نماز صبح سبک باری به سُکر اشهدواَن رویت نماز مغرب مشتاقی به شوق حی علی الموت ، به شرب خم گرفتارم شراب به چشم خمارت را اسیر جذبه ی محرابم به طاق هشتی ابرویت ، دو چشم معجزه بر دوشت صفا و مروه ی حیرانی است دویده هاجر چشمانم به شرق زمزم گیسویت ، بخواب و در دل بی تابم شکوه موسم حج را باش طواف حاجی دستانم به گرد کعبه ی گیسویت ، چه شام ها که نخوابیدند ز دست من که نخوابیدم چه عذرها که بدهکارم به مردمان سر کویت ، چه میشود که شبی من هم وضو بگیرم از این چشمه که آسمان پر و بالی شست در انفصال پرستویت .

سوال – مقدمه ای بر رساله ی حقوق امام سجاد (ع) بفرمایید .

پاسخ – در محرم میشود گفت که آن عزادارهای اصلی و عرض ارادت های واقعی را بعد از عاشورا دوباره باید تشدید کرد و زنده کرد باز هم به ملتی که ارادتمند و شیفته ی اهل بیت عصمت و طهارت هستند تسلیت و تعزیت عرض می کنم . این حقوق از زبان شخصیتی صادر شده و از نگاه تیزُبین یک انسانی بیان شده که همه ی ما سر ارادت به آستان او سائیده ایم. امام سجادی(ع) از بس به پیشگاه خدا سجده های طولانی داشت مثل این است که این کلمات را خدا به او الهام فرموده و از منبع غیب او دریافت کرده است . مولوی گفت : چون رسول آفتابم به نهان ازاو بپرسم به شما جواب گویم ، چو رسول آفتابم به طریق ترجمانی به نهان از او بپرسم به شما جواب گویم . این رساله با مختصر اختلافی در چند تا از مأخذه های ما ذکر شده است . در بحارالانوار و در بعضی از کتب روایی ما آمده است و ساختمان بندی اصلی رساله یکی است ، اختلاف اندکی بین واژه ها و کلمات هست . فرق آموزه های دینی ما با دنیای امروز یک فرق اساسی دارد . آنها میگویند که دیگران بر من تکلیف دارند و من علیه دیگران حق دارم . ما می گوییم : حق ما را بده ، این حق من است ، حق من چه شد ؟ ، من می خواهم این موسیقی را بشنوم ، این فیلم را ببینم ، این رابطه را داشته باشم ، لذت را ببرم ولی در اسلام میگویند که حق و تکلیف دو روی یک سکه هستند یعنی همان مقدار که حق داری تکلیف هم نسبت به دیگران داری و همان قدر که دیگران نسبت به تو تکالیفی دارند علیه تو هم حقوقی دارند . زن و شوهر این طور هستند و هر دو در مقابل هم حقوقی دارند . یعنی این طور نیست که یک طرف لذت ببرد و تکلیفی علیه دیگری نداشته باشد . این جور نیست که فرزند من فقط بر من تکلیفی دارد و هر چه من گفتم گوش بده ، خیر حقوقی هم فرزند من علیه من دارد . و من هم یک تکالیفی نسبت به فرزندم دارم که اگر آن تکالیف را انجام ندادم ، حق پدری و مادری من کمرنگ میشود . و آن وقت بچه باید یک احسانی بخاطر خدا به من بکند چون خدا گفته که به پدر و مادرت احسان کن و بخاطر آن محبت و عشق عمیق قلبی آن کار را نمی کند . اینجا چون پدر و مادرش است مجبور است احترام بگذارد . حق حاکمان بر مردم و مردم بر حاکمان ، حق همسایه بر همسایه ، کارفرما بر کارگر ، کارگر بر کارفرما و ... حقوقی فراوانی که از حق خدا شروع میشود تا به حقوق ریزترین اعضا و جوارح خودمان می رسیم . حق ، زبان ، دست ،پا ، چشم ، گوش ، این ها حقوقی علیه ما دارند . ما فکر می کنیم که این زبان من است و هر جوری بخواهم آن را می گردانم و هرچه دلم خواست می گویم . خیر این طور نیست . این نگاه نکته ی دیگری به ما میدهد که مثل این است که همه ی هستی زنده است چون موجود زنده حق دارد . این لیوان چه حقی دارد ؟ من مالک این لیوان هستم و هر کاری دلم بخواهد می توانم با این لیوان بکنم . می گوید این لیوان هم حقی دارد . باش تا خورشید حشر آید عیان تا ببینی جنبش جسم جهان ، مولوی داستان مرد بغدادی را میگوید که ماری بد هیبت که یخ زده بود و مرده بود را از بیرون شهر بغداد گرفته بود که مردم ببینند و یک پولی جمع می کرد . وقتی به شهر بغداد آورد و وسط روز شد و آفتابی تابید ، فهمید که او نمرده بود و بر اثر سرما سست شده بود و زنده بود . وقتی جان گرفت و اول مارگیر را کشت و بعد دیگران را زخمی کرد . مولوی از این داستان استفاده می کند و میگوید که تو خیال می کنی که هستی مرده است . این محیط همه زنده هستند . همچنان که خورشید تابید و آن افیعی زنده شد ، یک خورشیدی دیگر در قیامت می تابد و همه چیز زنده میشود .آن وقت من در خانه ی خودم به زنم ظلم کرده ام و به بچه هایم زور گفته ام و در اینجا اول هستی شهادت می دهد و حرف می زند . در همه ی عالم دوربین مخفی کار گذاشته اند ، همه ی عالم میکروفون دارد ، همه ی صداها ضبط میشود ، همه ی صحن ها تصویر برداری میشود ، در دنیا همه صدابردار هستند و آن روزی که من بیخودی نعره کشیدم و خیال کردم که زورم خیلی زیاد است می فهمم که این چنین نیست . ثریا همسر شاه بچه دار نمیشد . و شنیده بود که در کوهستان بهشهر یک مرد خدا و نورانی است که گاهی یک کاسه ای آش می دهد و بیمار شفا پیدا می کند . به شاه اصرار کرد که پیش او برویم ولی شاه می گفت که این خرافات است و بالاخره قبول کرد . آقای دهستانی معروف بود که آش میداد و هر چه هم میهمان ناخوانده داشت این آش تمام نمیشد . پیش ایشان آمدند و گفتند که ما بچه دار نمیشویم یک دعایی بخوانید ، ذکری یاد ما بدهید تا بچه دار بشویم . . آقا یک خلصه ای میکنند و می فرمایند که خانم نگذاشته اند که بچه دار بشوید و دیگرهم نخواهید شد . آنها بیرون می آیند و باورنمیکنند . قصه میگذرد و خانم طلاق می گیرد و به کشور دیگری می رود . آنجا در ناحیه ی شکم احساس درد می کند و فکر می کنند که آپاندیسیت است و او برای جراحی می برند و او می گوید که من درایران یک بار آپاندیسیت خودم را عمل کرده ام و بعد که عمل میکنند می گویند که رحم شما را درآورده اند نه آپاندیسیت شما را و شما را گول زده اند . ذهن ایشان بطرف جمله ی آقا می رود که فرموده بود که نگذاشته اند که شما بچه دار بشوید و نخواهید شد . اگر ما در عالم خیلی چیزها را بفهمیم ، کار دیگری میکنیم و جور دیگری جلوه می کنیم .از بالا تا پایین می خور و شیخ و حافظ و مفتی و محتسب ، چو نیک بنگری همه تزویر می کنند . و روزی خواهد آمد که این تزویرها و ریا کاری ها رو خواهد شد . آن روز ما شرمنده خواهیم شد . ما نباید انتظار داشته باشیم که همه چیز را با این چشم ظاهر ببینیم. پشت پرده خیلی خبرها است و خوش بحال کسانی که به این قصه ایمان و باور دارند که همه ی عالم همین پرده ی روئین نیست . پشت پرده کارگردانانی هستند . درست مثل فیلم است که شما فقط بازیگران را روی صحنه می بینید ، تصویر بردار ، کارگردان ، تهیه کننده و فیلم نامه نویس همه پشت صحنه هستند . پشت صحنه ی این عالم خیلی خبرها است . یکی از دعاهای پیامبر این بود : خدایا حقیقت هر چیزی را همان جوری که هست به من نشان بده . من فقط پرده ی ظاهری را نبینم . هست در پرده بازی های پنهان غم مخور . آنجا که شاد هستم و آنجا که ناراحت هستم ، باید بدانم که پشت پرده خیر دیگری است . امام سجاد (ع) دراین رساله این پرده را پرده برداری کرده است .