احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

ای فرزندان! با قدرت و توانایی خداوند متعال، دارایی و شرافت و جانتان را در راه به دست آوردن خشنودی پدران به کار گیرید. به راستی که از رسول خدا (که درود خدا بر او و بر خاندانش باد) روایت می کنم که آن حضرت فرمود:

خود و دارائیت به پدرت تعلق دارید. بنابراین خود و ثروت خویش را فدای پدرت نما و در راه خشنودی به مصرف برسان و در حال زندگی وی از آنان پیروی کنید و به آنان احسان و نیکی نمایید و پس از مرگشان با طلب بخشش و رحمت از خداوند به آنان رحم کنید.

چرا که از رسول خدا (که درود خدا بر او و بر خاندانش باد) نقل شده که فرمود:

هر کس به پدرش در حال حیات و زندگیش نیکی و احسان کند، ولی پس از مرگش او را از دعای خیر فراموش نماید، خداوند او را عاق و نافرمان می نامد .

* ( فقه الرضا علیه السلام صفحه ی 334 )

سفارش درباره ی حقوق مادر

مادر نیز از نظر امام رضا علیه السلام دارای احترام و حقوق فوق العاده ای می باشد . از این رو ، آن حضرت در یکی از پیام های ارشادی خود در همین راستا چنین می فرماید:

بدان که حق مادر از لازم ترین حقوق و واجب ترین واجبات می باشد . زیرا او در شرایطی تو را در رحم خود پرورانیده و از شیره ی جانش به تو خورانیده است که هر کس در چنان شرایطی حاضر به تحمل این همه زحمات نبوده است . تو را با جان و دل و سر و چشم و گوش و همه ی جوارحش با تمام محبت و رضایت نگهداری می کرد و با کمال مسرت و خوشحالی ناراحتی هایت را برطرف می ساخت و با تمام قوا می کوشید تا خواسته هایت را برآورده سازد و حاضر بود خو گرسنه بماند ، اما تو را سیر کند و خود تشنه بماند ، ولی تو را سیراب نماید و خود برهنه بماند و تو را بپوشاند و یا خود در آفتاب بماند و تو را در سایه گذارد .

بنابراین ، سپاس گزاری از زحمات مادر و احسان و نیکویی و مدارا با او بایستی بخ اندازه ی خدمتش باشد . اگر چه شما طاقت و توان انجام کوچک ترین حق او را جز به توفیق و یاری پروردگار جهان ندارید و به تحقیق خداوند متعال حق او را قرین حق خود قرار داده و فرمود است : و اشکر لی و لوالدیک و الی المصیر ( سوره مبارکه ی لقمان آیه ی 14)

به انسان توصیه کردیم شکر من ، و پدر و مادرت را به جا آور که بازگشت همه به سوی من است .

* ( فقه الرضا علیه السلام صفحه ی 234 )

آزاد کردن بردگان

اسلام از نظر حقوق اجتماعی ، قانون برابری و مساوات را در میان امت برقرار ساخت تا کرامت انسانی را به وی بازگرداند و از قید و بند زندگی طبقاتی ، که در حقیقت همان زندگانی جاهلیت و بازمانده ی دوران های کهن بشری است ، رها و آزاد سازد .

بدین جهت یکی از ویژگی های اخلاقی امامان شیعه علیهم السلام و از آن جمله امام رضا علیه السلام این بود که بردگان را می خریدند و پس از مدتی نگهداری و تربیت دینی آنان را آزاد می کردند . از این رو در شرح حال امام رضا علیه السلام نوشته اند که بندگان را آزاد می کرد و این کار را دوست می داشت . برای این که در این کار موفق باشد گاهی خود را با سوگندی متعهد می ساخت .

از ابراهیم بن عباس صولی نقل شده است که گفت : شنیدم علی بن موسی الرضا علیه السلام می فرمود:

برای سوگند خود بنده ای آزاد می کنم ، و من چنین سوگندی نمی خورم مگر این که بنده ای را آزاد و پس از آن ، همه ی دارایی خود را در راه خدا انفاق می کنم . سوگند به قرابتی که با پیامبر خدا (که درود خدا بر او و بر خاندانش باد) دارم ، اگر کسی گمان کند من بهتر از این هستم (اشاره به یکی از غلامان سیاه خود فرمود) درست نیست ، مگر این که من عمل شایسته داشته باشم تا این که از او بهتر باشم .

* ( عیون اخبار الرضا علیه السلام جلد 2 صفحه ی 237 )

در آن دوران بردگان به عنوان وسیله ای برای کسب و کار و در آمد افراد به شمار می آمدند . بدین جهت یک نقر ثروتمند و زمین دار مالک چندین و گاهی صدها نفر برده و غلام و کنیز بود که آنان را به کار وا می داشت و از حاصل زحمات آنان برای خود درآمدی به دست می آورد و مزدی اندک نیز به اندازه ی زنده ماندن آنان می پرداخت و باقی درآمد را خود در اختیار می گرفت .

امامان شیعه علیهم السلام با آزاد کردن و خرید و فروش بردگان با این کار مبارزه می کردند . زیرا هدف آن بزرگواران استثمار نبود . بلکه آنان را پس از تربیت رها می کردند . شاهد این مطلب بررسی زندگانی کسانی است که توسط آن بزرگواران آزاد شده اند . افزون بر آن ، وضع اداره ی غلامان و همسفر شدن با آنان نیز در همین راستا می باشد .

آری ؛ امام با این اندیشه که خدای همه یکی ، پدر و مادر همگان یکی می باشد با آنان برخورد می کرد و پس از مدتی که با مواضع اعتقادی و حلال و حرام آشنا می ساختند با تهیه ی کاری و فراهم ساختن زمینه ی آب و نان ، آنان را آزاد می کردند ؛ به گونه ای که برخی از آنان به عنوان مبلغ اسلام وارد اجتماع می شدند .

منبع : http://www.razavi.ir/