احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

این هنگام حضرت امام موسی کاظم صلوات الله علیه داستان از غیب کند و می‏فرماید چون به این موضع بگذشتی و علی الرضا را ملاقات کردی و زود باشد که او را دریابی او را بشارت گوی که زود باشد که برای او پسری امین و مأمون و مبارک فروخجسته متولد گردد و مقصود امام محمد تقی سلام الله علیه است و زود باشد که امام رضا علیه‏السلام ترا آگاه نماید و دانا گرداند که تو مرا ملاقات کرده‏ی. 

چون او را و آن زمان را دریافتی از من خبر گوی که آن جاریه که این پسر خجسته اختر از وی پدید خواهد شد یعنی امام محمد تقی علیه‏السلام جاریه‏ایست از اهل‏بیت ماریه که جاریه رسول خدای صلی الله علیه و آله و مادر ابراهیم پسر آن حضرت بود پس اگر قدرت یافتی که او را یعنی آن جاریه را از من سلام رسانی چنان کن. 

یزید می‏گوید بعد از آنکه حضرت ابی‏ابراهیم علیه‏السلام به دیگر سرای خرامید امام رضا سلام الله علیه را در مدینه ملاقات کردم بر من در سخن پیشی گرفت و فرمود «یا یزید ما تقول فی العمرة» یعنی در اقامت عمره چگوئی؟ عرض کردم فرمان‏تر است اما مرا نفقه به پای داشتن عمره نیست فرمود «سبحان الله ما کنا نکلفک و لا نکفیک» یعنی ما هرگز تو را به چیزی تکلیف نمی‏کنیم و حال آنکه کفایت آن کار را از بهر تو نکرده باشیم یعنی اگر تکلیف به عمره می‏نمائیم کفایت مخارج و مؤنه‏ی ترا هم می‏نمائیم و این و او ممکن است که عاطفه یا حالیه باشد بالجمله می‏گوید بیرون شدیم و راه سپردیم تا به آن موضع رسیدیم. 

امام علیه‏السلام ابتداء فرمود «یا یزید ان هذا الموضع کثیرا ما لقیت فیه جیرتک و عمومتک» ای یزید در این موضع بسیار همسایگان خودت را و عم‏زادگان خودت را ملاقات کرده باشی، عرض کردم بلی. در بعضی نسخ به جای جیرتک خیراتک نوشته شده یعنی خیرات خودت از عمره خودت یعنی آن خیراتی که از عمره یافته‏ی پس من آن داستان در حضرتش معروض داشتم با من فرمود «اما الجاریة فلم تجی‏ء بعد فاذا عادت بلغتها منه السلام» آن جاریه که آن حضرت فرمان داده است سلامش را بدو برسانم یعنی آنکه امام محمد تقی سلام الله علیه از وی متولد خواهد شد هنوز نیامده است، چون آمد سلام حضرت موسی بن جعفر علیه‏السلام را بدو می‏رسانم پس ما به مکه معظمه برفتیم و حضرت امام رضا در آن سال آن جاریه را بخرید و اندک مدتی برنیامد که بارور گردید و آن غلام یعنی امام محمد تقی علیهماالسلام از وی پدید آمد. 

یزید می‏گوید چنان بود که برادران حضرت امام رضا علیه‏السلام به آن امید روزگار می‏نهادند که وارث آن حضرت شوند و ایشان در حالتی بدیدن و ملاقات من بیامدند که دیدند کار از کار شده و راهی بر آن حضرت نیست پس اسحق بن جعفر علیه‏السلام با ایشان گفت سوگند با خدای امام رضا علیه‏السلام را نگران شدم که در مجلس حضرت أبی‏ابراهیم صلوات الله علیه در جائی جلوس می‏فرمود که مرا در آنجا جای نبود یعنی ازین حلال در ملال نباشید و خویشتن را با حضرتش همسر و همسال نشمارید چه امام موسی سلام الله علیه او را آن گونه اعزاز و اکرام و تقرب و تفوق می‏داد و در مجلس همایونش بمکانی جلوس نمودن می‏فرمود که مرا که برادر او و عم وی هستم این رعایت مرعی نمی‏شد. 

و اسحق بن جعفر این سخن را محض اصلاح در میان آن حضرت و برادرانش می‏گذاشت تا تکریم او را بر ایشان واجب نماید بالجمله این حدیث در جلد دوازدهم بحارالانوار در ذیل احوال خیر مآل حضرت امام محمد تقی صلوات الله علیه و نصوص بر ولایت آن حضرت مبسوطا مذکور است و اشارتی چند نیز در آنجا شده است اگر خدای روز دهد و نگارش حالات شرافت سماتش را روزی فرماید بعون و مشیت و توفیق او مذکور خواهد شد. 

در کشف الغمه از ابوالصلت هروی مروی است که محمد بن اسحق بن موسی بن جعفر علیه‏السلام با من گفت که پدرم مرا حدیث نمود که موسی بن جعفر سلام الله علیهما با اولاد خود فرمود «هذا اخوکم علی بن موسی عالم آل محمد فاسئلوه عن أدیانکم و احفظوا ما یقول لکم فانی سمعت أبی‏جعفر بن محمد علیهماالسلام یقول لی: ان عالم آل محمد صلی الله علیه و آله لفی صلبک أولیتنی ادرکته فانه سمی أمیرالمؤمنین». 

اینک برادر شما علی بن موسی است که عالم آل محمد صلی الله علیه و آله می‏باشد پس از وی از مسائل ادیان خود بپرسید و آنچه را با شما فرمود به خاطر در سپارید چه من از پدرم جعفر بن محمد سلام الله علیهما شنیدم که با من همی فرمود که عالم آل محمد صلی الله علیه و آله در صلب تو است آیا باشد که من او را درک نمایم و به تحقیق که وی هم نام أمیرالمؤمنین علی صلوات الله و سلامه علیهم اجمعین است.

منبع: ناسخ التواریخ (المجلد 01 )