گزارشی از حال و هوای نماز عید فطر در حرم مطهر رضوی
عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت... صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت. بعد از ماه پرفضیلت ضیافت الهی، ماه رمضان، عید فطر، روز پیروزی بر شیطان نفس، عید توبه و سر برآوردن جوانههای معرفت از کشتزار رمضان فرا رسید.
عید فطر، عید وصال عاشقان و روز تولدی دوباره است. چرا که مومنان بعد از یک ماه استغفار، خود را در نهر رمضان غسل دادهاند و توانستهاند از پلیدی پاک شوند. در سراسر کشورهای اسلامی و از جمله میهن ما، مردم در چنین روز فرخندهای برای اقامه نماز آماده میشوند. اوج این حضور در اماکن متبرکی چون حرم مطهر رضوی تجلی پیدا میکند. در مشهدالرضا(ع)، پایتخت معنوی ایران و با جمعیت گسترده زائرانی که در حریم امن دوست، نماز شکرگزاری برپا میدارند.
خواستهای که زود اجابت شد
سپیده صبح، تازه سر زده است. همه به سوی حرم مطهر رضوی شتابان در حرکتاند و برای حضور در صفوف به هم پیوسته نماز از هم سبقت میگیرند. دیری نمیپاید که حرم، مملو از جمعیت میشود. مردم مانند قطرهای که به دریا وصل میشود به صفوف نماز بندگی میپیوندند. ساعت 6:30 صبح، ورودیهای حرم مطهر رضوی همچنان پذیرای خیل عظیم نمازگزارانی است که با صفای باطن و پس از پرداخت زکات و فطریه وارد صحنها میشوند. صدای الله اکبر و لا اله الا الله بیشترین زمزمهای است که از همه سو شنیده میشود. در میان زائرانی که برای اقامه نماز باشکوه عید فطر جمع شدهاند پیر و جوان، زن و مرد و کودک و خردسال دیده میشود. بین جمعیت، علی، جوانی که پدرش را روی ویلچر سمت صفهای نماز میبرد میگوید: «خواسته پدرم این بود که نماز عید فطر را در حرم امام رضا(ع) اقامه کند. برای اینکه خواستهی او را زودتر عملی کنیم، دیشب بعد از افطار از بشرویه راه افتادیم تا امروز موقع نماز در حرم باشیم».
پدر علی در حالی که چفیهای سفید روی سرش انداخته و دانههای سبز تسبیحش را با ذکر لااله الاالله میاندازد، میگوید: «خدا را شکر که فرصت پیدا کردیم بار دیگر ماه مبارک رمضان را درک کنیم. این ماه، ماه پربرکتی بود که در آن روز و شبهای با فضیلت قدر را سپری کرده و به درگاه خداوند استغفار کردیم. حالا هم در این روز عزیز از خدا میخواهم توانی به من بدهد تا به وعدههایی که در شبهای قدر با او بستهام، عمل کنم».
این زائر خوب امام رضا(ع) درباره حس حضورش در حرم میگوید: «مدتها بود دلم میخواست به پابوسی امام رضا(ع) بیایم. عید فطر بهترین فرصت برای زیارت امام و اقامه نماز بندگی بود. از اینکه امام ما را طلبید تا روز عید در حرمش باشیم، خیلی خوشحالم».
حسین طاهری که جانباز دفاع مقدس نیز هست، ادامه میدهد: «حضور پر شور مردم در نماز عید فطر حرم رضوی اتحاد مسلمانان را نشان میدهد. در این حرم امن الهی، خوشحالی و سرافرازی را برای همه خواهران و برادران مسلمانم آرزو دارم». علی هم در دنباله حرفهای پدرش میگوید: « اقامه نماز عید فطر در حرم، جلوه زیبایی دارد. در این لحظه و در این روز از خداوند میخواهم تمام مریضها را شفا بدهد».
حس خوشحالی سارا
وارد بست طبرسی میشوم، ازدحام جمعیت در صحن انقلاب بسیار زیاد است. این صحن برای نمازگزاران مفروش شده و قرار است بانوان در این صحن نماز را اقامه کنند. در فضایی که همهجایش رنگ و بوی عید گرفته و حتی سقاخانه دوستداشتنیاش با گلهای رنگارنگ و زیبا تزئین شده است. خادمهای خستگیناپذیر حرم مطهر رضوی نمازگزاران را برای تشکیل صفهای مرتب در صفوف راهنمایی میکنند. در میان صفهای ابتدایی صحن انقلاب روبه روی پنجره فولاد، دختر جوانی حدودا 30 ساله نشسته و دستانش رو به آسمان بلند است. خودش را فاطمه حدادی معرفی میکند و میگوید: «اهل مشهد هستم و سالهاست با خودم عهد بستهام نماز عید فطر را در حرم مطهر رضوی اقامه کنم. چرا که بعد از یک ماه عبادت و تقواپیشگی به نظرم باید در یک مکان امن و الهی مانند حرم رضوی با خداوند تجدید پیمان کرد تا نه تنها در ماه رمضان بلکه در همه طول سال توفیق عبادت خالصانه و استغفار را پیدا کنیم».
فاطمه را با راز و نیازهایش تنها میگذارم و در گوشه دیگری از صفوف نماز، سراغ دخترکی میروم که کنار مادرش نشسته و جانمازش را مرتب میکند. همینطور که چادر سفیدش را که بالای آن روبان قرمز زیبایی دوخته شده را باز میکند تا روی سرش بیندازد، کنارش میروم و با او هم کلام میشوم
. از سارا که امسال روزه اولی بوده، از حال و هوای ماه رمضان میپرسم. میگوید: «روزه گرفتن در روزهای گرم و طولانی ماه رمضان، برایم سخت بود ولی با کمک خدا توانستم بیشتر روزههایم را بگیرم.» میخواهم بدانم این بنده کوچک خدا، حالا که روز عید فطر در حرم مطهر امام رضا(ع) قرار دارد از امامش چه عیدی میخواهد. با این سوال، کمی مکث میکند و بعد جواب میدهد: «دلم میخواهد امام رضا(ع) حال همه مریضها را خوب کند و به من هم کمک کند تا حالا که به سن تکلیف رسیدم نمازهایم را اول وقت بخوانم و توی درسهایم هم موفق بشوم».
با لحن شیرین و کودکانهاش ادامه میدهد: «من سالهای قبل هم با مامان و بابایم برای نماز عید فطر حرم میآمدم ولی امسال برای اولین بار است که میخواهم خودم نماز عید فطر بخوانم و برای همین، خیلی خیلی خوشحالم.»
نوازش سرود وحدت
مراسم اقامه نماز عید سعید فطر در حرم مطهر رضوی از ساعت6:30 با مدیحهسرایی ذاکران اهل بیت(ع) آغاز میشود. بعد، تکبیرها خوانده شده و خیل عظیم زائران و مجاوران بارگاه ملکوتی حضرت ثامنالحجج(ع) برای اقامه نماز بندگی به اقامت آیتالله علمالهدی، امام جمعه مشهد و نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی آماده میشوند. با نوای "قد قامتالصلوه" همگی بر میخیزند و بانگ "الله اکبر الله اکبر الحمدالله الذی علی ما هدانا و لکالشکر و..." در فضا میپیچد. صلاه عشق خوانده میشود. دلدادگان و عاشقان سلوک الیالله در قنوتهای نماز عاشقی، دست به آسمان بلند کرده، به بندگی خود اقرار میکنند و همه با صدای بلند میگویند: «الهم اهلالکبریاء والعظمه و اهلالجود والجبروت و اهلالعفو والرحمه و اهلالتقوی والمغفره و...-ای خدایی که عظمت و کبریایی شایسته و مخصوص توست، جود و بخشش و جبروت به تو اختصاص دارد، لایق عفو و رحمت، سزوار ترس از عصیان و آمرزش گناهان توئی. از تو میخواهم، به حق این روز که برای مسلمانان عید قرار دادی و برای حضرت محمد(ص) ذخیره و مقام قرار دادی، بر محمد(ص) و آل او درود بفرستی و مرا هم در سعادتی که محمد(ص) و آلش را داخل کردی داخل سازی و از هر بدی که او را خارج ساختی، مرا نیز خارج گردانی و آنچه را که بندگان خوبت از تو درخواست کردهاند، به من نیز عطا کنی...»
اینگونه قنوتهای نماز بندگی بعد از هر تکبیر خوانده میشود و خیل عظیم نمازگزاران همراه با خواندن دعا، به شکر توفیق یک ماه عبادت، خالصانه معشوق را صدا میزنند. بعد از پایان نماز، امام جمعه مشهد، در خطبههایش میگوید: «ماه رمضان ماه ضیافت الهی به پایان رسیده و بهترین توشه ما در این ماه، بندگی خداوند و دوری از غیر خداست که در همه جوانب زندگی ما و عرصههای گوناگون سیاسی، اقتصادی و فرهنگی وجود دارد.» وی ادامه میدهد: «کشور ما در عرصههای سیاسی با توجه به رهنمودهای رهبر معظم و جانفشانی شهدا و ایثار جانبازان تنها کشوری است که از غیر خدا بریده و استکبار را زیر پا گذاشته است.»
نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی خطاب به مسولان فرهنگی کشور ادامه میدهد: «در عرصه فرهنگی، باید جامعه را از اتصال به غیر خدا جدا کنیم تا در این عرصه گناه دیده نشود و حجاب به عنوان یک ضرورت قطعی در اجتماع مطرح شود. چرا که بیحجابی مظهر غضب و نافرمانی خداست.» آیتالله علمالهدی ادامه میدهد: «در کشور ما اقدام و عمل در عرصه اقتصاد مقاومتی هنوز رخ نداده و برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی هم مردم و هم مسئولان باید تلاش کنند.»
با پایان خطبههای نماز عید فطر، همگی دستها را به آسمان برده و برای تعجیل فرج حضرت ولی عصر(عج) دعا میکنند. باشد که به یمن این امید زیبا، خداوند دعاهای مومنان را در روز عید فطر در حرم مطهر علیبن موسیالرضا(ع) که به شکوه بندگی انجامیده، مستجاب کند. حالا زائران خوب امام هشتم، دو گروه شدهاند. عدهای با دلهایی سرشار از نور معنویت، پس از سی روز، توفیق بندگی خاص خدا و ادای نماز شکر، حرم را ترک میکنند و عدهای در حرم میمانند تا شاهد برنامههای دیگر این روز عزیز باشند. برنامههایی متنوع و آموزنده که برای زائران و مجاوران در نظر گرفته شده و در ایام تعطیلات عید سعید فطر در مجموعهی بارگاه مقدس امام رضا(ع)، اجرا خواهد شد.
گزارشگر: وجیهه تقیزاده