
گفتگو با دکتر ذبیحاله واحدی، قاضی دیوان عدالت اداری
سازمان نظام پزشکی همه ساله با سازمان امور مالیاتی کشور توافق نامهای را به عمل میآورد که طی آن، گروههای پزشکی در سراسر کشور بر اساس یک طرح تفکیکی نسبت به سال قبل موظفاند درصدی از مالیات خود اظهاری خود را بیشتر پرداخت کنند.
در طی شکایت واصله به دیوان عدالت اداری به عملکرد سازمان امور مالیاتی کشور، مغایر با قانون شناخته شد. به همین مناسبت مصاحبهای با اقای دکتر ذبیح اله واحدی، قاضی دیوان عدالت اداری در خصوص نتایج رای صادره از سوی دیوان انجام گرفت.
ایگدا: جناب آقای دکتر واحدی روال معمول اخذ مالیات از گروه پزشکی تا کنون چگونه بوده و تغییراتی که در نتیحه احکام صادره از سوی دیوان عدالت اداری صادر شده به چه صورت تغییر یافته است؟
دکتر واحدی: استحضار دارید همه ساله سازمان امور مالیاتی بر اساس ماده ۱۵۸ قانون مالیاتهای مستقیم دستورالعمل چگونگی خود اظهار ی مالیاتی برای صاحبان حرف پزشکی صادر میکند و طی آن میزان افزایش مالیات مؤدیان پزشکی را نسبت به سال قبل تعیین میکند. همچنین شرایطی برای امکان استفاده از روش خود اظهاری مشخص میکند که چون این دستورالعمل با کسب نظر موافق سازمان نظام پزشکی تهیه میشود به آن توافق نامه مالیاتی هم میگویند. بر اساس متن دستورالعمل فردی میتواند از سیستم خود اظهاری و توافق مالیاتی استفاده کند که شرایط آن را بپذیرد. از جمله اینکه حتماً مالیات متعلقه را به اندازه مقرر در دستورالعمل با افزایش گزارش نماید. از آنجا که در ماده ۱۵۸ که مبنای دستوالعمل خود اظهاری هست، خوداظهاری را مقید به شرطی ننموده و در صورتی که سازمان امور مالیاتی گروه خاصی را مشمول خود اظهاری قرار دهد بایستی متن اظهارنامه مالیاتی را بپذیرد و نمیتواند برای پذیرش اظهارنامه مالیاتی شرط قرار دهد و بعلاوه در سیستم خود اظهاری توافق با اتحادیه صنفی یا سازمان صنفی مثل سازمان نظام پزشکی پیش بینی نشده است و دخالت دادن سازمان نظام پزشکی در اجرای روش خود اظهاری مالیاتی مبنای قانونی ندارد و اساساً توافقنامه مالیاتی بر اساس تبصرههای ذیل ماده ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم مربوط به گروه الف و ب موضوع ماده ۹۵ قانون مالیاتهای مستقیم نمیباشد. لذا با اینکه سازمان امور مالیاتی روش خود اظهاری را برای مؤدیان پزشکی اعلام کرده بود بر خلاف قانون برای پذیرش اظهارنامه مالیاتی خود اظهاری، شرایطی را تعیین نموده بود که مغایر حکم قانونی ماده ۱۵۸ قانون مالیاتهای مستقیم است. بعلاوه حتی ما بین گروههای مختلف پزشکی تفاوت قائل شده بود. در صورتی که عملکرد مالیاتی در سالهای قبل با توافق بررسی شده بود از شمول خارج میگردید. برای سازمان نظام پزشکی اختیار قائل شده بود که بعضی از مؤدیان را از پرداخت مالیات معاف کند که همه اینها خارج از حدود معین شده قانونی است. لذا هیات عمومی دیوان عدالت اداری دستورالعمل مربوط به خود اظهاری سال ۱۳۹۰ را که مورد شکایت قرار گرفته بود ابطال نمود.
ایگدا: در واقع هر ساله سازمان نظام پزشکی با سازمان امور دارایی بر اساس خود اظهاری مؤدیان گروه پزشکی به توافق میرسیده است که درصدی به مالیات سال قبل افزوده شود و در عین حال به صورت رندوم عدهای از افرادی که مالیات آنها مشخص شده بود انتخاب و مالیات آنها تغییر مییافت؟ در واقع همیشه افزایش پیدا میکرد. برای این شروط پس از خود اظهاری چه حکمی صادر شده است؟.
آقای دکتر واحدی: این ابطال شده است به طوری که الان همکاران گروه پزشکی اگربه اداره دارایی مالیات خود را به صورت خوداظهاری اعلام کنند مکلف نیستند که حتما مالیات خود را نسبت به سال گذشته با افزایش ارائه دهند تا مشمول خود اظهاری گردند بلکه میتوانند اعلام کنند که امسال به دلیل تورم و به لحاظ تعطیل بودن برخی از روزهای مطب و به لحاظ افزایش دستمزد و غیره، اتفاقا من در امسال نسبت به سال گذشته هیچ افزایش درامدی نداشتهام و افزایش مالیاتی نیز نمیتوانم داشته باشم. بنابر این افزایشی که الزامی بود ابطال شد و هر کسی به هر دلایلی که مثلا به دلیل عدم خود اظهاری یا اگر خود اظهاریشان با این شرایط نباشد مشمول جریمه میشود، دیگر نمیتوانند این کار را انجام دهند. یا مثلا گفته بودند که ۳۰% درآمد مالیاتی را باید در همان ابتدا بدهند که این دیگر لازم نیست. یعنی مؤدی مالیاتی دیگر لازم نیست که در ابتدا مبلغ را بپردازند بلکه باید منتظر بماند تا پرونده بررسی شود و آنجا مالیات را بر اساس برگه تشخیص مالیاتی بپردازد.
ایگدا: یعنی به این طریق شده که خود اظهاری مؤدیان گروه پزشکی از طرف اداره دارایی باید به عنوان اصل پذیرفته شود و این تکلیفی را که یک درصدی را هر سال افزایش میدادند باطل شده است.
آقای دکتر واحدی: بله این قضیه ابطال شده است و همه شرایطی هم که در دستورالعمل بود نیز باطل شده است. یا بایستی خود اظهاری را بپذیرند و زمانی که پذیرفتند به اظهارات مؤدی اعتماد کنند و تعیین شرط برای خود اظهاری خلاف قانون است.
ایگدا: چه ضمانت اجرایی دارد که اگر یک همکاری اعلام کند که مثلا من نسبت به سنوات گذشته هیچ نوع درامد افزودهای نداشتهام و مالیات افزوده نباید بدهم و از پرداخت استنکاف کنند. ضمانت اجرایی اینکه این موضوع را سازمان امور مالیاتی کشور بپذیرند چیست؟
آقای دکتر واحدی: ضمانت اجرایی این است که اگر مطالبه کند میتواند نسبت به آن برگ تشخیص قطعی مالیاتی در هیاتهای حل اختلاف مالیاتی که تعدادی از کارشناسان وقاضی بازنشسته یا شاغل هم حضور داشته باشند بررسی میکنند که اگر آن نظر را نپذیرد میتواند به دیوان عدالت اداری مراجعه کند و دیوان عدالت اداری در صورتی که ببیند سازمان امور مالیاتی بر اساس مقرراتی که باطل شده است عمل کرده مالیات وی را باطل میکند. البته چون تخلف است امکان تغییب انضباطی ممیز مالیاتی هم وجود دارد.
ایگدا: این رای از سوی دیوان عدالت اداری چه زمانی صادر شده است؟
آقای دکتر واحدی: از هیئت عمومی دیوان عدالت اداری روز دوشنبه ۱۹ ابان ماه ۱۳۹۳ این رای صادر شده است.
ایگدا: آیا به سازمان امور مالیاتی کشور ابلاغ شده است؟
آقای دکتر واحدی: خیر -هنوز ابلاغ نشده است ولی به زودی ابلاغ میشود و از طریق جراید در روزنامه رسمی هم چاپ خواهد شد.
منبع: igdanews.ir