يكى از رهنمودهاى امام رضا (عليه السلام ) در رابطه با برخوردارى خانواده از امنيت و آرامش روانى بيشتر و جلوگيرى از بروز آسيبهاى روانى ، اين است كه مرد همانگونه كه از همسر خود انتظار دارد، با شيوه ها و وسايل گوناگونى (همچون زينت و آرايش و...) انگيزهاى رغبت و لذتش به سوى او جذب شو. زن نيز طالب چنين انتظارى است و مرد بايد جنبه هاى روانى و توافق غريزى او را در نظر گيرد و عنايت كافى به آراستگى خود و تلاش در جذب زن و پاسخ به نيازهاى مشروع او به عمل آورد. تخلف از اين موضوع ، علاوه بر اينكه در حق زن جفا و ظلمى به شمار مى رود، گاهى سبب بروز انحرافاتى در زنان خواهد شد.
زن كز بر مرد بى رضا برخيزد | بس فتنه و جنگ از آن سرا برخيزد |
امام رضا (عليه السلام ) فرموده است :
ان التهيئة مما يزيد فى عفة النساء.(1)
زينت كردن مرد و خود را نظيف و آماده ساختن به پاكى و عفت زن ، كمك زيادى مى كند.
عن الحسن بن جهم قال : قلت لعلى بن موسى (عليه السلام ) خضبت ؟ قال : نعم ، بالحناء والكتم ، اما علمت ان فى ذلك لاجرا، انها تحب ان ترى منك مثل الذى تحب ان ترى منها (يعنى المراءة فى التهيئة ) ولقد خرجن نساء من العفاف الى الفجور ما اخرجهن الا تهى ء ازواجهن .(2)
حسن بن جهم گويد: امام رضا (عليه السلام ) را بسيار آراسته ديدم ، پرسيدم : آيا خضاب (آرايش ) كرده ايد؟ حضرت فرمود: آرى ! با حنا و كتم (نوعى گياهى مخصوص ) خضاب (آرايش ) نموده ام . آيا نمى دانى اين كار سود فراوانى دارد، زيرا زن دوست دارد در تو همان زينت را ببيند كه تو دوست دارى در او ببينى . (زن به شوهر آراسته خود نگاه مى كند و به ديگران چشم نياز نمى دوزد). چه بسا زنهايى كه جاده مستقيم عفت خارج شدند و فاسد گشتند (و اين نبود مگر) به علت كم توجهى شوهرانشان به نظافت و آرايش خود.
از امام رضا (عليه السلام ) سؤ ال شد:
فما بال الرجل يلتحى دون المرئة ؟
چه امتياز و ارزشى در ريش هست كه مردان دارند ولى زنان ندارند؟
امام (عليه السلام ) در پاسخ فرمود:
زين الله الرجال باللحى وجعلها فضلا يستدل بها على الرجال من النساء.(3)
خداوند مردان را به وسيله محاسن زينت داده است و فضيلتى براى مردان است و به وسيله ريش مردان از زنان شناخته مى شوند.
داشتن ريش براى مردان ، علاوه بر اينكه يك نوع پاى بندى به ظواهر شرع است ، سبب حسن و زيبايى مرد، وقار و سنگينى او و همچنين نشانه مردى بودن است . مرد مسلمان جايز نيست برخلاف نظر مبارك پيشواى خود عمل كند.
پی نوشت ها:
1- وسائل الشيعه ، جلد 7، ص 183.
2- مكارم الاخلاق ، باب 5، فصل 4، روايت ديگرى به همين مضمون در كتاب وسائل الشيعه ، جلد 14، ص 183، باب 141 وارد شده است .
3- سفينة البحار، جلد 2، ص 508.