در گفت وگویی اختصاصی با مدیر تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی مطرح شد؛
اینکه در جغرافیای یک میلیون و 648 هزار و 195 کیلومتر مربع جمهوری اسلامی ایران یک بارگاه منور امام معصوم، آن هم در مشهد مقدس وجود داشته باشد، خود برکتی است که به سادگی نمیتوان از کنار آن گذشت.
شاید به همین دلیل است که بیتردید آستان قدس رضوی پایگاه اصلی معارف دینی و فرهنگی کشور است. چرا که بهترین بستر تجلی پیوند قرآن و عترت میتواند حرم مطهر امام رضا(ع) و فعالیتهای قرآنی و فرهنگی در آن باشد. امینی، مدیر تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی بهاداره کل روابط عمومی آستان قدس رضوی میآید و دقایقی را پیرامون رویکردهای محتوایی فعالیتهای معاونت تبلیغات در حرم مطهر، با ما هم کلام میشود. با ما همراه باشید...
محور فعالیتهای فرهنگی آستان قدس رضوی تجلی پیوند قرآن و عترت است. در ابتدا در خصوص فعالیتهای قرآنی آستان قدس رضوی و سیاستهای کلان آن توضیح دهید.
- در مکتب اسلام و به ویژه مذهب تشیع، قرآن و عترت به هیچ عنوان از هم جدا نیستند؛ بلکه ائمه اطهار علیهم السلام مفسران کلام الهی هستند و درسهای زندگی را، بر مبنای مفاهیم و آیات قرآنی به ما می آموزند. در حوزه حرم مطهر رضوی فعالیتهای قرآنی با این مبنا که بارگاه منور رضوی به عنوان تنها بارگاه امام معصوم در ایران است، صورت میگیرد. بر این اساس برنامههایی که در حوزه حرم مطهر تدارک دیده میشود، تجلی است از شاخصترین برنامههایی که در حوزه ترویج معارف دینی و اسلامی می تواند شکل بگیرد.
قرآن به عنوان اصلیترین نماد ارتباط انسان با خدا در حوزه حرم مطهر جایگاه ویژهای دارد. در فعالیتهای قرآنی آستان قدس رضوی تنوع زیادی وجود دارد.
محافل عظیم قرآنی در حرم مطهر برگزار میشود که ما اگر بخواهیم تجلی قرآن و عترت را نگاه بکنیم به عنوان یک شاخصه وحدتآفرین در جهان اسلام در جوار بارگاه امام رضا(ع) میتوان به آن نگاه کرد.
کمی هم درباره رویکردهای محتوایی در برنامههای تبلیغی حرم مطهر؛ توضیح دهید؟
از دو زاویه میتوان به این مسئله نگاه کرد؛ زاویه اول اینکه چه موضوعاتی را شامل میشود و زاویه دوم اینکه از نظر شکلی چطور رفتار میشود؟ از نظر موضوعی بیشترین سهمی که در موضوعات حرم مطهر قرار میگیرد، توجه به سیره امام رضا(ع) است. اگر درصدگیری کنیم تمام موضوعاتی که در سخنرانیها و محافل وعظ و خطابه ایراد میشود، بخش زیادی به سیره حضرت رضا(ع) ارتباط پیدا میکند. اما در بعد شکلی و اینکه این سنت و سیره و محتوا چطور در بیان اساتید و سخنرانان قرار میگیرد، کارگروهی به عنوان کارگروه سخنرانان و مبلغان حرم مطهر رضوی وجود دارد.
و این کارگروه چه وظایفی دارد؟
- این کارگروه چند وظیفه مشخص دارد. یکی از وظایفش این است که خطبا و مبلغانی را که میتوانند در حوزه تبلیغ برای زائر موثر باشند، شناسایی کند. بحث دوم در این کارگروه که به عنوان هدف دنبال میشود، تدوین و موضوعبندی نظام محتوایی سخنرانی است و زمانی که سخنرانی میخواهد در حرم مطهر رضوی حضور پیدا کند به آنها منعکس میشود. گام سومی که اتفاق میافتد این است که ما در بسیاری از مواقع راجع موضوعات ریزتر و جزییتر ورود پیدا میکنیم. به عنوان موضوع کلی در نگاه اول، زیرموضوعات در نگاه دوم محتواهایی که باید خطبا عنوان کنند بر اساس نیاز زائر دستهبندی میشود و مورد توجه قرار میگیرد. این کلیت کاری است که در حوزه محتوایی برنامههای حرم مطهر صورت میگیرد.
با توجه به آموزه های گسترده سیره رضوی، شما چه برنامه هایی برای تبیین این مقوله در حرم مطهر رضوی دارید؟
- در حوزه معاونت تبلیغات کارگروههای علمی وجود دارد که درباره موضوعات مختلف بررسی و تحقیق میکنند و از فکر و نظر اساتید و خبرگان فن در این حوزه استفاده میشود. مجموع نظر اینها به عنوان نظامنامه محتوایی مورد توجه قرار میگیرد و نسبت به موضوعات در احادیث و کلام رضوی تفحص و جست و جو میشود. این نظام موضوعی از دل بیانات حضرت رضا علیهالسلام در میآید. ارتباط بین کلام معصوم و آیات قرآن شناسایی میشود و این پیوند میان قرآن و عترت تجلی پیدا میکند و خودش را نشان میدهد. شالوده و خلاصه این نظام موضوعی به عنوان اصول خطابه به منبر میآید و وعظ و خطابه به سمع و نظر زائران میرسد.
در خصوص کمیت و کیفیت حضور چهرههای برجسته کشوری در برنامههای حرم مطهر اعم از سخنرانی، مداحی و... بگویید. ما شاهد حضور چهرههای شناخته شده در بخشهای مختلف برنامههای حرم مطهر هستیم.
- در این مسئله یک سیاست کلی وجود دارد و آن اینکه حرم مطهر ثامنالحجج(ع) اصلیترین پایگاه تبلیغ مفاهیم دینی در کشور است. بر همین اساس همیشه سعی بر این بوده که از بهترینها استفاده شود. حالا چه در بخش وعاظ و خطیبان و چه در بخشهایی مثل مداحی، قرائت و... به عنوان مثال در حوزه وعظ و خطابه حضرت آیتا... خاتمی، دکتر رفیعی، حجتالاسلام والمسلمین ماندگاری و... را داریم. بنابراین همواره سعی بر این بوده و هست که از بهترینها استفاده شود.
حجم بالای فعالیتهای مدیریت تبلیغات نیازمند یک تعامل خوب با معاونت اماکن متبرکه و امور زائرین آستان قدس رضوی است. توضیح میدهید این هماهنگی و همدلی چطور حاصل میشود؟
- وقتی موضوع خدمت به زائر مطرح میشود و هدف این است که زائر حضرت بیشترین بهره را ببرد، موضوعات تفکیکی ساختاری خیلی جایگاه پیدا نمیکند. یعنی کلا همه میشوند یک مجموعه واحد، هدف واحد و همه این عزیزان برای یک هدف واحد تلاش میکنند و تقسیمبندی خودنمایی نمیکند. اما به لحاظ اینکه حسب وظیفه نیاز است که هماهنگیهایی صورت بگیرد ما جلسات هماهنگی مداوم و مشترک داریم. در جلسات دیدگاههای مختلف در حوزه اجرا شنیده میشود و جمعبندی به مرحله اجرا میرود. هر دو حوزه همکاری تنگاتنگ، صمیمانه و مشترکی در راستای پیاده شدن اهداف در خدمترسانی به زائر را دارند.
در خصوص اجرای روزانه و فشرده نمازهای جماعت چه فرایندی رقم می خورد؟
- ببینید ما در 24 ساعت نزدیک به 45 تا 50 نوبت نماز جماعت در اماکن متبرکه حرم مطهر داریم. در نوبت صبح بیش از 12 برنامه نماز همزمان را داریم. در نوبت ظهر و عصر بیش از 15 نوبت نماز را داریم و در نوبت نماز مغرب و عشا بیش از 18 نوبت نماز را داریم.
گاهی در مناسبتهای خاص این تعداد به لحاظ انبوه حضور زائران افزایش پیدا میکند. روان سازی معابر عبور توسط راهنمایان صفوف نماز جماعت و برنامهریزی و نظارت اتصال شرعی صفوف کاری است که نیروی انسانی زیادی را میطلبد.
انتشار گوناگون چه جایگاهی در برنامه های مدیریت تبلیغات دارند؟
- خدمت در اماکن متبرکه رضوی به سبب حضور 24 ساعته زائر، شبانه روزی انجام میشود. وقتی عنوان زائر و مجاور بارگاه منور رضوی را بر زبان جاری میکنیم، معنیاش این است که از خردسالترین افراد تا بزرگسالترین افراد به حرم مطهر مشرف میشوند. تنوع برنامههای ما هم متناسب با همین طیف زائر و مجاور است.
در انتها بفرمایید سالانه چند برنامه در حرم مطهر برگزار میشود؟
- اگر بخواهیم آمار سالانه بدهیم از میلیون رد میشود. در طول یک شبانه روز افزون بر 200 برنامه در حرم مطهر رضوی برگزار میشود. گاهی اوقات اتفاق میافتد در طول یک شبانه روز فقط 100 حلقه معرفت در حرم مطهر برگزار میشود.
منبع : http://news.aqr.ir/