رستگاران!
گاهي فراموش مي‌كنيم، گاه فراموش مي‌شويم. گاه توي تاريكي همين طور بي‌چتر و چراغ راه مي‌رويم و چيزي از چراغ به ياد نمي‌ا~وريم. گاه حتي يادمان هم نيست بايد براي اين همه خودفراموشي، چراغي دست و پا كنيم. گاه بي آنكه بفهميم نوري مسير راهمان را عوض مي‌كند. مي‌شود چراغ زندگيمان. اين نور بياندازه مطبوع است. بي‌نهايت به دل نشستني.
مثل باران روي كوير مي‌ماند... مثل صداي اذان وقتي كه كسالت‌ها و روزمرگي‌ها را بهار مي‌كند، آن وقت تا دوست داشته باشي، هوا براي نفس كشيدن هست.همه آشنايي با «موذن‌ها زاده‌ها» برمي‌گردد به آن اذان سحرآميز و دوست داشتني. به آن صدا كه هنوز بعد از گذشت چند دهه، مثل ربناي شجريان جاودانه مانده است. به آن نت‌هاي جادوئي كه هر وقت روي اشهد ان لا اله الا ا... مي‌نشيند رستگارمان مي كند. كه هرگاه به محمد رسول ا... مي رسد عطر گلاب از آسمان مي ريزد. نتهايي كه روح را به خلسه مي‌برد. براي همين است كه موذن‌ها قداست خاصي دارند.
موذنان بارگاه
اذان گويي، در بارگاه رضوي عمري كهن دارد؛ از همان زمان كه موذنان از مناره‌هاي صحن، اذان مي‌گفتند تا به امروز كه وسعت صحن‌ها و حضور آدم‌ها، جايي براي اين كار نمي‌گذارد.
سيدحسن حسني در دفتر اسناد، مقاله «نظامنامه خدمات كشيكي» به موضوع موذنان اشاره مي كند و مي‌گويد: كشيك معمولاً مجموع خادمان، فراشان، دربانان، كفشداران، موذنان و ديگر خدمه‌اي را شامل مي‌شود كه در مدت معين معمول 24 ساعت داخل حرم مشغول خدمتند. حسيني يادآور مي‌شود: موذنان در مناره‌ها با صداي بلند اذان گفته و موظف بودند پيوسته اين خدمت را انجام دهند ،در حاليكه قبل از اذان گويي، مدتي ذكر مناجات مي‌كنند. در حقيقت آستانه براي اين كار حقوق و مزايا در نظر گرفته به طوريكه اذان گفتن يك شغل مقدس است. علي سوزنچي كارشناس اسناد هم با اشاره به اسناد مختلف كه نحوه خدمت موذنان را تعريف مي‌كند، مي‌گويد: در گذشته «موذني» يك شغل بوده كه بر چند نفر موذن اشراف داشته است. سوزنچي با اشاره به سندي مربوط به سال 1323 ه.ش مي‌گويد: حقوق ساليانه موذنان در اين سال، برابر با سي ريال نقد و چهارصد و پنجاه كيلو گندم و پانزده كيلو نخود بوده است؛ در حاليكه اين رقم در دوره‌هاي بعد نيز ديده مي‌شود.
موقوفات و موذنان
قداست و اهميت اذان گويي در اماكن متبركه تا آن جاست كه وقف نامه‌هايي را به خود اختصاص داده است. سيد حميد سيدي كارشناس نظارت بر مصرف عوايد موقوفات، از موقوفه‌هايي ياد مي‌كند كه درآمد حاصل از آنها، براي موذنان در نظر گرفته شده است.حسيني مي‌گويد: موقوفه‌هاي گنجعلي خان در سال 1008 ه ق، مهدي قلي بيك ميرآخور باشي در سال 1027، مرتضي قلي بيك در سال 1082 و يلداش بيك در سال 1158 از جمله اين وقف نامه‌هاست. وي توضيح مي‌دهد: وقف نامه‌گنجعليخان از موقوفات دوره صفويه است كه در آن، مبلغ 3 تومان تبريزي آن دوران، به موذنان آستان قدس رضوي اختصاص يافته است. حسيني يادآور مي‌شود: وقف نامه‌مهدي قلي بيك ميرآخور باشي از اولين موقوفاتي است كه درآمد حاصل از آن به موذنان و قاريان حرم مطهر اختصاص يافته است.اين مسئول به موقوفه مرتضي قلي بيك كه جزء موقوفه‌هاي مربوط به موذنان است اشاره مي‌كند و مي‌گويد: يك عشر از درآمد حاصل اين موقوفه، بابت حق التوليه و ساير آن، يك تومان به محمد محسن صفاهاني و اولاد او بابت معاش و مابقي بين موذنان تقسيم مي‌شود. به گفته وي موقوفه يلداش بيك نيز از موقوفاتي است كه بخشي از درآمد آن، صرف موذنان شده است.صحبت‌هاي «سيدي» كه تمام مي‌شود، به دنياي امروز به دنياي مدرن بر مي گردم و به اين فكر مي كنم كه اين صدا هنوز چراغ زندگي است و صداي رستگاري!
