امام رضا (علیه السلام) می فرماید: «الْعَامِلُ عَلَى غَیْرِ بَصِیرَةٍ کَالسَّائِرِ عَلَى غَیْرِ الطَّرِیقِ لا یَزِیدُهُ سُرْعَةُ السَّیْرِ إِلا بُعْداً عَنِ الطَّرِیق».[1] آن کس که بدون بینش کاری را انجام دهد، همانند کسی است که بیراهه می رود، هرچه سریع تر حرکت کند از راه صحیح دورتر می شود.
کارهای با شتاب، بدون دقت و برنامه ریزی قبلی فرجام خوبی ندارند. پس از انجام کار روشن می شود که خطاهای زیادی در آن وجود دارد که ممکن است برخی قابل جبران نباشد یا به سختی جبران شود. انسان باید در کارهای مهم زندگی همانند خرید خانه، ماشین، ازدواج، انتخاب شغل و ... دقت و بینش کافی به خرج دهد، بینش، رمز موضع گیری سالم و اصولی است. بینش ضریب خطا را در کارها کاهش می دهد، بینش مانع غافلگیر شدن خواهد بود. به عنوان مثال یکی از مهم ترین برنامه های زندگی ازدواج است. ازدواج و انتخاب شریک برای زندگی باید با تفحص، آگاهی و بینش باشد اگر یک دختر با شتاب و به محض دیدن یک جوان در خیابان با رد و بدل کردن الفاظ زیبا و دلفریب، فریفتة او شود و تن به ازدواج دهد، راهی انحرافی رفته است و به زودی، زندگی که می توانست شیرین و گوارا باشد، به تلخی و ناکامی منجر می شود و نیز مانند کسی که پایة ساختمانی را کج یا ضعیف بنا نهد، هر چه این بنا بالاتر رود ضرر و خرابی آن بیشتر خواهد شد.
خشت اول چون نهاد معمار کج تا ثریــا می رود دیــوار کج
اصولاً رشد واقعی و کمال نهایی در این است که کارهای انسان از دانش و بینش برخوردار باشد، درست بشناسد و درست عمل کند، زیرا کارهای شتابزده همواره با اشتباه و خطا همراه است در نهایت انسان باید با پوزش، عذرخواهی به اصلاحات پیش بینی نشده بپردازد.
منبع: کتاب نشانی بهشت، چهل درس زندگی از نگاه امام رضا (علیه السلام)، معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی
