دعاي روز اول ماه رمضان

اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِيَامِى فِيهِ صِيَامَ الصَّائِمِينَ وَ قِيَامِى فِيهِ قِيَامَ الْقَائِمِينَ وَ نَبِّهْنِى فِيهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِينَ وَ هَبْ لِى جُرْمِى فِيهِ يَا إِلَهَ الْعَالَمِينَ وَ اعْفُ عَنِّى يَا عَافِيا عَنِ الْمُجْرِمِينَ.

خدايا قرار بده روزه مرا در آن روزه‌داران واقعى و قيام و عبادتم در آن قيام شب‌زنده‌داران و بيدارم نما در آن از خواب بى‌خبران و ببخش به من جنايتم را در اين روز اى معبود جهانيان و در‌گذر از من اى بخشنده جنايات‌كاران.

شرح دعاي روز اول ماه مبارك رمضان 

    “اللهم اجعل صيامي فيه صيام الصائمين و قيامي فيه قيام القائمين و نبهني فيه عن نومه الغافلين وهب لي جرمي فيه يا اله العالمين واعف عني يا عافيا عن المجرمين.”“خدايا روزه مرا در اين روز (و در هر روزه ماه مبارك رمضان) مانند روزه روزه داران حقيقي كه (مقبول درگاه تست) قرار ده و اقامه نمازم را (و يا برپا داشتن هر كار خيري را) مانند نمازگزاران واقعي (مانند برپا دارنده هر كار خيري) مقرر فرما و مرا از خواب غفلت و غافلان (از ياد تو) هوشيار و بيدار ساز و هم در اين روز گناهم و جرمم را ببخش اي خداي عالميان و زشتيهايم را عفو فرما اي عفو كننده مجرمان”
    1- اللهم اجعل صيامي فيه صيام الصائمين” “خدايا روزه مرا در اين روز مانند روزه روزه داران واقعي قرار ده”
    حال مي خواهيم بدانيم “صيام الصائمين” يعني چه؟ براي درك اين موضوع اشاره مي نماييم به حديثي گرانقدر از پيامبر اعظم (صلي الله عليه و آله) كه فرمودند: “اذاغتاب الصائم افطر(1)“ يعني “هرگاه روزه دار غيبت كند روزه اش را خورده است” و در حديث ديگري مي فرمايند: “منغتاب امرا مسلما بطل صومه و نقض و وضوه”(2) يعني “هر كه غيبت مسلماني را نمايد روزه و وضويش باطل مي گردد. كه از اين دو حديث گرانبها در مي يابيم كه روزه فقط با گرسنگي و تشنگي كشيدن محقق نمي گردد و غير از موارد ذكر شده در رساله عمليه كه باعث ابطال روزه مي گردد، عوامل ديگري چون غيبت نيز روزه فرد مسلمان را باطل مي نمايد و از اين رو روزه واقعي روزه اي است كه بايد در آن تمام اعضا و جوارح انسان روزه دار باشد. به طوري كه فرد روزه دار بايد از تمام اعمال قبيح چون (غيبت، فحش و ناسزا، خشم و غضب، نگاه به نامحرم و...) دوري نمايد. چنانچه امام صادق عليه السلام نيز در حديثي چنين مي فرمايند كه: “پدرم فرمود: رسول خدا صلي الله عليه و آله از زني روزه دار شنيد كه به كنيزش فحش مي داد پس دستور داد طعامي حاضر نمودند و به آن زن فرمود: بخور، پاسخ داد: اي رسول خدا! من روزه ام، آنگاه پيامبر صلي الله عليه و آله فرمودند: “كيف تكونين صائمه وقد سببت جاريتك؟ ان الصوم ليس من الطعام و الشراب و انما جعل الله ذلك حجابا عن سواهما من الفواحش من الفعل و القول يفطر الصائم ما اقل الصوام و اكثر الجواع”(3) يعني “تو چه روزه داري كه به كنيزت فحش دادي؟ به راستي كه روزه، خودداري از خوردن و آشاميدن نمي باشد، فقط و فقط خداوند آن را (روزه را) به عنوان مانعي از ساير زشتي هاي گفتاري قرار داده است، زشتيهايي كه روزه روزه دار را مي شكند (باطل مي كند) چقدر روزه داران (حقيقي) اندك و گرسنگان فراوانند” و نيز در حديث ديگر از امام صادق عليه السلام منقول است كه فرمودند: “اذا صمت فليصم سمعك و بصرك و شعرك و عدد اشياء غير هزار و قال لا تكونن يوم صومك كيوم فطرك” يعني “هرگاه روزه گرفتي پس بايد گوش و چشم و موي تو نيز روزه باشد و امام عليه السلام غير از اينها چيزهاي ديگري را نيز بر شمرد و فرمود: نبايد روزي كه روزه هستي با روزي كه روزه نيستي يكسان باشد” پس همان طوري كه در احاديث بالا ذكر شد هر كسي كه فقط از روزه و روزه داري گرسنگي و تشنگي بكشد و از اعمال قبيحي چون دروغ، غيبت و ... اجتناب ننمايد يقينا روزه اش باطل شده و جزء روزه داران واقعي محسوب نمي گردد و صيامش جزء صيام و صائمين قرار نمي گيرد و اين امر ما را ملزم مي دارد كه در روز اول ماه مبارك رمضان اولين چيزي كه از خداوند درخواست نماييم اين باشد كه به ما توفيق عنايت كند كه روزه ما جزء روزه هاي حقيقي و واقعي قرار گيرد.
    2- و قيامي فيه قيام القائمين (و اقامه نمازم را مانند نمازگزاران واقعي (برپا داشتن هر كار خير را مانند برپا دارندگان كار خير قرار دهد.) حال در اينجا مي خواهيم بدانيم كه قيام قائمين يعني چه؟ در اينجا منظور از قيام شايد اقامه نماز و يا به عبارت ديگر هر نوع برخاستي كه امر خيري در آن باشد، همانند (بيداري در سحرهاي ماه رمضان براي سحري خوردن و يا دعا و مناجات نمودن، افطار نمودن روزه، كمك نمودن به مستمندان و...) كه همه اينها نوعي قيام مي باشد كه بايد به صورت قيام القائمين صورت پذيرد و در مفهومي واضح تر قيام ما براي آنكه جزء قيام القائمين قرار گيرد بايد فقط هدف و قصد و نيت، رضاي خداوند باشد يعني اراده هر كاري را نموديم فقط رضاي خدا را در نظر بگيريم، پس قيام القائمين به پا خاستن كساني كه رضاي خداوند را در نظر مي گيرند مي باشد و ما نيز در اين روز از خداوند مي خواهيم كه برخاستن ما را چه براي اقامه نماز و يا هر كار خيري جزء برخاست كساني قرار دهد كه فقط رضاي خداوند را مي طلبد و...
    3- (و بنهني فيه عن نومه الغافلين( ) و مرا از خواب غافلان (از ياد تو) هشيار و بيدار نما) در (لياقت از دعا) از خداوند مي خواهيم كه ما را از خواب غفلت بيدار نمايد كه در اينجا جا دارد كه به حديثي اشاره كنيم كه در آن امير مومنان حضرت علي عليه السلام در نامه اي به يكي از صحابه خويش مي نويسد “فتدارك مابقي من عمرك ولا تقل غدا بعد غد فانما هلك من كان قبلك با قامتهم علي الاماني و التسويف حتي اقامهم امرالله بغته و هم غافلون فنقلوا علي اعوادهم الي قبورهم المظلمه الضيقه و قد اسلمهم الا و لا دوا الاهرن” (4) يعني “پس باقيمانده عمرت را درياب و نگو فردا بعد از فردا (چنين خواهم نمود) همانا انسانهاي قبل از تو به خاطر آرزوها و به تاخير انداختنها هلاك شدند تا ناگهان امر خداوند (يعني مرگشان) فرا رسيد و آنها غافل بودند، پس بر روي چوبهايشان (تابوتهايشان) به سوي قبرهاي تاريك و تنگ خود منتقل شدند و فرزندان و خويشاوندانشان آنها را تسليم (گور) نمودند” پس در اينجا در مي يابيم كه اكثر انسانها در خواب غفلت بسر مي بردند، خوابي كه انسان را از معبود و پروردگار خويش جدا مي سازد، خوابي كه چشمان انسان در آن باز است اما دل انسان واقعيتها را نمي بيند. پس در اين روز از خداوند مي خواهيم كه ما را از خواب غفلتي كه انسان را به هلاكت و نابودي مي كشاند بيدار نموده و نجات بخشد...”
    4-“وهب لي جرمي فيه يا اله العالمين...” “ و هم در اين روز جرم و گناهم را ببخش اي خداي عالميان”
    همان طور كه در روايات متعدد آمده است گناهان انسان يكي از موانع و حجابهاي بين رابطه انسان و پروردگار است به طوري كه اگر انسان معصيت پروردگار خويش را انجام دهد آن گاه است كه از دستور شيطان پيروي و از دستور پروردگار خويش سرپيچي نموده است كه همين امر باعث مي گردد كه بنده حجابي بين خود و پروردگار خويش ايجاد نمايد پس در ادامه دعا از خداوند مي خواهيم كه جرم و گناهان ما را در اين روز ببخشايد و خود خداوند نيز در قرآن مي فرمايد: “و من يغفر الذنوب الا الله”(5) يعني “جز خداوند چه كسي گناهان ما را مي بخشايد” پس ما نيز از خداوند مي خواهيم و مي گوييم كه جرم و گناهان ما را ببخش اي خداوند عالميان”...
    5- “واعف عني يا عافيا عن المجرمين” “و عفو نما مرا اي عفو كننده مجرمان”
    همان طوري كه در قسمت قبل دعا از خداوند درخواست بخشش جرم و گناهان خود را درخواست نموديم، مي دانيم كه لازمه آن عفو و گذشت و رحمت خداوند مي باشد كه در ادامه دعا از ذات اقدس الهي مي خواهيم كه ما را عفو نمايد به طوري كه سابقه عفو و گذشت خداوند از مجرمان و گناهكاران را در روايات و احاديث اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام شنيده ايم و در قرآن نيز خداوند متعال اين گونه به بندگان خويش مي آموزد تا بگوييم: “واغف عنا و اغفرلنا و ارحمنا انت مولنا فانصرنا علي القوم الكفرين”(6) يعني “و عفو نما از ما (گناهانمان را) و بيامرز براي ما و رحم نما بر ما (به طوري كه) تو مولا و پروردگار ما هستي پس ياري و پيروز نما مارا بر عليه قوم كافر”
    ان شاءالله كه تابع باشيم
    پي نوشتها:
    1- عوالي اللآلي ج1، ص 263 و حديث 53
    2- الفقيه، ج4، ص 15
    3- اصول كافي، ج4، ص 87
    4- اصول كافي، ج4، ص 87
    5- 136 آل عمران
    6- 286 سوره بقره

دعاي روز اول ماه رمضان

اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِيَامِى فِيهِ صِيَامَ الصَّائِمِينَ وَ قِيَامِى فِيهِ قِيَامَ الْقَائِمِينَ وَ نَبِّهْنِى فِيهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِينَ وَ هَبْ لِى جُرْمِى فِيهِ يَا إِلَهَ الْعَالَمِينَ وَ اعْفُ عَنِّى يَا عَافِيا عَنِ الْمُجْرِمِينَ.

خدايا قرار بده روزه مرا در آن روزه‌داران واقعى و قيام و عبادتم در آن قيام شب‌زنده‌داران و بيدارم نما در آن از خواب بى‌خبران و ببخش به من جنايتم را در اين روز اى معبود جهانيان و در‌گذر از من اى بخشنده جنايات‌كاران.

شرح دعاي روز اول ماه مبارك رمضان 

    “اللهم اجعل صيامي فيه صيام الصائمين و قيامي فيه قيام القائمين و نبهني فيه عن نومه الغافلين وهب لي جرمي فيه يا اله العالمين واعف عني يا عافيا عن المجرمين.”“خدايا روزه مرا در اين روز (و در هر روزه ماه مبارك رمضان) مانند روزه روزه داران حقيقي كه (مقبول درگاه تست) قرار ده و اقامه نمازم را (و يا برپا داشتن هر كار خيري را) مانند نمازگزاران واقعي (مانند برپا دارنده هر كار خيري) مقرر فرما و مرا از خواب غفلت و غافلان (از ياد تو) هوشيار و بيدار ساز و هم در اين روز گناهم و جرمم را ببخش اي خداي عالميان و زشتيهايم را عفو فرما اي عفو كننده مجرمان”
    1- اللهم اجعل صيامي فيه صيام الصائمين” “خدايا روزه مرا در اين روز مانند روزه روزه داران واقعي قرار ده”
    حال مي خواهيم بدانيم “صيام الصائمين” يعني چه؟ براي درك اين موضوع اشاره مي نماييم به حديثي گرانقدر از پيامبر اعظم (صلي الله عليه و آله) كه فرمودند: “اذاغتاب الصائم افطر(1)“ يعني “هرگاه روزه دار غيبت كند روزه اش را خورده است” و در حديث ديگري مي فرمايند: “منغتاب امرا مسلما بطل صومه و نقض و وضوه”(2) يعني “هر كه غيبت مسلماني را نمايد روزه و وضويش باطل مي گردد. كه از اين دو حديث گرانبها در مي يابيم كه روزه فقط با گرسنگي و تشنگي كشيدن محقق نمي گردد و غير از موارد ذكر شده در رساله عمليه كه باعث ابطال روزه مي گردد، عوامل ديگري چون غيبت نيز روزه فرد مسلمان را باطل مي نمايد و از اين رو روزه واقعي روزه اي است كه بايد در آن تمام اعضا و جوارح انسان روزه دار باشد. به طوري كه فرد روزه دار بايد از تمام اعمال قبيح چون (غيبت، فحش و ناسزا، خشم و غضب، نگاه به نامحرم و...) دوري نمايد. چنانچه امام صادق عليه السلام نيز در حديثي چنين مي فرمايند كه: “پدرم فرمود: رسول خدا صلي الله عليه و آله از زني روزه دار شنيد كه به كنيزش فحش مي داد پس دستور داد طعامي حاضر نمودند و به آن زن فرمود: بخور، پاسخ داد: اي رسول خدا! من روزه ام، آنگاه پيامبر صلي الله عليه و آله فرمودند: “كيف تكونين صائمه وقد سببت جاريتك؟ ان الصوم ليس من الطعام و الشراب و انما جعل الله ذلك حجابا عن سواهما من الفواحش من الفعل و القول يفطر الصائم ما اقل الصوام و اكثر الجواع”(3) يعني “تو چه روزه داري كه به كنيزت فحش دادي؟ به راستي كه روزه، خودداري از خوردن و آشاميدن نمي باشد، فقط و فقط خداوند آن را (روزه را) به عنوان مانعي از ساير زشتي هاي گفتاري قرار داده است، زشتيهايي كه روزه روزه دار را مي شكند (باطل مي كند) چقدر روزه داران (حقيقي) اندك و گرسنگان فراوانند” و نيز در حديث ديگر از امام صادق عليه السلام منقول است كه فرمودند: “اذا صمت فليصم سمعك و بصرك و شعرك و عدد اشياء غير هزار و قال لا تكونن يوم صومك كيوم فطرك” يعني “هرگاه روزه گرفتي پس بايد گوش و چشم و موي تو نيز روزه باشد و امام عليه السلام غير از اينها چيزهاي ديگري را نيز بر شمرد و فرمود: نبايد روزي كه روزه هستي با روزي كه روزه نيستي يكسان باشد” پس همان طوري كه در احاديث بالا ذكر شد هر كسي كه فقط از روزه و روزه داري گرسنگي و تشنگي بكشد و از اعمال قبيحي چون دروغ، غيبت و ... اجتناب ننمايد يقينا روزه اش باطل شده و جزء روزه داران واقعي محسوب نمي گردد و صيامش جزء صيام و صائمين قرار نمي گيرد و اين امر ما را ملزم مي دارد كه در روز اول ماه مبارك رمضان اولين چيزي كه از خداوند درخواست نماييم اين باشد كه به ما توفيق عنايت كند كه روزه ما جزء روزه هاي حقيقي و واقعي قرار گيرد.
    2- و قيامي فيه قيام القائمين (و اقامه نمازم را مانند نمازگزاران واقعي (برپا داشتن هر كار خير را مانند برپا دارندگان كار خير قرار دهد.) حال در اينجا مي خواهيم بدانيم كه قيام قائمين يعني چه؟ در اينجا منظور از قيام شايد اقامه نماز و يا به عبارت ديگر هر نوع برخاستي كه امر خيري در آن باشد، همانند (بيداري در سحرهاي ماه رمضان براي سحري خوردن و يا دعا و مناجات نمودن، افطار نمودن روزه، كمك نمودن به مستمندان و...) كه همه اينها نوعي قيام مي باشد كه بايد به صورت قيام القائمين صورت پذيرد و در مفهومي واضح تر قيام ما براي آنكه جزء قيام القائمين قرار گيرد بايد فقط هدف و قصد و نيت، رضاي خداوند باشد يعني اراده هر كاري را نموديم فقط رضاي خدا را در نظر بگيريم، پس قيام القائمين به پا خاستن كساني كه رضاي خداوند را در نظر مي گيرند مي باشد و ما نيز در اين روز از خداوند مي خواهيم كه برخاستن ما را چه براي اقامه نماز و يا هر كار خيري جزء برخاست كساني قرار دهد كه فقط رضاي خداوند را مي طلبد و...
    3- (و بنهني فيه عن نومه الغافلين( ) و مرا از خواب غافلان (از ياد تو) هشيار و بيدار نما) در (لياقت از دعا) از خداوند مي خواهيم كه ما را از خواب غفلت بيدار نمايد كه در اينجا جا دارد كه به حديثي اشاره كنيم كه در آن امير مومنان حضرت علي عليه السلام در نامه اي به يكي از صحابه خويش مي نويسد “فتدارك مابقي من عمرك ولا تقل غدا بعد غد فانما هلك من كان قبلك با قامتهم علي الاماني و التسويف حتي اقامهم امرالله بغته و هم غافلون فنقلوا علي اعوادهم الي قبورهم المظلمه الضيقه و قد اسلمهم الا و لا دوا الاهرن” (4) يعني “پس باقيمانده عمرت را درياب و نگو فردا بعد از فردا (چنين خواهم نمود) همانا انسانهاي قبل از تو به خاطر آرزوها و به تاخير انداختنها هلاك شدند تا ناگهان امر خداوند (يعني مرگشان) فرا رسيد و آنها غافل بودند، پس بر روي چوبهايشان (تابوتهايشان) به سوي قبرهاي تاريك و تنگ خود منتقل شدند و فرزندان و خويشاوندانشان آنها را تسليم (گور) نمودند” پس در اينجا در مي يابيم كه اكثر انسانها در خواب غفلت بسر مي بردند، خوابي كه انسان را از معبود و پروردگار خويش جدا مي سازد، خوابي كه چشمان انسان در آن باز است اما دل انسان واقعيتها را نمي بيند. پس در اين روز از خداوند مي خواهيم كه ما را از خواب غفلتي كه انسان را به هلاكت و نابودي مي كشاند بيدار نموده و نجات بخشد...”
    4-“وهب لي جرمي فيه يا اله العالمين...” “ و هم در اين روز جرم و گناهم را ببخش اي خداي عالميان”
    همان طور كه در روايات متعدد آمده است گناهان انسان يكي از موانع و حجابهاي بين رابطه انسان و پروردگار است به طوري كه اگر انسان معصيت پروردگار خويش را انجام دهد آن گاه است كه از دستور شيطان پيروي و از دستور پروردگار خويش سرپيچي نموده است كه همين امر باعث مي گردد كه بنده حجابي بين خود و پروردگار خويش ايجاد نمايد پس در ادامه دعا از خداوند مي خواهيم كه جرم و گناهان ما را در اين روز ببخشايد و خود خداوند نيز در قرآن مي فرمايد: “و من يغفر الذنوب الا الله”(5) يعني “جز خداوند چه كسي گناهان ما را مي بخشايد” پس ما نيز از خداوند مي خواهيم و مي گوييم كه جرم و گناهان ما را ببخش اي خداوند عالميان”...
    5- “واعف عني يا عافيا عن المجرمين” “و عفو نما مرا اي عفو كننده مجرمان”
    همان طوري كه در قسمت قبل دعا از خداوند درخواست بخشش جرم و گناهان خود را درخواست نموديم، مي دانيم كه لازمه آن عفو و گذشت و رحمت خداوند مي باشد كه در ادامه دعا از ذات اقدس الهي مي خواهيم كه ما را عفو نمايد به طوري كه سابقه عفو و گذشت خداوند از مجرمان و گناهكاران را در روايات و احاديث اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام شنيده ايم و در قرآن نيز خداوند متعال اين گونه به بندگان خويش مي آموزد تا بگوييم: “واغف عنا و اغفرلنا و ارحمنا انت مولنا فانصرنا علي القوم الكفرين”(6) يعني “و عفو نما از ما (گناهانمان را) و بيامرز براي ما و رحم نما بر ما (به طوري كه) تو مولا و پروردگار ما هستي پس ياري و پيروز نما مارا بر عليه قوم كافر”
    ان شاءالله كه تابع باشيم
    پي نوشتها:
    1- عوالي اللآلي ج1، ص 263 و حديث 53
    2- الفقيه، ج4، ص 15
    3- اصول كافي، ج4، ص 87
    4- اصول كافي، ج4، ص 87
    5- 136 آل عمران
    6- 286 سوره بقره