احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

امام رضا علیه السلام فرمود: خداوند تبارك و تعالی عرش، آب و ملایكه را قبل از خلقت آسمانها و زمین آفرید، و ملائكه با توجه نمودن به خود و عرش و آب، بر وجود خداوند استدلال می كردند. سپس خداوند عرش خود را بر روی آب قرار داد تا بدین وسیله قدرت خود را به ملائكه بفهماند، كه خداوند بر هر كاری تواناست، سپس با قدرت و توانایی خویش عرش را بلند كرده و بر فراز آسمان های هفتگانه قرا داد. آنگاه در حالی كه بر عرش خود تسلط و استیلاء داشت، آسمانها و زمین را در شش روز آفرید، هر چند توانایی داشت كه در یك چشم به هم زدن این كار را انجام دهد لكن آنها را در شش روز آفرید تا با این كار آنچه را كه از آسمانها و زمین می آفرید كم كم و یكی یكی به ملائكه نشان دهد، تا بوجود آمدن و هر یك در هر مرتبه ای، برای ملائكه دلیلی باشد بر خدا. و خداوند عرش را به خاطر نیاز، نیافریده است، زیرا او از عرش و تمام مخلوقاتش بی نیاز است. در مورد ذات اقدس او نمی توان گفت كه بر روی عرش نشسته است، زیرا او جسم نیست. خداوند بسیار بسیار برتر و والاتر از صفات مخلوقین است. اما درباره ی این قسمت از آیه كه می فرماید:
«لیبلوكم ایكم احسن عملا»
«تا شما را بیازماید و ببیند عمل كدام یك از شما بهتر است.»
منظور این است، خدا آنها را آفرید تا به اطاعت و عبادت و تكالیف خود آنها را بیازماید، اما نه به عنوان امتحان و آزمایش، زیرا او همیشه همه چیز را می دانسته است.
سپس مأمون گفت: معنی این آیه چیست؟
«و لو شاء ربك لامن من فی الارض كلهم جمیعا افانت تكره الناس حتی یكونوا مؤمنین - و ما كان لنفس ان تؤمن الا باذن الله» (یونس: 99 - 100)
اگر پروردگار می خواست تمام كسانی كه بر روی زمین زندگی می كنند و همگی ایمان می آوردند آیا تو می خواهی مردم را مجبور كنی تا مؤمن شوند؟ در حالی كه هیچ كس ایمان نمی آورد مگر با اذن و اجازه خدا.
امام رضا علیه السلام فرمود: مسلمانان به پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله عرض كردند یا رسول الله! اگر آن كسانی را كه بر آنها قدرت داشتی، مجبور می كردی كه مسلمان شوند، تعداد ما زیاد می شد، و در مقابل دشمنان نیرومند می شدیم. حضرت رسول در جواب آنها فرمودند.: نمی خواهم با بدعتی كه خداوند در مورد آن دستوری به من نداده است، خداوند را ملاقات كنم، و كسی نیستم كه بخواهم در كاری كه به من مربوط نیست، دخالت كنم. سپس خداوند آیه فوق را نازل فرمود و معنی آیه این است كه:
اگر خدا می خواست همه را مجبور می كرد، در دنیا ایمان آورند، همانطور كه در موقع دیدن سختی ها در آخرت اظهار ایمان می كنند. اگر این كار را با آنها انجام می دادم دیگر مستحق مدح و ثواب از جانب من نبودند لكن من می خواهم مردم از روی اختیار و بدون اجبار و ایمان بیاورند، تا مستحق احترام و اكرام و نزدیكی به من و جاودانگی در بهشت برین باشند.
خدا می فرماید:
 «افانت تكره الناس حتی یكونوا مؤمنین»
«آیا تو می خواهی مردم را مجبور كنی كه ایمان آورند؟»
و اما این قسمت از آیه كه می فرماید:
و ما كان لنفس ان تؤمن الا باذن الله.
«كسی نمی تواند ایمان آورد مگر با اذن و اجازه و خواست خدا»
به این معنی نیست كه انسانها از ایمان آوردن محروم هستند، بلكه به این معنی است كه بدون خواست خدا نمی توانند ایمان آورند، و اذن و خواست خدا، عبارت است كه از امر و فرمان او به ایمان آوردن مردم در دنیا است كه محل تكلیف و تعبد است، و مجبور نمودن مردم به ایمان در موقعی است كه تكلیف از آنها برداشته شود.
مأمون گفت: معنی این آیه را توضیح دهید:
«الذین كانت اعینهم فی غطاء عن ذكری و كانوا لایستطیعون سمعا» (كهف: 101)
«كسانی كه چشم هایشان از یاد من در پرده و پوشش بود و توانایی شنیدن هم نداشتند.»
امام رضا علیه السلام پرده و غطاء چشم، از یاد و توجه قلبی ممانعت نمی كند، و یاد و توجه با چشم دیده نمی شود ولیكن خداوند كسانی را كه ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام را قبول ندارند، به افراد نابینا شبیه نموده است، زیرا توصیه و سفارش پیامبر صلی الله علیه و آله بر آنها سنگین و دشوار می آمد و نمی توانستند به آن سخنان گوش فرا دهند [1] .

 
 
 
[1] عیون، 271:1.

منبع : http://imamrezatv.ir/