احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

نام  مرحوم علی‌اصغر عابدزاده؛ خیر قرآنی که با ایجاد 12 بنای مذهبی سنگربان ایمان و اعتقاد مردم ستمدیده و مسلمان مشهد در دوران خفقان پهلوی بود؛ پس از گذشت ده‌ها سال، نامش برای نسل امروز ناشناس است و هم‌نسلانش نیز در ترویج خدمات قرآنی و دینی او کم لطفی کرده‌اند.
 
سنگرهای دینی
سال 1320 تا 1330 چهار گوشه مضجع شریف امام مهربانی‌ها، توسط خیر قرآنی مشهد سنگرهایی به نام ائمه‌اطهار(ع) ایجاد شد.
او همزمان با تأسیس این مدارس جهت ترویج کلام وحی اقدام به راه‌اندازی بیش از 60 انجمن پیروان قرآن کرد. قرائت قرآن، تجوید، مسائل شرعی، بیان احکام، مسائل اجتماعی و نیازهای محلی از جمله مسائلی بودند که در این انجمن‌ها به آنها توجه می‌شد.
 
شاگرد مدرسه جوادیه
جواد پناهی‌طوسی، قاری بین‌المللی، خادم، قاری و موذن حرم مطهر امام هشتم(ع) یکی از شاگردان مرحوم عابدزاده است که سال 1344 در خیابان کاشانی و دریادل قدیم مشهد به دنیا آمد و سال‌های50 الی 53 در مدرسه مرحوم عابدزاده درس خواند.
بنا بر توضیح خودش، مدارس زمان طاغوت به نام مدرسه ملی فعالیت داشت و این مدارس غیرمذهبی بودند. لذا پدرش که از شاگردان و مریدان مرحوم عابدزاده بود نام او را در مدرسه جوادیه واقع در خیابان طبرسی کوچه جوادیه نوشت و این قاری برجسته مشهدی سه سال در این مدرسه درس خواند.
 
بحبوحه انقلاب
مدارس مرحوم عابدزاده با فعالیت بیش از دو دهه، سال 53 تعطیل شد و دانش‌آموزان مرحوم عابدزاده در مدارس ملی ثبت‌نام شدند. این قاری پیشکسوت در توضیح بیشتر می‌گوید «سال 50 تا 53 توفیق داشتم قبل از بستن مدارس مرحوم عابدزاده توسط دولت وقت، در مدرسه جوادیه واقع در خیابان طبرسی کوچه جوادیه درس بخوانم. تابستان سال 53 متوجه شدیم جلوی فعالیت این مدارس گرفته شده است؛ بنابراین خانواده، من را در مدرسه غفاری نزدیک منزل‌مان ثبت‌نام کردند».
 
جزءخوانی در ایوان مقصوره
این مرحوم یک برنامه قرآنی در شبستان نهاوندی مسجد گوهرشاد به استادی عباسعلی تقی‌زاده برای دانش‌آموزان مدارسش تشکیل داده بود و ماه مبارک رمضان دانش‌آموزان سوم تا ششم را به صورت راهپیمایی از مدارس خود به سمت حرم می‌آورد و این حرکت به صورت منظم از چهار طرف حرم انجام می‌شد، به طوری که دانش‌آموزان سادات در جلوی جمعیت و بقیه پشت سر آن‌ها به سمت حرم مطهر حرکت می‌کردند.
پناهی در تشریح فعالیت قرآنی این مدارس، می‌گوید «عصرهای ماه رمضان ساعت 14 الی 16 در مسجد گوهرشاد حاضر می‌شدیم و پشت رحل قرآن نشسته و یک جزء قرآن قرائت می‌شد و سپس استاد تقی‌زاده بر اساس لیستی از دانش‌آموزان که قرآن‌شان خوب بود اسامی آن‌ها را می‌خواند تا قرآن قرائت کنند و در پایان این مراسم جزءخوانی، یکی از دانش‌آموزان که صدایش خوب بود دعای ختم قرآن را قرائت می‌کرد. من تنها یک سال توفیق داشتم در این مراسم قرآنی ماه رمضان شرکت کنم. الان ترتیل‌هایی که در حرم مطهر می‌خوانم و نظمی که پشت رحل قرآن می‌بینم یاد همان زمان کودکی خودم و آن مدارس می‌افتم».
 
قرائت صلوات خاصه
دانش‌آموزان مدارس مرحوم عابدزاده دعای هر روز هفته را صبح سر صف‌ دسته‌جمعی می‌خواندند؛ ظهرها هم به اقامه نماز جماعت می‌ایستادند و نوبت عصر سر صف صلوات خاصه علی‌ابن موسی‌الرضا(ع) را باهم هم‌خوانی می‌کردند. قاری حرم مطهر در این‌باره اینگونه برایمان توضیح می‌دهد «در مدارس مرحوم عابدزاده در کنار دروس دیگر آموزش و پرورش، به اعتقادات و قرآن بچه‌ها هم توجه می‌شد.آن زمان دانش‌آموزان دو وعده مدرسه می‌رفتند. صبح تا ظهر و عصر هم کلاس داشتیم. ولی سال سوم از صبح تا ظهر بودیم و یک شیفت مدرسه می‌رفتیم. 40 سال پیش مثل الان در مدارس این مرحوم سر صف قرآن خوانده می‌شد».
 
مسئولان قرآنی
تمامی معلمان و حتی خدمتگزاران مدارس مرحوم عابدزاده همه قاری بودند و دانش‌آموزان این مدارس شارد ممتاز بوده و درس‌شان از دانش‌آموزان دیگر مدارس قوی‌تر بود و حتی متفرقه می‌خواندند و به کلاس بالاتر می‌رفتند. این قاری حرم مطهر شالوده قرآن خود را در همان سه سال مدرسه جوادیه مرحوم عابدزاده می‌داند و به نیکی از آن سه سال یاد کرده و می‌افزاید «چون این مدارس مذهبی و گرایش آنها به قرآن بود. سال اول که ما حروف را یاد گرفتیم.
سال دوم و سوم به راحتی قرآن را می‌خواندیم و هر روز صبح علاوه بر قرآنی که سر صف خوانده می‌شد، پس از ورود به کلاس اولین کاری که می‌کردیم. طبق درخواست آقای طاهری، معلم قرآن‌مان یک صفحه قرآن، همان کتاب درسی قرآن که خود مدرسه به ما داده بود، می‌خواندم و بعد کلاس‌مان شروع می‌شد».
 
بر کسوت جلسه‌داری
قاری حرم مطهر در خانواده روحانی و مذهبی رشد پیدا کرده و پدرش روحانی بود و بسیار اصرار داشت تا فرزندش در مسیر قرآن و اهل‌بیت(ع) قرار گیرد. بنا به گفته خودش، از همان کودکی صدای خوبی داشته است و به خواندن قرآن و مداحی کردن علاقه داشت و سوره‌های کوچک و شعرهایی که یاد گرفته بود را می‌خواند.
پدرش جلسه قرآن داشت این قاری برجسته مشهدی هم ادامه دهنده راه او شد و به همت پدرش جلسه‌ای در محله‌شان راه انداختند و به حدود 40 بچه قرآن آموزش می‌داد؛ او اکنون در مشهد دو جلسه، جمعه صبح‌ها در حسینیه هراتی‌ها و شب‌های یکشنبه جلسه محبان عترت را مدیریت می‌کند، این قاری بین‌المللی در این‌باره می‌گوید «روخوانی و روان‌خوانی قرآن را مدرسه مرحوم عابدزاده یاد گرفتم اما تجوید را در جلسه گلشن رضوی زیر نظر مرحوم حاج جعفر ذکرگو آموزش دیدم و پیشرفت کردم. جلسه‌ای که در کودکی با کمک پدرم برای بچه‌های محله به راه انداختیم، سیار بود و من به کودکان قرآن یاد می‌دادم و پدرم برای بچه‌ها سخنرانی می‌کرد و احکام می‌گفت، فراگیران جلسه‌ام در کنار آموزش قرآن و احکام، آیات و احادیث را حفظ می‌کردند. برخی از بچه‌های آن جلسه شهید شدند و خیلی‌ها هم به جایی رسیدند».
 
مدیون عابدزاده
اساتید و پیشکسوتان عرصه‌های مختلف، امروز خود را مدیون دیروز می‌دانند؛ روزگاری که در دوران خفقان ستمشاهی دست خیری آنها را در مسیر دین قرار داد. جواد پناهی هم معتقد است «اگر مدارس مرحوم عابدزاده نبود شاید او امروز به عنوان یک معلم قرآن، قاری و موذن حرم نبود تا عمر دارد خودش را مدیون او می‌داند.
حدود 28 سال قاری و موذن حرم مطهر است و از سال 74 به عنوان خادم بخش حفاظ فعالیت دارد. در مراسم آیینی صفه به اجرای تلاوت می‌پردازد. چهارشنبه شب‌ها هم مسئولیت جلسه آموزشی دارالقرآن‌الکریم حرم مطهر را بر عهده دارد».
 
معلویت عدم محدودیت
دو ساله بود همچون دیگر کودکان واکسن فلج اطفال زد اما این واکسن برای او فلجی از دو پای به یادگار گذاشت؛ اکنون ویلچر همیشه و همه جا او را در زانو زدن در برابر قرآن همراهی می‌کند. این قاری و موذن بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) این معلولیت را محدودیت نمی‌داند بلکه از آن تعبیر به نعمت می‌کند که خداوند در کنار دیگر نعمت‌هایش به او عنایت کرده است. بنا بر توضیح خودش، نشده ذره‌ای از فعالیت‌های قرآنی‌اش کم شود و بالعکس بیشتر هم شده است.
 

گزارشگر: آزیتا ذکاء