اسناد مکتوب مرکز اسناد آستان قدس رضوی روایت می کنند:
کارشناس مسئول بخش نمایه سازی مرکز اسناد سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی اظهار داشت: اسناد مکتوب موجود در مرکز اسناد آستان قدس رضوی چگونگی برگزاری مراسم عید فطر در بارگاه منور امام رضا(ع) در گذشته های دور را روایت می کنند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آستان قدس رضوی، زهرا فاطمی مقدم گفت: با شکل گیری تشکیلات اداری آستان قدس رضوی در دوره صفویه، توجه به اعیاد مذهبی و بزرگداشت آن ها همچون عید فطر در حرم مطهر رضوی، همواره مورد توجه قرار داشته است. اما براساس تعداد اسناد و محتوای آن ها می توان نتیجه گرفت که در دوره های مختلف جشن های گرامیداشت روز عید فطر به صورت یکسان برگزار نشده است.
وی بیان کرد: مطابق این اسناد در دوره صفویه و افشاریه در روز عید فطر، مجلس جشنی به همراه پذیرایی از حاضران با غذا، شربت و شیرینی برپا می شد. اسناد نیز در خصوص هزینه های مربوط به صاحب جمعان شربت خانه، حویج خانه (مکان نگهداری ابزار آشپزی)، خباز خانه و قصاب خانه در روز نخست ماه شوال وجود دارد.
وی ادامه داد: همچنین این اسناد نمایانگر دادن خلعت به برخی کارکنان در این روز خجسته است. تعطیلی بعضی از مستغلات نیز در اسناد ذکر شده است.
فاطمی مقدم ابراز داشت: قدیمی ترین سند پیرامون عید فطر (سند شماره 28108) به سال 1021 هجری قمری باز می گردد که در آن به اعطای خلعت به خطیب آستان قدس رضوی در این روز اشاره شده است.
وی با اشاره به اینکه در دوره قاجار نیز جشن های مربوط به عید فطر بسیار مفصل برگزار شده است، گفت: البته در این اسناد آستان قدس رضوی، ذکری از برپایی نماز عید فطر وجود ندارد که علت آن ممکن است به خاطر برپایی نماز در مصلای مشهد باشد.
وی افزود: در این روز مجلس سلام، در ایوان طلای صحن عتیق با حضور متولی باشی، والی خراسان و سایر صاحب منصبان آستانه ترتیب داده شده و در آن شربت، شیرینی و حلویات توسط تحویلداران تهیه و برای پذیرایی در اختیار پیشخدمت آستانه قرار داده شده است.
کارشناس مسئول بخش نمایه سازی مرکز اسناد آستان قدس رضوی بیان داشت: علاوه بر موارد ذکر شده، تعطیلی مکتب خانه و چراغانی حرم و روشن نگاه داشتن چراغ های هر دو صحن (قدیم و جدید) تا صبح نیز از سنت های معمول در شب عید فطر بوده است.
وی با بیان این مطلب که عید فطر عید بازگشت به خدا و جشن اطاعت و تسلیم در برابر قدرت الهی و عمل به فریضه روزه است، گفت: از صدر اسلام این روز با اجرای آداب و رسوم خاص در نزد مسلمانان، گرامی داشته شده است و بنا بر مستندات تاریخی، تاریخچه عید فطر به سال دوم هجری بر می گردد.
وی متذکر شد: عید فطر در لغت به معنی شکستن روزه و روزه گشودن آمده است و به همین جهت عید فطر را عید روزه گشادن نیز می گویند. عید صیام و عید رمضان از دیگر نام هایی است که برای این روز عنوان شده است.
منبع : http://news.aqr.ir/