منشأ شهرت يافتن لقب ضامن آهو، روايتهاي مختلفي دارد. این لقب در هیچیک از منابع حدیثی و تاریخی براي امام رضا(ع) ذکر نشدهاست؛ تنها در برخي منابع با عنوان «ضمین»، «ضامن» و «ضامن الامه» به حضرت رضا(ع) اشاره شده است. با این حال بسیاری از ایرانیان امام(ع) را با لقب «ضامن آهو»یاد ميکنند. در شبه قاره هند و پاکستان، امام رضا(ع) به «امام ضامن» معروف است. در شهر شوشتر استان خوزستان، دو بقعه به نام امام ضامن وجود دارد.
شیخ صدوق به واسطه از ابومنصور محمدبن عبدالرزاق طوسی آورده است:«در ایام جوانی بر اهل مشهد سخت ميگرفتم و در راه، معترض زائران شده، اموالشان را ميربودم. روزی به قصد شکار خارج شده، سگ شکاری خود را در پی آهویی فرستادم. آهو پس از فرار، به دیوار مرقد حضرت رضا(ع) پناه برده و همانجا ایستاده بود. سگ هم درمقابل ایستاده بود و نزدیک نميشد. هر چه کوشش کردیم، بیفایده بود، تا اینکه آهو از راهروی تنگ به آن سوی دیوار رفت و من وارد رباط شدم و از ابونصرمقری پرسیدم آهویی که اکنون وارد این مکان شد، کجا رفت، و او اظهار بیاطلاعی کرد. جستجوي من بيفايده بود. حسي به من مي گفت: بين اين بارگاه و اين پناهندگي، رابطهاي وجود دارد. از آن پس، با خدا عهد و نظر کردم نهتنها به زوار آسیب نرسانم که خواستههایشان را برآورده کنم و هرگاه مشکلی به من روی ميآورد، به مشهد الرضا(ع) ميآیم.
شيخ صدوق،عيون اخبارالرضا، ج2،ص701