فرصت وصال و نیایش و خلوت با محبوب برای محب و عاشق، بسیار مغتنم و لذّت بخش است. و نماز یکی از این فرصت‌های طلایی برای وصال و نیایش با محبوب حقیقی و مطلق هستی است. لذا عاشقان دلباخته‌ی الهی به خلوت و نیایش با محبوب اهتمام می‌ورزند و از لحظه لحظه‌های زندگی برای خلوت و نیایش با محبوب و کسب رضایت الهی و انجام وظیفه بهره می‌برند. امام نیایش‌گران و نمازگزاران، هشتمین اختر تابناک هدایت، الگوی کاملی در بهره‌برداری از فرصت‌ها برای نیایش با محبوب حقیقی و مطلق هستی است.
رجاء ابن ابی ضحاک که مدتی محافظ و مواظب حضرت رضا (ع)بود و در طول سفر از مدینه تا مرو در رکاب حضرت بود، گزارش مفصلی از برنامه عبادی و نمازهای آن عاشق دلباخته الهی ارائه داده است.
رجاء ابن ضحاک می‌گوید:
«به خدا سوگند، من مردی باتقواتر از او ندیدم، کسی را ندیدم که در تمام اوقاتش بیشتر از او به یاد خدا باشد و خوفش از خدا از او شدیدتر باشد.
همین که فجر طلوع می‌کرد، نماز صبح را می‌خواند پس از آن مشغول دعا (تسبیح، تحمید، تکبیر، تهلیل…) بود تا طلوع آفتاب، پس از طلوع آفتاب سجده طولانی می‌کرد، پس از آن مشغول حدیث و موعظه مردم می‌شد تا نزدیک ظهر؛ نزدیک ظهر تجدید وضو کرده و به مصلایش می‌رفت، پس از اذان ابتدا هشت رکعت نافله ظهر می‌خواند، سپس اذان و اقامه می‌گفت و مشغول نماز ظهر می‌شد.
بعد از نماز ظهر مشغول دعا می‌شد و در پایان سر به سجده می‌گذاشت و صد مرتبه «شکراً لِلّه» می‌گفت. پس از آن، نافله‌ی عصر می‌خواند و اذان و اقامه می‌گفت و نماز عصر می‌خواند. سپس مدت مدیدی تسبیح و تحمید و تکبیر و تهلیل می‌گفت و در پایان سر به سجده می‌گذاشت و صد مرتبه «حمداً لِلّه» می‌گفت. وقتی مغرب فرا می‌رسید وضو می‌گرفت و اذان و اقامه می‌گفت و نماز مغرب می‌خواند. بعد از نماز مدتی دعا می‌کرد، سپس چهار رکعت نافله‌ی مغرب می‌خواند. به هنگام نماز عشاء، نماز و نافله‌اش را می‌خواند و به بستر می‌رفت. یک ثلث از شب گذشته از بستر بلند می‌شد، در حالی که زبانش به تسبیح و تحمید و تکبیر و تهلیل و استغفار گویا بود. مسواک می‌زد، وضو می‌ساخت و به نماز شب مشغول می‌شد. در هر رکعت، حمد یک بار و «قل هو الله احد» را سی مرتبه می خواند. بعد از آن نماز جعفر طیار را می‌خواند، وقتی فجر فرا می‌رسید نماز نافله ی فجر را خوانده، پس از آن نماز صبح را می‌خواند…»
امام نیایش‌گران و نمازگزاران، هشتمین اختر تابناک هدایت درباره اهمیت نماز فرمود:
«بدان که افضل واجبات بعد از معرفت خدای ـ عزوجل ـ نماز های پنجگانه است.»
«به وقت قیامت بنده را به دادگاه الهی طلب می‌کنند و اول چیزی که از او می‌پرسند، درباره نماز است؛ پس اگر نماز را تمام و جامع و کامل ارائه داد، اهل نجات است وگرنه با خشم به دوزخ انداخته می‌شود.»
«نماز، مطالبه وصال و تقرّب بنده به سوی خداوند است»
اباصلت هروی گوید:
به «سرخس» مسافرت کردم و در آن‌جا در جلو زندان امام رضا(ع) رفتم تا اجازه بگیرم و به حضور آن حضرت برسم و احوال پرسی کنم. زندان‌بان‌ها به من اجازه ندادند و گفتن: «هیچ راهی نیست» گفتم: چرا؟
گفتند: زیرا امام رضا (ع)در بسیاری از اوقات شبانه روز هزار رکعت نماز می‌خواند و فقط ساعتی در اول روز و قبل از ظهر و هنگام غروب در محل نمازش می‌نشیند و با خدا مناجات می‌کند.
گفتم: در همین موقع برای من اجازه بگیرید، اجازه گرفتند. خدمت آن حضرت رسیدم، دیدم در محراب خود نشسته و در اندیشه است…
در زیارت‌نامه آن حضرت می‌خوانیم:
«گواهی می‌دهم که تو نماز را اقامه کرده، زکات داده‌‌ای، امر به معروف و نهی از منکر کردی، و خدا را عبادت کردی تا به مقام یقین رسید.
منبع:جلوه وصال، تالیف علی برجی، تهیه و تدوین ارائه امور فرهنگی آستان قدس، نشر قدس رضوی.
