یكي از كساني كه خدا و قيامت و دين را قبول نداشت ، براي بحث و مناظره نزد حضرت امام رضا عليه السلام رسيد .
امام فرمود : « اي مرد ! اگر قضيه آن طوري است كه شما بيدينان ميگوييد و اين جهان ، آفريدگاري ندارد ، ( در صورتي كه چنين نيست و جهان آفريننده دارد و انسانها هم تكاليفي دارند ) ما با شما مساوي هستيم و اين نماز و روزه و تكاليفي كه انجام دادهايم ، به ما ضرري نميرساند . اما اگر عقيدهي ما درست باشد و خدايي در كار باشد و انسانها تكاليفي داشته باشند ، ( كه قطعا چنين است و خدا وجود دارد و بهشت و دوزخ هست و ثواب و عقاب و حساب و كتاب وجود دارد ) در اين صورت ما نجات پيدا ميكنيم و شما به هلاكت خواهيد رسيد . »
آن مرد گفت : « خدا چگونه است و در كجاست ؟ »
امام رضا عليه السلام فرمود : « واي بر تو ! اين چه سخني است كه ميگويي ! خداوند خودش چگونگي و مكان را خلق كرده ، به زمان و مكان شناخته نميشود و با حواس ظاهري قابل شناخت نيست . »
مرد گفت : « پس اصلا وجود ندارد . »
امام فرمود : « خدا هست ولي با ساير اشياء فرق دارد . من وقتي به بدن خود نگاه ميكنم و ميبينم قدرت ندارم به آن چيزي بيفزايم ، از آن كم كنم ، يا نفع و ضرر را از خود كسب و دفع كنم ، ميفهمم اين بدن را يك خداي عالم و قدير از روي علم و بصيرت ساخته است . آري ؛ خداوند اين فلك را با نيروي خود آفريده و به گردش در آورده است .
او ابرها را ايجاد كرده و به باد ، فرمان داده تا آنها را پراكنده كند ؛ آفتاب و ماه و ستارگان را خلق كرده و هر كدام را در مسير معيني به حركت در آورده است . ما از اين نشانه ها در مييابيم كه اين جهان ، آفريدگاري دارد ولي با چشم ظاهر ديده نميشود و محدود به زمان و مكان نيست ، نقصان در او راه ندارد و به وهم و گمان درنيايد . »
مرد گفت : « شما ميگوييد خدا لطيف و سميع و بصير و عليم و حكيم است . پس بايد چشم و گوش و دست داشته باشد . »
امام فرمود : « خداوند از اين جهت لطيف است كه مخلوقات لطيفي آفريده و اين صورتها را با علم و بصيرت به هم پيوند داده است . مقصود از سميع اين است كه خداوند اصوات همه مخلوقات را از عرش تا فرش در دريا و بيابان ميشنود ؛ و مقصود از بصير اين است كه خداوند همه چيز را مشاهده ميكند ـ ذره سياه را در شب تاريك روي سنگ سياه ميبيند و حركت مورچه را در شب سياه مينگرد . » مرد با شنيدن اين سخنان منطقي و در عين حال ساده ، اسلام آورد .
منبع : کتاب خانه الکترونیکی قائمیه اصفهان