[1] - عبيداللّه ، فرزند زياد بن ابيه است، زياد كسى بود كه به خاطر ارتباط فراوان مردان با مادرش، كسى نتوانست نسب او را مشخص كند و نام پدر وى را ذكر كند. از اين رو، او را زياد پسر پدرش (زياد بن ابيه) مى‏ناميدند ، مادرش، كنيزى زناكار و مجوسى به نام مرجانه، بود.که برخی اورا ایرانی می دانند، پس از عاشورا كه اسراى اهل بيت عليهم‏السلام را در كوفه وارد دارالاماره كردند، حضرت زينب عليهاالسلام خطاب به ابن زياد، او را ،ابن مرجانه، خواند كه اين، اشاره به نسب ناپاك او بود،وی از سرداران مشهور اموى بود كه در سال 54 هجرى قمری از طرف معاويه به حكومت خراسان گمارده شد و در سال 56 هجری قمری از آنجا عزل و به حكمرانى بصره منصوب گرديد. پس از مرگ معاويه و روى كار آمدن يزيد و ورود مسلم بن عقيل به كوفه، با حفظ سمت، والى كوفه نيز شد و اوضاع را تحت كنترل در آورد و مسلم بن عقيل را به شهادت رساند و پس از آن، فرمان قتل سيد الشهدا( ع ) و ياران او و اسارت اهل بيت عليهم‏السلام را به عمر بن سعد كه فرمانده سپاه كوفه در كربلا بودصادر کرد ، پس از مرگ یزید او ادعای خلافت کرد لکن مردم ‏كوفه او و يارانش را از شهر بيرون‏كردند و در صدد انتقام گرفتن از خون شهداى كربلا برآمدند. وى كه ‏به شام گريخته بود، در سا ل 65 هجری قمری براى خاموش ساختن انقلاب توابين به فرماندهی سلیمان بن صرد خزاعی به جنگ آن‏ها شتافت وآنان را سرکوب کرد.سرانجام او در يكى از درگيرى‏ها با سپاه مختار، در سال‏67 هجری قمری به دست ابراهیم بن مالک اشتر به هلاكت رسيد،سن اورا هنگام مرگ 39 سال ذکر کرده اند، وسرش را از بدن جدا کرده نزد مختار بردند.

[2] - عمر بن سعد بن ابی وقاص پدرش به عقیده اهل سنت یکی از افراد عشره مبشره است یعنی کسانی که پیامبر (ص) به آنها وعده بهشت داده بود،وی در نبرد قادسیه درزمان خلیفه دوم فرمانده سپاه اسلام بود وبا شکست رستم فرخ زاد ،ایران وعراق به دست وی فتح گردیده است . عمربن سعد در زمان حکومت یزید توسط ابن زیاد به حکومت ری برگزیده شد لکن قبل از عزیمت وی به محل حکومت جدید ابن زیاد،اورا مناسب ترین فرد برای مقابله با امام حسین( ع) تشخیص داد لذا حکم اورا مشروط به پذیرش فرماندهی سپاه کربلا نمود. عمر سعد به خاطر حب ریاست این مأموریت را پذیرفت ، درمورد تعداد سپاه كوفه اختلاف فراوانی وجود دارد ،برخی تعدادنیروهای کوفه را 33 هزار نفر ذکرنموده اند: عمر سعد با 6000، سنان با 4000، عروه بن قيس با 4000 ، شمر با 4000، شيث بن ربعي با 4000 و آنچه كه بعد اضافه شدند، يزيد بن ركاب كلبي با 2000، حصين بن نمير با 4000، مازني با 3000، نصر زماني با 2000 نفروبرخی مجموع نیروها را 12000 نفر وعدد رقم های دیگری نیز ذکر شده است. او دهم محرم سال شصت ویک هجری به حسین (ع) و یارانش حمله کرد و بیش از هفتاد تن از آنان را شهید کرد وزن وفرزندان را به اسارت گرفت واموال آنهارا غارت کرد. وگزارش آن را تقدیم ابن زیاد کرد،اما پس از حادثه کربلا با وجود اصرار ابن زیاد، یزید حکومت ری را به او نداد و عمر بن سعد از کار خویش پشیمان شد وی که شوهر خواهر مختار نیزبود تا زمان قیام مختارخانه نشین شد.و سرانجام درسال ۶۶ هجری در کوفه به دست لشکریان مختار ثقفی کشته شد .

[3] - شمر بن ذی الجوشن از قبیله بنی کلاب است هرچندفاطمه کلابیه مادر حضرت ابوالفضل( ع) نیز از همان قبیله است لکن هیچ نسبت فامیلی نزدیک بین آنها وجود ندارد،‏ گفته شده است که پدروی به دليل سينه‏ي متورم و زره مانندش ویا بعلت اینکه اولین مرد عربی بوده که زره پوشیده به ذي‏الجوشن ملقب شده است وی از شاميان ساكن كوفه بودوپس از فتح مکه، اسلام آورده است ،او محضر رسول اکرم (ص) را درك كرده بود و از اصحاب آن جناب به شمار مي‏رفت. از مادر شمر به پلیدی یاد کرده‌اند، تا جایی که گفته‌اند وی هنگام جابه‌جایی گوسفندانش، به گناه آلوده شد و شمر از را ه نامشروع به دنیا آمد امام حسین (ع ) نیز در واقعه کربلا، شمر راپسر زن بزچران خطاب کرده است . شمر روحيه‏ي جاه طلبی و فرصت‏طلبي داشت و به همین دليل در عرصه‏هاي گوناگون تاريخ اسلام حاضر بود، شمر به دلیل شرایط سنی در دوران حكومت خلفا نقش چنداني نداشت با آمدن حضرت علی( ع) به کوفه شمر دركاب علي(ع) بود ودر جنگ صفین اورا یاری کردو به سختي مجروح شد، به گونه‏اي كه شمشير، استخوان پيشاني وي را شكافت وآثار آن تاآخر باقی بود، لکن پس از جنگ صفين با روي آوردن به امويان، به طور آشكار در صف مخالفان خاندان عصمت و طهارت(ع) ودرکنار معاویه قرار گرفت .با شهادت حضرت علي‏(ع)، شمر را در ركاب امام مجتبی( ع) در برابر معاويه مي‏بينيم. در واقعه کربلا از سران اصلی سپاه عمر سعدو قاتل اصلی امام حسین( ع) بود. در آخرین ساعتهای روز دهم محرم، زمانی که حسین (ع ) جراحت‌های زیادی در سر و بدن داشت، شمر، با چکمه و خنجر برهنه بر سینه او نشست و سر او را از تن جدا کرد. پس از بازگشت اهل بیت( ع ) به مدینه شمر نیز با پایان یافتن مأموریتش به کوفه بازگشت. گفته شده است که اونماز می‌خواند و از خداوند طلب بخشش می‌کرد و در توجیه شرکت در قتل امام حسین (ع) می‌گفت که از امرای خود فرمان بر داری کرده است سرانجام در سال 66 هجری قمری، درقیام مختارازوی انتقام گرفته شد واورا به هلاکت رساندند وسر از بدنش جداکردند.

منبع : کتاب "یا حسین کربلا "نوشته حجت الا سلام والمسلمین علی اسماعیلی کریزی

barrud.rasekhoonblog.com

وبلاگ"چشمه سلطان ولی کریز"