
» علم امام رضا (علیه السلام)
امام رضا عليهالسلام بر تمام علوم و دانشها احاطهي کامل داشت. مورخان و راويان در اين موضوع متفق القولند که او دانشمندترين مردم زمان خويش و داناتر و شايستهتر از همهي آنها در فرايض دين و ديگر علوم مانند طب و فلسفه بود. سخن دربارهي او و علم فراوانش بسيار است. از جمله عبدالسلام هروي گفته است: من هرگز کسي را اعلمتر از علي بن موسي الرضا (ع) نديدم. هنگامي که يک عالم ديني او را ميديد، ديدن او در وي اثر ميگذاشت، همان طوري که در من اثر گذاشت. مأمون برخي از دانشمندان ديني و فقهاي اسلامي و حکماي الهي را براي مقابله با امام جمع کرد، ولي امام به هر حال بر تمامي علماي حاضر فايق آمد و آنها در برابر امام به ضعف خود اعتراف کردند. من خود شنيدم که امام ميفرمود: من همواره جاي خودم را در مرکز ديني اتخاذ ميکردم و تعداد دانشمندان در مدينه بسيار زياد بود، با وجود اين هنگامي که سؤالي به مغز عالمي فشار ميآورد، او و بقيه به من اشاره ميکردند و سؤال خود را براي من ميفرستادند و من هم پاسخ همه آنها را ميدادم.(1)
امام رضا عليهالسلام عالمترين مردم زمان خود و نيز بالاترين مرجع در جهان اسلام بود. عالمان دين و فقيهان سؤالاتشان را که دربارهي فرايض اسلامي بود، به نزد او ميفرستادند. ابراهيم بن عباس گفته است: هنگامي که از حضرت رضا عليهالسلام دربارهي موضوع مشکلي پرسش ميکردند، امام به راحتي پاسخ ميداد. من هرگز کسي را داناتر از او نديدم. مأمون، امام رضا عليهالسلام را با پرسش دربارهي همه چيز امتحان ميکرد، ولي امام به تمام مسائل پاسخ ميداد(2).
امام رضا عليهالسلام بزرگترين متفکر برجستهي اسلامي بود، از اين رو ميتوانست زندگي علمي و فرهنگي مسلمين را گسترش دهد. مأمون ميگويد: من فکر ميکنم کسي در روي زمين، داناتر از اين مرد وجود ندارد.(3)
مناظرات امام رضا عليهالسلام در خراسان، بصره و کوفه بر اين موضوع دلالت دارد که او داناترين افراد در روي زمين بوده است. در طول آن مناظرات از پيچيدهترين مسائل پرسيده ميشد و حضرت به آنها پاسخ ميداد، به طوري که تمام علماي دنيا در آن عصر به فضل و برتري وي بر خود اقرار داشتند.
----------------------------------------
پي نوشت:1ـ کشف الغمه، ج 3، ص 107.
2ـ عيون اخبار الرضا، ج 2، ص 180.
3ـ اعيان الشيعه، ج 4.