزايی و آموزش مبانی عرفانی زيارت است.
وی با اشاره به اينكه آثار پژوهشی زيارت كاربردهای متعددی برای تبليغ مفهوم زيارت دارد، تأكيد كرد: میتوان جايگاه عرفان را در زيارت و نقش آن در تقرب الهی را با سادهسازی برای همه سطوح سنی تبيين كرد