در این رهگذر به دو مورد از ابعاد و گستره ی امامت در جهان شناسی و انسان شناسی اسلام بر اساس بیانات امام رضا علیه السلام می پردازیم:
فرشتگان با امام سخن می گویند
(یکون محدثاً) [1]
«امام، مخاطب گفت و گوی «فرشتگان الهی» است (مطالب را به او الهام می کنند.)»
در آیات متعدد قرآن از سخن گفتن فرشتگان الهی با پیامبران و در چند مورد نیز از سخن گفتن فرشتگان با غیر پیامبران یاد شده است. همچون سخن گفتن فرشتگان با حضرت مریم [2]؛ بنابراین سخن گفتن فرشتگان با امامان نه تنها امری ممکن است[3] بلکه برای ابلاغ دستورات و هدایت های الهی، امری ضروری است. کسی که رهبری جامعه اسلامی را در دست دارد، همواره نیازمند راهنمایی الهی است که از طریق الهام یا فرشتگان به وی ابلاغ می شود.
حتی در برخی احادیث آمده است که فرشتگان الهی در گوش دل هر انسان زمزمه می کنند و کارهای نیک را به او یادآوری می نمایند. [4]
امام از مردم به مردم سزاوارتر است
(یکون اولی الناس بالناس منهم بانفسهم) [5]
«امام سزاوارترین مردم نسبت به مردم است، به طوری که از خود مردم نسبت به آنها سزاوارتر است.» [6]
براساس آیات قرآن، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از خود مؤمنان نسبت به آنان سزاوارتر است. یعنی دستورات او مقدم بر دستورات شخصی افراد مؤمن است. بر اساس روایت مذکور این مقام مخصوص پیامبر صلی الله علیه آله نیست بلکه هر امام معصومی این گونه است.
منبع: کتاب آیین محبت، معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی
---------------------------------------------------------------------
1 - عیون اخبارالرضا علیه السلام، ج1، ص212، و معانی الاخبار، ص102، و خصال، ج2، ص527، و من لا یحضره الفقیه، ج4، ص418 و احتجاج، ج2، ص436، و بحار ج25، ص116.
2- قال انما انا رسول ربک (مریم/36)
3- عیون، ج1، ص56، کافی، ج1، ص534، بصائر الدرجات،ص319.
4- ... اذ نان اذن ینفث فیه الملک، کافی، ج2، ص267، و بحار الانوار، ج60، ص194.(تفاسیر قرآن ذیل سورۀ ناس و فلق)
5- عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج1، ص212، و من لا یحضره الفقیه، ج4، ص418، کشف الغمه، ج2، ص290، و بحار ج25، ص116.
6- النبی اولی بالمؤمنین من انفسهم (احزاب/6).