سرپرست خانواده لازم است كه در اداره زندگى و ارضاى خواهشهاى افراد تحت سرپرستى اش ،.
قال على بن موسى الرضا (عليه السلام ): ينبغى للرجل ان يوسع عياله ، لئلا يتمنوا موته .(1)
امام رضا (عليه السلام ) فرمود: سزاوار است مرد غنى و متمكن به زندگى خانواده خود توسعه دهد و آنان را از رفاه و آسايش كافى برخوردار كند تا آنان به علت ، سختگيرى او و محروميت خودشان ، تمناى مرگ وى را ننمايد.
قال على بن موسى الرضا (عليه السلام ): صاحب النعمة يجب عليه التوسعة عن عياله .(2)
همچنين فرمود: بر صاحبان نعمت واجب است كه بر افراد تحت سرپرستى خود، توسعه دهند و به زندگى آنان گشايش بخشند.
((دكتر آلندى )) مى گويد: لازم است از رواداشتن هرگونه بى عدالتى در مورد كودك خوددارى شود تا زمينه او براى تمايل به دزدى ، آماده نگردد. هر كودكى كه دزد مى شود، بدون ترديد، روزى حقى از وى پايمال شده و با بيدادگرى روبرو گشته است .
لازم نيست اين بى عدالتى ، حقيقى باشد، خيلى هم ممكن است كه سيمايى مجازى و تصورى داشته باشد، گاه حتى به قدرى كودكانه است كه بزرگترها اصلا متوجه آن نمى شوند، اما اينها هيچكدام مانع از آن نيستند كه اثر آن در قلب كودك عميق و دردناك نباشد.
اگر بخواهيم به طرق موجز و موثرى عليه عيب ننگين دزدى مبارزه كنيم ، لازم است در آغاز، آن احساس طغيان و خشمى را كه زاييده يك رشته محروميت است ، در وجود كودك زنده كنيم ، پس از آن با جبران كردن اين محروميت ، درد او را درمان سازيم .
برخى از كودكان پولى را كه مى دزدند، در برابر رفقاى خود خيلى سخاوتمندانه و ارباب مآبانه خرج مى كنند و اين ، بدون ترديد از آن جهت است كه آنها مى خواهند از تحقيرى كه درباره خود احساس كرده اند، انتقام درخشانى بگيرند.
من پسرك دوازده ساله اى را ديدم كه پول دگران را مى دزديد. اما با همين پول براى فرزندان آنها كه معمولا از خودش كوچكتر بودند، اسباب بازى مى خريد. بعدها معلوم شد در دوران كودكى اين پسر، والدينش هرگز براى او اسباب بازى نمى خريده اند و او امروز مى خواست اين محروميت خويش را كه در نظرش يك بى عدالتى و دشمنى بود. به اين طريق جبران كند.(3)
امام رضا (عليه السلام ) به موضوع برنامه ريزى و توجه و تدبير مرد نسبت به تقدير معيشت در زندگى توصيه نموده و فرموده است .
ينبغى للمؤ من ان ينقص فى قوت عياله فى الشتاء ويزيد فى وقودهم .(4)
((براى فرد باايمان سزاوار است (در صورت نبودن امكان و توانايى در زمستان از خوراك افراد خانواده بكاهد و به وسايل گرمايى آنان بيفزايد)).
ان الاسان اذا ادخر طعام سنته ، خف ظهره ، واستراح وكان ابوجعفر وابو عبدالله (عليها السلام ) لا يشتريان عقدة حتى يحرزا طعام سنتهما.(5)
همچنين فرمود: هرگاه آدمى خوراك سال خود را ذخيره كند، پشتش از بار زندگى سبك مى گردد و آسوده خاطر مى شود.
سپس فرمود: حضرت امام باقر (عليه السلام ) و امام صادق (عليه السلام ) تا زمانى كه غذاى سال خود را ذخيره نكرده بود، خانه يا ملكى نمى خريدند.
پی نوشت ها:
1- جامع السعادت ، جلد 2، ص 141 - وسائل الشيعه ، جلد 5، ص 132.
2- كافى ، جلد 4، ص 11.
3- ما و فرزندان (ريموند بيچ )، ص 72.
4- روضة المتقين ، جلد 6، ص 260.
5- كافى ، جلد 5، ص 89.
منبع: کتاب آيين زندگى از ديدگاه امام رضا (عليه السلام ) / محسن كتابچى