سوال – درباره ی رساله حقوق امام سجاد (ع) را توضیح بدهید .

پاسخ – امام می فرماید : این حقوق زیاد است . همه ی حقوق از خدا ناشی میشود . اصل حقوق او است ولی ما انسان را اصل حقوق می دانیم . ما اومانیسم یا انسان محوری را اصل حقوق می دانیم . در مکتب اسلام اصل حقوق خداست . و خدا محوری است . شما نمیتوانید که بگویید که من با این خانم رابطه دارم و هر دو طرف هم راضی هستیم پس اشکالی ندارد . خیر . خدا میگوید که من راضی نیستم . اگر اصل حقوق را خدا بدانیم آنجا دست نگه می داریم . اگر خدا را کنار بگذاریم می توانیم همه کار بکنیم و هیچ دادگاهی هم نمی تواند شما را محکوم کند ولی اختلاف ها اینجا پیدا میشود . در تجارت ، روابط ، برخوردها و حتی در تنهایی های خودمان خدا می گوید که من راضی نیستم که این فیلم را ببینی ، این موسیقی را بشنوی و این حرف را بزنی. اگر اصل حقوق و ریشه را خدا دانستیم آن وقت تکالیف مان معلوم میشود . فهرست حقوق را امام فرموده است . برای دست ، پا ، چشم ، گوش ، زبان ، پا ، شکم ، فرج ، پاکدامنی و کارهایی که می کنی ، نماز ، روزه ، حق پیشوایان ، حق کارگران و اقوام . بعد یک فهرستی از حقوق دیگران می گوید . حق مادر ، پدر فرزند ، برادر ، خواهر ، عمو و پسر ،عمو، خاله ، پسرخاله ، ارباب ، کلفت . نمی توانی هرکاری را از کلفت خودت بخواهی . مردی بار زیادی بر شتر خود سواراکرده بود و پیامبر به او گفت : خجالت نمی کشی که روی این حیوان این همه بار زدی چون زبان ندارد که حرف بزند ، آن را کم کن . میزان بار یک وانت مشخص است و روی آن نوشته شده است. مؤذن که در محل اذان می گوید حقی دارد . امام حقی دارد .همنشین حقی بر تو دارد . مثلا در ماشین با فردی پنج دقیقه همنشینی شدی ، او هم حقی دارد و ما گاهی اوقات حق آنها را رعایت نمی کنیم . مثلا من وقتی سوار هواپیما می شوم ، دوست دارم کنار پنجره بنشینم ولی شماره ی صندلی من این طرف تر است . می بینم طرف نیامده می روم و جای او می نشینم و بعدا هم به روی خودم نمی آورم که از آنجا بلند شوم . طرف هم فرد بزرگواری است و به روی من نمی آورد ولی او فهمیده ولی حق آن این بود که از او اجازه می گرفتی . حق همسایه که الان خیلی رعایت نمیشود . حق شریک . حق طلبکار . گاهی من پول ندارم که بدهی خودم را بپردازم . حالا از وقتش هم گذشته است . موبایل را خاموش می کنم و خودم را از طرف پنهان می کنم . واقعا این راهش است ؟ حق دوست . که در عرب به آن خلیط می گویند که حق تو با او مخلوط میشود . خدا از این حقوق نمی گذرد و این حقوق دو طرفه است . وقتی حق طلبکار ار می گوید و در جایی حق طلبکارار هم می گوید . من به شما بدهکار هستم و شما از من طلبکار هستی . یک حقی هم من که به شما بدهکارهستم دارم ، من واقعا ندارم .آیا شما حق داری که چک من را به اجرا بگذاری و زن و بچه ی من را آواره کنی ؟ یا اینکه شما هم باید صبر کنی ؟ قرآن می فرماید : اگر دیدی که بدهکار واقعا ندارد ، کم عقلی کرده ، ناشی گری کرده به او مهلت بدهید . حتی دشمن هم حق دارد و نمی توانیم هر بلایی سر دشمن بیارویم . کسی که با و مشورت می کنی حقی دارد .

link.yamojir.com/sh-