18فروردین سالروز عملیات کربلای 8 ...
عملیات كربلای ۸ در تاریخ ۱۸/۱/۱۳۶۶ با رمز مبارك یا صاحب الزمان (عج) و با هدف انهدام نیروهای دشمن و تحكیم مواضع بدست آمده در عملیات كربلای ۵ به مدت پنج روز در منطقه عملیاتی شرق بصره توسط رزمندگان اسلام در نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوقوع پیوست و طی آن ۶۰ دستگاه تانك و نفربر و دهها دستگاه خودرو از تجهیزات دشمن منهدم شد.
علاوه بر آن تیپهای ۶۸ و ۶۵ نیروی مخصوص و تیپهای ۱۰۶ و ۴۱۶ و ۲۹ و ۱۱۷ و ۷۳ از لشكر ۲۷ ، ۵ مكانیزه ۴۴۸ ، ۴۵ ، ۱۰۴ ، و ۴۲۱ و ۲ كماندویی ستاد كل ۴۴۸ ،و تیپهای۲ و ۵ از گارد ۶ ریاست جمهوری ، ۴۲زرهی ، ۲ پیاده گردان كماندویی از لشكر محمد القاسم ،یك گردان تانك ، تیپ ۲۶ زرهی، گردانهای۳،۱و ۴ از تیپ ۴۱۷ نیز منهدم شدند . تعداد به هلاكت رسیدگان طی عملیات مذكور ۵۰۰۰ نفر و تعداد اسراء ۲۰۰ نفر و غنایم، دهها دستگاه تانك و نفربر و تعداد زیادی انواع خودرو از دشمن گزارش شده‌است.
سپاه ابتدا در نظر داشت طی چند عملیات محدود، به صورت تدریجی خطوط منطقه متصرفه را با رسیدن به كانال زوجی اصلاح و تكمیل نماید، لیكن با توجه به موانعی كه وجود داشت، عملیات كربلای8 طرحریزی او در دو محور طراحی شد تا توسط دو قرارگاه اجرا گردد :محور اول :آبگرفتگی شمال بوبیان با فرماندهی و هدایت قرارگاه قدس .محور دوم : حد فاصل كانال ماهی تا جاده شلمچه) غرب كانال ماهی (با فرماندهی و هدایت قرارگاه كربلا.
در تدبیر عملیاتی ،با توجه به حساسیت شمال آبگرفتگی بوبیان برای دشمن و اهمیت عبور از كانال ماهی در غرب كانال زوجی ،چنین پیش بینی می شد كه در صورت تلاش در این محور ،علاوه بر فریب دشمن نسبت به سمت اصلی تك ، آتش دشمن نیز تجزیه می شود .
به این ترتیب مرحله اول:
عملیات در محور غرب كانال ماهی همزمان با محور شمال آبگرفتگی بوبیان در ساعت 2/15 بامداد روز 66/1/18 توسط لشكرهای33 المهدی25 ،كربلا 19 ،فجر ،10سیدالشهدا و 31 عاشورا كه به ترتیب از چپ به راست ماموریت تصرف و تامین هدف را به عهده داشتند ، آغاز شد و در این مرحله‌شب و روز اول عملیات هدف به نحو ناقصی تصرف شد.
در مرحله دوم:
نیز لشكر 33 هر چند در تصرف هدف و در كار مهندسی ایجاد خاكریز دو جداره در سمت راست سیلبند شاهد موفق بود ،لیكن دشمن دو بار از سمت چب به نیروهای این لشكر پاتك كرد كه بار دوم در ساعت10 الی 11 صبح با آتش شدید توپخانه و هلیكوپتر و بمباران هواپیما همراه بود .كثرت نیروهای پیاده پاتك كننده و كم بودن‌نفرات خودی و نرسیدن مهمات كافی ،نیروهای خودی را ناچار به عقب نشینی كرد و براثر فشار شدید دشمن تعدادی مجروح در منطقه بجا ماند .به این ترتیب در این مرحله هم مسیله جناح چپ عملیات حل نشد .
در مرحله سوم:
جناح راست وضع مناسبی یافت ولی اوضاع جناح چپ به رغم موفقیتهای به دست آمده كاملا بهبود نیافت و به خاطراستفاده از آتش هماهنگ تانك و تیربار و خمپاره انداز مستقر در خط ، پاتكهای دشمن را با شكست مواجه ساختند ،ولی سرانجام نیروهای لشكر 33 به لحاظ از دست دادن توان ،درمواضع مناسبتری مستقر شدند.
بطور كلی فشار عراق برای باز پس گ‌یری منطقه ای در حدود یك كیلومتر مربع با توان بالا در نوع خود كم نظیر بود عكس العمل دشمن بدون احتساب و پیش بینی تلفات زیاد و پذیرش آن به‌عنوان بهای باز پس گ‌یری منطقه نمی توانست باشد .دشمن با درك مشی جدید نطامی جمهوری اسلامی مبنی بر پیشروی در شرق بصره و انهدام متوالی قوای عراق ،بر آن شد كه با اقدامی اساسی و با قوت ، طراحان و مسیولین جنگ جمهوری اسلامی را نسبت به ادامه‌پیشروی در منطقه شرق بصره مایوس كند .علاوه بر این همزمانی عملیات كربلای8 با سالگرد تاسیس حزب بعث و نیز نقش تبلیغی این عملیات در اعلام تصمیم بر تداوم عملیات در منطقه و همزمانی آن با تغییر وتحولات سیاسی مبنی بر حذف صدام ،قابل ذكر است .
از یك سو شرایط سیاسی و نظامی جنگ پس از عملیات كربلای 5 و از سوی دیگر اهمیت زمین منطقه شرق بصره، موجب گردید تا عملیات كربلای8 كه با هدف محدود نظامی صورت گرفت ،بازتاب و انعكاس نسبتا گسترده ای داشته باشد .در مورد این‌عملیات خبرگزاری فرانسه به نقل از ناظران در تهران چنین گزارش داده :اهداف عملیات جدید كربلای8ایران كه صرفا نظامی است ، محدود به نظر می رسد .ایران بدون تردید این بخش جنوبی را برای حمله انتخاب كرد تا مانع از تحكیم خطوط دشمن در آنجا شود .در واقع گزارش خبرگزاری فرانسه معطوف به این مطلب بود كه این عملیات در تداوم سلسه تلاشهای ایران در این منطقه و برنامه ریزی برای انجام عملیات به سمت بصره ،معنا و مفهوم دارد.
تلاقی زمان عملیات كربلای8 با برگزاری مراسم چهل و هشتمین سالگرد تشكیل حزب بعث ،موجب‌گ‌ردید كه عراق بلافاصله به منظور تحت الشعاع قرار دادن بازتاب این عملیات ،به تاسیسات نفتی جزیره سیری كه یكی از مبادی صادرات نفت ایران بود ،حمله كرده خسارات قابل ملاحظه ای را به آن وارد آورد ،به گونه ای كه تا ساعتها بهره برداری از اسكله مذكور امكان پذیر نبود .
به هر حال پیروزی عملیات كربلای8 همانند پیروزیهای دیگر ایران در ابتدا از سوی عراق و كلیه حامیانش مورد تكذیب قرار گرفت ،چنانكه رادیو اسراییل به نقل از كارشناسان نظامی گفت :به احتمال قوی نیروهای ایرانی در عملیات موسوم به كربلای8 در جبهه بصره موفق به پیشروی‌نشده اند و نبرد به صورت ساكن ادامه دارد .اما با گذشت زمان و عینیت پیروزی ایران ،عراق سرانجام زبان به اعتراف گشود و متعاقب آن خبرگزاریها چنین گزارش دادند :عراق دیروز اعتراف كرد كه مناطقی را در جریان حمله جدید ایران در شرق بصره از دست داده است .اعتراف عراق به از دست دادن زمینهایی در نز دیكی بصره ، در اطلاعیه نظامی این كشور منعكس شده است .همچنین دعوت ایران از خبرنگاران خارجی برای باز دید از منطقه آزاد شده در عملیات نیز به منزله پیروزی جدید ایران مورد تاكید قرار گرفت .
بدین ترتیب ، در آستانه سال 66 ضمن آنكه موفقیت حاصله از عملیات كربلای8 در منطقه شرق بصره ،از سوی رسانه های خارجی مورد تایید قرار گرفت ،به عنوان ضعف و ناتوانی روحی روز افزون عراق نیز ارزیابی شد.
عملیات كربلای ۸ ؛ تهدید دوباره شهر بصره و پاسخ كوبنده به دشمن
علی‌رغم عملیات كربلای۴ كه به شكست انجامید، كربلای ۵ توانست تا حدودی خواسته فرماندهان جنگ را تأمین كند. شاید مهمترین دستاورد عملیات بزرگ كربلای ۵ انهدام بخش عظیمی از ماشین جنگی عراق بود. به همین دلیل انجام عملیات در شرق بصره بار دیگر در دستور كار قرار گرفت. عملیات «كربلای ۸ » در دو محور با حضور نیروهای سپاه در همین راستا طراحی شد تا توسط دو قرارگاه اجرا گردد.
محور اول: آبگرفتگی شمال بوبیان، با فرماندهی و هدایت قرارگاه قدس.
محوردوم: حد فاصل كانال ماهی تا جاده شلمچه، با فرماندهی و هدایت قرارگاه كربلا.
از آنجا كه موقعیت زمین در محور آبگرفتگی «بوبیان» با منطقه عملیاتی قرارگاه كربلا در غرب «كانال ماهی» تفاوت داشت و میزان فاصله با دشمن نیز متغیر بود، برای تعیین زمان آغاز عملیات و محاسبه مقدار زمان لازم برای رسیدن نیروها به نقطه درگیری با دشمن، مشكلاتی وجود داشت كه نهایتا ساعت ۲ و ۱۵ دقیقه بامداد روز ۱۸ فروردین ۱۳۶۶ به عنوان زمان مشترك حمله در هر دو محور انتخاب شد.
عملیات كربلای ۸ با رمز «یا صاحب الزمان» (عجل الله تعالی فرجه الشریف) آغاز شد و مدت ۵ روز ادامه پیداكرد. در این عملیات ۶۰ دستگاه تانك و نفربر و دهها دستگاه خودرو منهدم گردید و تعداد ۵۲۰۰ تن از افراد دشمن كشته و زخمی و اسیر شدند. غنایم به دست آمده شامل دهها دستگاه تانك و نفربر و تعدادی خودرو گردید. این عملیات كه با هدف تأمین «كانال زوجی» در جنوب شلمچه و توسعه منطقه تصرف و در غرب كانال «پرورش ماهی» انجام شد، نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به كسب تجربیات تازه‌ای نایل ساخت.
در این عملیات محمدحسن قاسمی طوسی مسئول اطلاعات و عملیات لشكر ۲۵ كربلا و حبیب‌الله كریمی فرمانده توپخانه ۶۳ خاتم‌الانبیا ۹))، به شهادت رسیدند.
نام عملیات: كربلای ۸
زمان اجرا: ۱۸/۰۱/۱۳۶۶
مدت اجرا: ۵ روز
تلفات دشمن: ۵۲۰۰ (كشته، زخمی و اسیر)
رمز عملیات: یا صاحب الزمان
مكان اجرا: شرق بصره عراق - محور جنوبی جنگ در غرب شلمچه ایران
ارگان‌های عمل‌كننده: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
اهداف عملیات: پاسخ به شرارت‌های دشمن در خلیج فارس، تهدید شهر بصره عراق و تأمین كانال زوجی و توسعه منطقه
علاوه بر آن تیپهای ۶۸ و ۶۵ نیروی مخصوص و تیپهای ۱۰۶ و ۴۱۶ و ۲۹ و ۱۱۷ و ۷۳ از لشكر ۲۷ ، ۵ مكانیزه ۴۴۸ ، ۴۵ ، ۱۰۴ ، و ۴۲۱ و ۲ كماندویی ستاد كل ۴۴۸ ،و تیپهای۲ و ۵ از گارد ۶ ریاست جمهوری ، ۴۲زرهی ، ۲ پیاده گردان كماندویی از لشكر محمد القاسم ،یك گردان تانك ، تیپ ۲۶ زرهی، گردانهای۳،۱و ۴ از تیپ ۴۱۷ نیز منهدم شدند . تعداد به هلاكت رسیدگان طی عملیات مذكور ۵۰۰۰ نفر و تعداد اسراء ۲۰۰ نفر و غنایم، دهها دستگاه تانك و نفربر و تعداد زیادی انواع خودرو از دشمن گزارش شده‌است.
سپاه ابتدا در نظر داشت طی چند عملیات محدود، به صورت تدریجی خطوط منطقه متصرفه را با رسیدن به كانال زوجی اصلاح و تكمیل نماید، لیكن با توجه به موانعی كه وجود داشت، عملیات كربلای8 طرحریزی او در دو محور طراحی شد تا توسط دو قرارگاه اجرا گردد :محور اول :آبگرفتگی شمال بوبیان با فرماندهی و هدایت قرارگاه قدس .محور دوم : حد فاصل كانال ماهی تا جاده شلمچه) غرب كانال ماهی (با فرماندهی و هدایت قرارگاه كربلا.
در تدبیر عملیاتی ،با توجه به حساسیت شمال آبگرفتگی بوبیان برای دشمن و اهمیت عبور از كانال ماهی در غرب كانال زوجی ،چنین پیش بینی می شد كه در صورت تلاش در این محور ،علاوه بر فریب دشمن نسبت به سمت اصلی تك ، آتش دشمن نیز تجزیه می شود .
به این ترتیب مرحله اول:
عملیات در محور غرب كانال ماهی همزمان با محور شمال آبگرفتگی بوبیان در ساعت 2/15 بامداد روز 66/1/18 توسط لشكرهای33 المهدی25 ،كربلا 19 ،فجر ،10سیدالشهدا و 31 عاشورا كه به ترتیب از چپ به راست ماموریت تصرف و تامین هدف را به عهده داشتند ، آغاز شد و در این مرحله‌شب و روز اول عملیات هدف به نحو ناقصی تصرف شد.
در مرحله دوم:
نیز لشكر 33 هر چند در تصرف هدف و در كار مهندسی ایجاد خاكریز دو جداره در سمت راست سیلبند شاهد موفق بود ،لیكن دشمن دو بار از سمت چب به نیروهای این لشكر پاتك كرد كه بار دوم در ساعت10 الی 11 صبح با آتش شدید توپخانه و هلیكوپتر و بمباران هواپیما همراه بود .كثرت نیروهای پیاده پاتك كننده و كم بودن‌نفرات خودی و نرسیدن مهمات كافی ،نیروهای خودی را ناچار به عقب نشینی كرد و براثر فشار شدید دشمن تعدادی مجروح در منطقه بجا ماند .به این ترتیب در این مرحله هم مسیله جناح چپ عملیات حل نشد .
در مرحله سوم:
جناح راست وضع مناسبی یافت ولی اوضاع جناح چپ به رغم موفقیتهای به دست آمده كاملا بهبود نیافت و به خاطراستفاده از آتش هماهنگ تانك و تیربار و خمپاره انداز مستقر در خط ، پاتكهای دشمن را با شكست مواجه ساختند ،ولی سرانجام نیروهای لشكر 33 به لحاظ از دست دادن توان ،درمواضع مناسبتری مستقر شدند.
بطور كلی فشار عراق برای باز پس گ‌یری منطقه ای در حدود یك كیلومتر مربع با توان بالا در نوع خود كم نظیر بود عكس العمل دشمن بدون احتساب و پیش بینی تلفات زیاد و پذیرش آن به‌عنوان بهای باز پس گ‌یری منطقه نمی توانست باشد .دشمن با درك مشی جدید نطامی جمهوری اسلامی مبنی بر پیشروی در شرق بصره و انهدام متوالی قوای عراق ،بر آن شد كه با اقدامی اساسی و با قوت ، طراحان و مسیولین جنگ جمهوری اسلامی را نسبت به ادامه‌پیشروی در منطقه شرق بصره مایوس كند .علاوه بر این همزمانی عملیات كربلای8 با سالگرد تاسیس حزب بعث و نیز نقش تبلیغی این عملیات در اعلام تصمیم بر تداوم عملیات در منطقه و همزمانی آن با تغییر وتحولات سیاسی مبنی بر حذف صدام ،قابل ذكر است .
از یك سو شرایط سیاسی و نظامی جنگ پس از عملیات كربلای 5 و از سوی دیگر اهمیت زمین منطقه شرق بصره، موجب گردید تا عملیات كربلای8 كه با هدف محدود نظامی صورت گرفت ،بازتاب و انعكاس نسبتا گسترده ای داشته باشد .در مورد این‌عملیات خبرگزاری فرانسه به نقل از ناظران در تهران چنین گزارش داده :اهداف عملیات جدید كربلای8ایران كه صرفا نظامی است ، محدود به نظر می رسد .ایران بدون تردید این بخش جنوبی را برای حمله انتخاب كرد تا مانع از تحكیم خطوط دشمن در آنجا شود .در واقع گزارش خبرگزاری فرانسه معطوف به این مطلب بود كه این عملیات در تداوم سلسه تلاشهای ایران در این منطقه و برنامه ریزی برای انجام عملیات به سمت بصره ،معنا و مفهوم دارد.
تلاقی زمان عملیات كربلای8 با برگزاری مراسم چهل و هشتمین سالگرد تشكیل حزب بعث ،موجب‌گ‌ردید كه عراق بلافاصله به منظور تحت الشعاع قرار دادن بازتاب این عملیات ،به تاسیسات نفتی جزیره سیری كه یكی از مبادی صادرات نفت ایران بود ،حمله كرده خسارات قابل ملاحظه ای را به آن وارد آورد ،به گونه ای كه تا ساعتها بهره برداری از اسكله مذكور امكان پذیر نبود .
به هر حال پیروزی عملیات كربلای8 همانند پیروزیهای دیگر ایران در ابتدا از سوی عراق و كلیه حامیانش مورد تكذیب قرار گرفت ،چنانكه رادیو اسراییل به نقل از كارشناسان نظامی گفت :به احتمال قوی نیروهای ایرانی در عملیات موسوم به كربلای8 در جبهه بصره موفق به پیشروی‌نشده اند و نبرد به صورت ساكن ادامه دارد .اما با گذشت زمان و عینیت پیروزی ایران ،عراق سرانجام زبان به اعتراف گشود و متعاقب آن خبرگزاریها چنین گزارش دادند :عراق دیروز اعتراف كرد كه مناطقی را در جریان حمله جدید ایران در شرق بصره از دست داده است .اعتراف عراق به از دست دادن زمینهایی در نز دیكی بصره ، در اطلاعیه نظامی این كشور منعكس شده است .همچنین دعوت ایران از خبرنگاران خارجی برای باز دید از منطقه آزاد شده در عملیات نیز به منزله پیروزی جدید ایران مورد تاكید قرار گرفت .
بدین ترتیب ، در آستانه سال 66 ضمن آنكه موفقیت حاصله از عملیات كربلای8 در منطقه شرق بصره ،از سوی رسانه های خارجی مورد تایید قرار گرفت ،به عنوان ضعف و ناتوانی روحی روز افزون عراق نیز ارزیابی شد.
عملیات كربلای ۸ ؛ تهدید دوباره شهر بصره و پاسخ كوبنده به دشمن
علی‌رغم عملیات كربلای۴ كه به شكست انجامید، كربلای ۵ توانست تا حدودی خواسته فرماندهان جنگ را تأمین كند. شاید مهمترین دستاورد عملیات بزرگ كربلای ۵ انهدام بخش عظیمی از ماشین جنگی عراق بود. به همین دلیل انجام عملیات در شرق بصره بار دیگر در دستور كار قرار گرفت. عملیات «كربلای ۸ » در دو محور با حضور نیروهای سپاه در همین راستا طراحی شد تا توسط دو قرارگاه اجرا گردد.
محور اول: آبگرفتگی شمال بوبیان، با فرماندهی و هدایت قرارگاه قدس.
محوردوم: حد فاصل كانال ماهی تا جاده شلمچه، با فرماندهی و هدایت قرارگاه كربلا.
از آنجا كه موقعیت زمین در محور آبگرفتگی «بوبیان» با منطقه عملیاتی قرارگاه كربلا در غرب «كانال ماهی» تفاوت داشت و میزان فاصله با دشمن نیز متغیر بود، برای تعیین زمان آغاز عملیات و محاسبه مقدار زمان لازم برای رسیدن نیروها به نقطه درگیری با دشمن، مشكلاتی وجود داشت كه نهایتا ساعت ۲ و ۱۵ دقیقه بامداد روز ۱۸ فروردین ۱۳۶۶ به عنوان زمان مشترك حمله در هر دو محور انتخاب شد.
عملیات كربلای ۸ با رمز «یا صاحب الزمان» (عجل الله تعالی فرجه الشریف) آغاز شد و مدت ۵ روز ادامه پیداكرد. در این عملیات ۶۰ دستگاه تانك و نفربر و دهها دستگاه خودرو منهدم گردید و تعداد ۵۲۰۰ تن از افراد دشمن كشته و زخمی و اسیر شدند. غنایم به دست آمده شامل دهها دستگاه تانك و نفربر و تعدادی خودرو گردید. این عملیات كه با هدف تأمین «كانال زوجی» در جنوب شلمچه و توسعه منطقه تصرف و در غرب كانال «پرورش ماهی» انجام شد، نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به كسب تجربیات تازه‌ای نایل ساخت.
در این عملیات محمدحسن قاسمی طوسی مسئول اطلاعات و عملیات لشكر ۲۵ كربلا و حبیب‌الله كریمی فرمانده توپخانه ۶۳ خاتم‌الانبیا ۹))، به شهادت رسیدند.
نام عملیات: كربلای ۸
زمان اجرا: ۱۸/۰۱/۱۳۶۶
مدت اجرا: ۵ روز
تلفات دشمن: ۵۲۰۰ (كشته، زخمی و اسیر)
رمز عملیات: یا صاحب الزمان
مكان اجرا: شرق بصره عراق - محور جنوبی جنگ در غرب شلمچه ایران
ارگان‌های عمل‌كننده: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
اهداف عملیات: پاسخ به شرارت‌های دشمن در خلیج فارس، تهدید شهر بصره عراق و تأمین كانال زوجی و توسعه منطقه
