معنای حج
حج از نظر لغوی به معنای قصد است ،قصد خاص، قصد خانه خدا، وبه معنای فلاح
ورستگاری نیز آمده است،همان طورکه راوی می گوید: از امام باقر ع) سؤال کردم،
چراحج را حج نامیده اند ، امام ع) فرمودند: حج بجاآورد فلانی یعنی رستگار شد .[1]
واجبات حج (عمره وحج تمتع)
در این شعر به صورت اشاره آورده شده است:
اطرست للعمره اجعل نهج اوو ارنحط رسطر مر لحج
جمله( اطرست ) را ، روش انجام عمره تمتع قرار ده (هریک از حروف آن اشاره
به یکی از واجبات عمره است
(الف) :احرام،( ط):طواف ،( ر) :رکعتین یعنی دو رکعت نماز طواف.( س):
سعی بین صفا ومروه.( ت):تقصیر .
وجمله (اووارنحط رسطر )اشاره به واجبات حج تمتع است .
(الف): احرام حج.(واو اول) :وقوف به عرفات .(واو دوم) : وقوف به مشعر الحرام.
(الف بعدی اشاره به افاضه یعنی کوچ کردن از مشعر به منی است، که البته واجب
مستقلی تلقی نمی گردد).(ر): رمی جمر.(ن): نحر یعنی ذبح وقربانی کردن.(ح) :
حلق کردن وسرتراشیدن.(ط) :طواف حج.(ر) :
رکعتین یعنی دورکعت نماز طواف حج.(س):سعی بین صفا ومروه.(ط):
طواف نسا ء .(ر) : رکعتین یعنی دورکعت
نماز طواف نساء.[2]
هزینه کردن در حج
یکی از مواردی که از قدیم الایام مطرح بوده هزینه سنگین سفر حج است ،واین
موضوع بقدری جدی است که درقرآن کریم مورد توجه خداوند قرار گرفته است
ویکی از شروط وجوب این سفررا استطاعت مالی قرار داده است وتوان مالی
جزء لا ینفک این فریضه عظیم است ، لکن درهزینه کردن اموال برای این سفر
معنوی خداوند برکاتی قرار داده است که به برخی از آنها اشاره می شود:
امیر المؤمنین( ع) : هزینه کردن یک درهم در حج معادل هزینه کردن هزار درهم
(درراه خدا) است.[3]
در روایت دیگری،از امام صادق ع) نقل شده است که فرمودند :" اگرهریک
از شما ثروتی همانندکوه ابی قبیس داشته باشدو آنرادر راه خدا انفاق نمایدباثواب
حج برابری نخواهدکرد،وهردرهمی که حاجی هزینه نماید پاداش آن معادل
دوهزارهزاردرهم است
( دو میلیون)که درراه خدا پرداخت شود .[4]
هدیه جزء نفقه حج است
یکی ازسنت های حسنه درسفر زیارتی حج آوردن سوقاتی وهدیه برا ی
دوستان واقوام وبستگان است،که موجب خوشحالی آنها وخیر وبرکت زندگی می شود،
البته هدیه باید در حد متعارف ومعمولی باشد وسعی شود بیشتر از هدایای معنو
استفاده نمائیم، وطوری نباشد که تهیه آن وقت زیارت وتوفیق عبادت را از ما سلب
نماید،لکن اگر در این رابطه هزینه ای انجام شود، خداوند برکتش را
چندین برابر وشاید دومیلیون برابر خواهد داد، زیرا ،ازمعصوم (ع)روایت شده است
،که فرمودند:هدیه حج ازنفقه حج محسوب می شود.[5]
[1] - قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ ع لِمَ سُمِّيَ الْحَجُّ حَجّاً قَالَ حَجَّ فُلَانٌ أَيْ أَفْلَحَ فُلَانٌ.همان
[2] -نصاب االصبیان
[3] - وَ قَالَ ع نَفَقَةُ دِرْهَمٍ فِي الْحَجِّ تَعْدِلُ أَلْفَ دِرْهَمٍ. پیشین ص 8 ح 16
[4] - عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَوْ كَانَ لِأَحَدِكُمْ مِثْلَ أَبِي قُبَيْسٍ ذَهَبٌ يُنْفِقُهُ
فِي سَبِيلِ اللَّهِ مَا عَدَلَ الْحَجَّ وَ لَدِرْهَمٌ يُنْفِقُهُ الْحَاجُّ يَعْدِلُ أَلْفَيْ أَلْفِ دِرْهَمٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ
همان ص 8 ح 20
[5] - روی .... وَ هَدِيَّةُ الْحَجِّ مِنْ نَفَقَةِ الْحَجِّ. همان ص 15 ح 47
تاریخ اماکن مکه ومدینه(32): ازکتاب حرمین شریفین نوشته
حجت الاسلام علی اسماعیلی کریزی
