احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

سقاخانه با گل‌هایی رنگارنگ آذین‌بندی شده بود. آن طرف‌تر را که نگاه می‌کردی درون حوض و آب‌نما هم پر از گلدان‌های کوچک به رنگ‌های سفید و سرخ و قرمز و تاج گل‌های بلند زرد و قرمز بود. هر زائری که از کنار حوض عبور می‌کرد یا وضو می‌گرفت، با لحظه‌ای توقف در کنار گل‌ها، به این جلوه‌های زیبایی و زیبادوستی خداوند نگاه می‌انداخت و گاهی با گرفتن عکس از گل‌ها و در کنار گل‌ها خوشحالی خود را نشان می‌داد.
سرت را که برمی‌گرداندی روی طاق‌ها و ایوان‌ها نیز این گل‌آرایی‌ها را مشاهده می‌کردی. گل‌آرایی‌هایی که در تمام ایام سال، برای زیباسازی جای‌جای این مکان متبرک انجام شده و در ایام عید و جشن دو چندان می‌شود. در نهایت در ایام دهه مبارک کرامت این آذین‌بندی و ترکیب جادویی رنگ‌ها و عطرها به اوج زیبایی می‌رسد.

روزهایی با رنگ و بوی متفاوت
واحد گل‌آرایی حوزه معاونت اماکن متبرکه آستان قدس رضوی سال 1385 راه‌اندازی شد. گل‌آرایی حرم امام رضا(ع) در مناسبت‌های مختلف سال و با حضور کارشناسان و افراد زبده صنعت گل و گیاه انجام می‌شود. این کارشناسان اغلب خادمان و نیروهای افتخاری هستند که با تجربه و تخصص کافی در حوزه پرورش گل و گیاه، توفیق پیدا کرده‌اند در بارگاه آسمانی امام هشتم (ع) حضور داشته باشند و تجربیاتشان را برای اجرای هرچه باشکوه‌تر گل‌آرایی ارائه کنند. ایام دهه کرامت و میلاد امام رضا(ع) توجه خیل عظیمی از ارادتمندان حضرت را به زیارت بارگاه امام رئوف جلب می‌کند.
 مدیر اداره خدمات عمومی آستان قدس رضوی این زمان را فرصتی مناسب جهت عرض ارادت خدام به امام رضا(ع) عنوان کرد و در این خصوص گفت: «یکی از اقدامات اداره خدمات عمومی در این ایام گل‌آرایی و زیباسازی هر چه بیشتر صحن و سرای رضوی است که این اقدام با همکاری افتخاری تولیدکنندگان و ناذرین گل و گیاه، نیروهای افتخاری شمیم رضوان و حرم مطهر رضوی انجام می‌شود».
با توجه به تاکیدات تولیت آستان قدس رضوی و برنامه‌ریزی‌های انجام شده در ماه‌های قبل جهت گل‌آرایی حرم مطهر حضرت رضا(ع) در ایام دهه کرامت، توجه به این امر در سرلوحه کار اداره خدمات عمومی قرار گرفته است. در این خصوص محمدرضا سبزعلی گفت: «گروه‌های مختلف افتخاری، قبل از دهه کرامت و روزهای نزدیک به میلاد حضرت معصومه(س) به گل‌آرایی صحن‌های آزادی، انقلاب، جمهوری اسلامی، کوثر، غدیر، مسجد گوهرشاد، قدس، ایوان‌های طلا، سقاخانه‌ها، آب‌نماها، حوض‌ها، نقاره‌خانه(برای اولین بار)، گیت‌های بازرسی، ایوان‌های صحن‌های پیرامونی، ورودی پارکینگ خدام، مسیرهای تردد و... اقدام کردند و همچنین 8 نوشته تزئین شده با گل‌ همچون یا علی بن موسی‌الرضا(ع)، السلام علیک یا علی بن موسی‌الرضا(ع)، یا ضامن آهو و... در ورودی‌های حرم قرار گرفته است».

گل‌هایی از اقصی نقاط ایران
فراوانی و تنوع گل‌ها در این روزها فکر هر زائری را به این موضوع جلب می‌کند که گل‌ها از کجا و چطور به حرم می‌رسند؟ سبزعلی در مورد این گل‌ها توضیح داد: «ارادتمندان امام رضا(ع) با نذر شاخه گل‌ها، گل‌بوته‌ها و گلدان‌های تولیدی خود و با امید به روا شدن حاجاتشان این گل‌های نذری را از شهرهای مختلف به حرم امام رضا(ع) می‌فرستند و بخش عمده این نیاز را تقبل می‌کنند. در طول دهه کرامت علاوه بر گل‌های مجموعه آستان قدس رضوی، بالغ بر 300 هزار شاخه گل، گل‌بوته و گلدان از سوی خیرین و ناذرین به حرم اهداء و به گل‌های مجموعه افزوده می‌شود. امسال نیز گروهی از ناذرین گل و گیاه به نام "گروه افتخاری گل‌آرایی حرم مطهر رضوی و عتبات عالیات" دوشنبه 18/5/95 با حجم گسترده‌ گل از بازارهای گل تهران به حرم مطهر مشرف می‌شوند و با شاخه‌های بریده اقدام به گل‌آرایی صحن‌ها و ورودی‌های حرم در ایام نزدیک به میلاد امام رضا(ع) می‌کنند و ظرف چند روزی که مهمان مجموعه هستند جهت گل‌آرایی و آذین نمودن قسمت‌های مختلف حرم، برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام می‌دهند. این گروه به شکل بسیار مناسبی گل‌آرایی روضه منوره را انجام خواهند داد».
وی اقسام این گل‌آرایی را اینچنین شرح داد: «در این دهه گل و گیاه و گل‌بوته‌های نذری توسط مجموعه آستان قدس رضوی،گل‌آرایی حرم، شمیم رضوان ، گروه‌های افتخاری، همکاران مؤسسه باغات آستان قدس رضوی و نیروهای افتخاری گل‌فروشی‌های سطح شهر مشهد بر روی تخته فرم، تخته نقاشی و سبد قرار می‌گیرند و به تاج، سبد و ریسه گل و تجمع گلی تبدیل می‌شوند و در شب‌های قبل از ولادت امام رضا(ع) در مکان‌های مشخص تعبیه خواهند شد».
محمدرضا سبزعلی همچنین در خصوص گل‌آرایی‌های ویژه روزهای نزدیک به ولادت امام رضا گفت: «صحن جامع رضوی و آب‌نماهای آن در روزهای نزدیک به میلاد امام رضا(ع) گل‌آرایی می‌شوند. در شب و روز میلاد امام هشتم(ع) نیز زائرین و مجاورین با گل‌های متنوعی مانند داوودی، شمشاد، آنتوریوم، درختچه، ژرورا و... با گل‌آرایی ویژه‌ای در حرم روبرو خواهند شد».

موج نشاط و سر زندگی در حرم
زیبایی خیره‌کننده گل‌های درون حوض باعث شده بود مینا سلطانی از پسر کوچکش محمد کنار این گل‌ها عکس بگیرد. این خانواده سه نفره از همدان به زیارت آمده بودند. آن‌ها قبلا نیز یک بار به این سفر آمده بودند. زمانی که هنوز پسر 4 ساله‌شان به دنیا نیامده بود. علی مرادنیا پدر خانواده، زیبایی حرم در این ایام را وصف‌ناپذیر بیان کرد و گفت: «در سفر قبل به مشهد چون ایام میلاد نبود اینهمه گل‌آرایی در حرم را ندیده بودم. این اولین بار است که شاهد این همه زیبایی در حرم حضرت رضا(ع) هستم». زائر دیگری به نام سمیه باستان هم در حالیکه لبخند به لب داشت از زیبایی حرم در این روزها گفت.
از نشاط و سرزندگی که در حرم موج می‌زند و باعث احساس لذت می‌شود. همینطور که به گل‌ها اشاره می‌کرد ادامه داد: «بعد از گذر از شهری شلوغ وقتی اولین قدم‌هایم را در حرم گذاشتم با دیدن این همه رنگ که در گل‌ها وجود داشت تمام خستگی جسم و روح از بدنم خارج شد و انرژی تازه‌ای پیدا کردم».
مهدی غلام‌زاده جوان هم از دیدن گل‌آرایی حرم شگفت زده شده بود. او که همراه دوستانش با ذوق و شوق کنار گل‌ها عکس می‌گرفت گفت: «حرم زیباتر از قبل شده و با دیدن این گل‌ها حس خوبی دارم. فکر می‌کنم بقیه زوار هم مثل من باشند».

آیین گل‌آرایی
هر روز صبح قبل از ساعت 8 گل‌های روی ضریح مطهر حضرت رضا(ع) با آیینی خاص توسط سرکشیک خدام تعویض و به فراشان تحویل داده می‌شود. سپس 600 شاخه گل جدید در چهار دسته گل بسیار زیبا در چهار گوشه بالای ضریح مطهر قرار می‌گیرد. این گل‌های مرغوب در گلدان‌های فلزی با روکش طلایی قرار دارند که توسط متخصصین پرسابقه و با سلیقه در فن گل‌آرایی سازمان باغات آستان قدس رضوی آماده و در اولین ساعات هر روز به حرم منتقل می‌شود. گل‌های مورد استفاده روی ضریح از انواع شاخه بریده شامل گلایل، مریم، میخک، رز، ژرورا، مارگریت و زنبق انتخاب می‌شود. این گل‌ها بسیار مقاوم و زیبا بوده و برای مدت 24 ساعت علیرغم ازدحام جمعیت و گرمای سطوح فوقانی ضریح مطهر، باطراوت باقی می‌مانند.

تبرکی خوش‌رنگ و خوشبو
بعد از گل‌آرایی، اقداماتی چون نگهداری، بازپیرایی، جمع‌آوری، جایگزینی، پشتیبانی و در نهایت بسته‌بندی سازه‌های گل توسط مجموعه انجام خواهد شد. روزانه خادمان حضرت رضا(ع) با دقت و ظرافتی خاص، گلبرگ‌های گل‌های متبرک شده به ضریح را از ساقه جدا کرده و به خشک کردن آن‌ها اقدام می‌کنند.
این گلبرگ‌ها پس از خشک شدن همراه یک کتاب ادعیه روز یا زیارت‌نامه مخصوص حضرت رضا(ع) یا در برخی روزها مانند ولادت امام رضا(ع) همراه با نبات و نمک متبرک در بسته‌ای کوچک قرار می‌گیرند تا به عنوان تبرکی از آستان این امام به زائرانش تقدیم شود. خادمان حرم مطهر رضوی هر روز بعد از نماز صبح در صحن غدیر طی مراسمی به طور متوسط حدود 800 بسته گل، تقدیم زائران امام مهربان می‌کنند.
اما اگر دستانت به این گلبرگ‌های بهشتی خوش‌رنگ و بو نرسید، افسوس نخور. در آن لحظات دستان خالی‌ات را دخیل لطف و کرامت آقا کن و شکر توفیق زیارتش را به جای آور تا چنان از شمیم زیارت سرمستت کند که انگار مهمان باغ بهشتی.
 

گزارشگر: زینب رمضانی خلانلو