این بنا از رواق های شمالی حرم مطهر و بین دارالفیض وصحن انقلاب جای دارد ، معروف است که این رواق را ملا محسن فیض کاشانی در سال 1072 ه.ق ، بنا کرده و در این مکان ، آیات توحیدی تدریس و تفسیر می کرده است. درضلع شمالی توحید خانه ، پنجره فولاد معروف نصب گردیده است و ضریح مطهر از پشت این پنجره نمایان است .
این رواق از شرق به گنبد الله وردی خان و از شمال به صحن کهنه و از غرب به ایوان امیر علی شیر و از جنوب به رواق دارالفیض ارتباط دارد، کف این رواق با سنگ مرمر فرش شده و از راه آن سنگ های منبت کاری است. و تنها در این رواق سنگ هائی که با دست تراشیده و نصب گردیده باقی مانده است .
مرحوم مؤتمن گوید : توحید خانه مبارکه رواقی است در شمال حرم مطهر، بعضی گفته اند از آثار مرحوم ملا محسن فیض است، پاره ای عقیده دارند مرحوم فیض در آنجا تدریس می کرده. عرض توحید خانه 35/7 متر ، طول آن 60/8 و ارتفاع آن 15 متر است.
فرش کف توحید خانه از سنگ خلج و ازاره آن به ارتفاع 60/1 متر سنگ های منبت است ، بالای ازاراه کتیبه ای است ، به عرض پنجاه سانت بر روی سنگ به خط ثلث مشتمل بر دوازده امام خواجه نصیر طوسی این کتیبه و تعمیرات در زمان نیابت تولیت مرحوم عضد الملک به سال 1276پایان است و در کتیبه آمده :
« الحمد لله الذی وفق بتعمیر هذه العماره السنیه مقرب الحضره الرضویه و الخاقانیه عضد الدوله العلیه حاجب الروضه الرضویه میرزا محمد حسین الحسینی لازال اجلاله علی البریه فی شهر رجب 1276 » و بالای کتیبه تا سقف آئینه کاری است .
درضلع شمالی توحید خانه ، پنجره فولاد معروف نصب گردیده است و ضریح مطهر از پشت این پنجره نمایان است .
بزرگانی مثل میرزا مهدی اصفهانی ، سید جواد خامنه ای ( پدر مقام معظم رهبری) وسیدعبدا... شیرازی دراین رواق مدفون می باشند.
منبع : http://razavi.aqr.ir/
