نه امید دل سپردن نه توان دل بریدن
یه کلید کهنه چرخید توی قفل سینه م
انگار یه دل شکسته افتاد زیر دست و پای زوار
اینها بخشی از شعری است که عبدالجبار کاکایی، شاعر و ترانه سرای نام آشنای کشورمان در رثای حضرت رضا(ع) سروده است. کاکایی مهمان این هفته «حرم» شده است. دغدغه های این شاعر و ترانه سرای کشورمان در مورد معارف اسلامی و نشر رهنمودهای معصومین(ع) و ارادت ویژه اش به امام رضا(ع) بهانه ا ی شد برای گپ و گفتی با او.
سالهاست که در فضای شعر و شاعری قلم میزنید، از نگاه شما شعر آیینی چه تعریفی دارد؟
شعر آیینی برآمده از روح مذهبی و دینی شاعری است که با تاسی به دین، در رثای معارف بلند اسلامی و منویات معصومین(ع) می سراید و این گونه شعر تفاوت بسیاری با شعر قدیم دارد.
البته باید به این موضوع هم توجه داشت که شعر آیینی تنها شعری نیست که درباره ائمه(ع) گفته میشود. نگاه شاعر به موضوعات مختلف باید آیینی باشد، حتی اگر شعر عاشقانه میگوییم، میتواند شعر آیینی محسوب شود. چنانچه شاهنامه فردوسی که منظومه ای حماسی است، اما هیچ کس نمیتواند منکر این باشد که اشعار فردوسی آیینی و دینی است و یا حافظ که مستقیم به دین و انبیاء در اشعارش اشاره نکرده است، اما تمام اشعارش بوی آیین میدهد. اینها مثل خیلی از شاعران دوران صفویه، به شاعر آیینی و مذهبی شناخته نشدند اما اشعارشان آیینی و ماندگار بود.
در میان اشعار آیینی توجه شاعران را به شخصیت و سیره امام رضا(ع) چطور ارزیابی میکنید؟
خوشبختانه شاعران آیینی کشورمان در رثای اهل بیت(ع) اشعار بسیاری سروده اند و توجه خاصی هم به شخصیت امام رضا(ع)، سیره زندگی ایشان و زیارت دارند. علاقه به امام هشتم(ع) جایگاه ویژهای در میان شعرای آیینی دارد و در مناسبت های مختلف در این زمینه هنرنمایی میکنند.
به نظر شما شاعران تا چه حد میتوانند در ترویج فرهنگ رضوی موثر باشند؟
به نکته خوبی اشاره داشتید چرا که زبان شعر فرصت خوبی برای انتقال مفاهیم دینی و معارف اهل بیت(ع) است. اشعار آیینی که تاکنون در رثای امام رضا(ع) سروده شده اند در جان ایرانیان جاری است و جالب این که برخی اشعار چون:«ای غریبی که ز جد و پدر خویش جدایی/ خفته در خاک خراسان تو غریب الغربایی» و یا شعر دیگری با این مضمون:«اغنیا مکه روند و فقرا سوی تو آیند/ جان به قربان تو آقا که حج فقرایی» و... بر زبان هر ایرانی جاری است و در هر مناسبتی هنگام زیارت امام رضا(ع) این اشعار را میشنویم و همین مساله موجی را ایجاد کرده که همه به یاد این امام مهربان باشیم که یادآوری ایشان بخش مهمی از پاسداشت و ترویج فرهنگ رضوی است.
در میان اشعار شما شعر زیبایی در رثای امام رضا(ع) به چشم میخورد با مضمون«کلید». از این شعر برایمان بگویید.
این شعر را در هنگام زیارت حضرت سرودم. چند سال پیش در هنگام زیارت وقتی وارد حرم مطهر امام هشتم(ع) شدم، به یکباره چشمم به درب ورودی افتاد که پیرزنی زائر با تمام وجود دق الباب میکرد و عاشقانه حضرت را میخواند. آن وقت این ابیات به ذهنم تراوش کرد و بی اختیار گفتم: یه کلید کهنه چرخید توی قفل سینه م....
و چرا کلید را به عنوان مطلع شعرتان انتخاب کردید؟
این اعتقاد قلبی من و همه ارادتمندان و عاشقان حضرت رضا(ع) است که کلید غم هایشان دست آقاست و ایشان همه قفل های بسته را به عنایت و مهربانی باز میکنند.
در این حال و هوای زیارتی، از امام رضا(ع) چه میخواهید؟
فرصت زیارت و قدم زدن در حرم و عاقبت بخیری.
