اماکن تاریخی وزیارتی نجف اشرف

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-   ساختمان بارگاه ملکوتی امیر المؤمنین ع)

گفته شده است: نخستین ساختمان حرم مطهر درسال 155 هجری قمری در دوران هارون الرشید عباسی بنا شده است و ساختمان امروزی از آثار صفویه است وگنبد عظیم وایوان روحبخش آن به دستور نادر شاه افشار باخشتهای طلائی تزیین شده است ،آئینه کاری توسط هنر مندان اصفهانی در سال ها ی بعد انجام شده است ، قبر مطهر حضرت درون صندوقی از خاتم وضریحی نقره ای قرار دارد صندوق خاتم از ساخته های دوران شاه اسماعیل صفوی واز نفایس روزگار به شمار می رود ،ضریح مطهر توسط هنرمندان هندی وچینی در سال 1345هجری قمری در هند به همت رهبرشیعیان اسماعیلی ساخته وتقدیم حرم تقدیم حرم مطهر گردیده است .رواقهای اطراف توسط هنرمندان ایرانی تزیین شده است ،صحن از ساخته های دوران صفوی است ،

 

2-      موضع الاصبعین

 اصبع ،به معنی انگشت است،واصبعین یعنی دوانگشت ، مکانی در ضریح مطهر پیش روی حضرت ، قرار دارد که موضع الاصبعین نامیده می شود ،در خصوص شأن این مکان چنین گفته اند : مره بن قیس پس از حمله به نجف اشرف،با کمال بی ادبی وارد حرم مطهر امام علی ع) شد و خواست نبش قبر کند که از ضریح مطهر دوانگشت خارج شد واورا همانند شمشیر به دو نیم کرد وسپس تبدیل به سنگ شد.وسنگهای آن تامدت ها در بیرون شهر نجف قابل دیدن بود.

3-      درب های حرم مطهر امام علی ع)

الف: شرق حرم مطهر درب بزرگی وجود دارد مشهور به  باب الذهب که باب الرضا ع) نیز به آن گفته می شود و در کنار آن سمت راست درب کوچک تری به نام  باب مسلم بن عقیل واقع شده است

ب : سمت شمال صحن مطهر دربی به نام  باب الطوسی وجود دارد ، که احتمالا این نام گذاری به پاس خدمات شیخ طوسی انجام شده است . 

ج :در سمت جنوب صحن ملکوتی حضرت امام علی ع) دربی به نام باب القبله وجود دارد.

د: سمت غرب حرم مطهر دربی به نام  باب سلطانی وجود دارد که به باب الفرج نیز مشهور است.

4-      بیوتات اطراف حرم امام علی ع)

الف : مسجد عمران بن شاهین دردالان منتهی به باب الطوسی که توسط حاکم عراق در نیمه قرن چهارم هجری توسط عمران ساخته شده است .

ب : مسجد خضراء در زاویه شمال شرقی صحن که در سال 1385هجری قمری باز سازی شده است وبه عنوان حوزه علمیه استفاده می شود.

ج : تکیه بکتاشیها محل تجمع صوفیان بکتاشی ترک در دوران عثمانی ساخته شده است ودرحال حاضر به عنوان انبار آستانه استفاده می شود محل آن  در شمال غرب صحن مطهر قرار گرفته است .

د: مسجد بالاسر حضرت که  در دالان سمت غربی صحن قرار دارد وکاشیهای متعلق به قرن ششم هجری درآن، به چشم می خورد.                                                                

5-      قبرستان وادی السلام

 یکی ازاماکن مقدس وبزرگ ترین قبرستان جهان اسلام، وادی السلام است ،در روایتی آمده است: هرمؤمنی در شرق یاغرب دنیا، دیده از جهان برگیرد به روح او ندا می رسد که به وادی السلام ملحق شود وبه این منظور فرشته ای است، به نام ملک نقاله که ارواح مؤمنان را از سر تاسر جهان به این گورستان می آورد.

6-      مقام حضرت حجت عج ) این مقام در گورستان وادی السلام قرار دارد وجایگاه مقدسی است که به آن حضرت نسبت داده می شودومکان دیگری در این جا نیز وجود دارد که گفته می شود ، نشانگر غیبت صغری امام زمان عج )است.

7-      آرامگاه حضرت هود وصالح ع)

دوتن از انبیاء الهی که قصه آنان در قرآن کریم ذکر شده است وهرکدام دارای کرامات ومعجزاتی بودند ودر راه تبلیغ دین،واعتلای کلمه توحید،زحمات فراوانی کشیدند،لکن  مردم بجای تبعیت و فرمان برداری از دستورا ت پیامبران خود به اذیت وآزار آنان پرداختند ودر نهایت به همین علت مورد غضب خداوند قرار گرفتند وعذاب الهی بر آنها نازل شد، آرامگاه حضرت هود وصالح ع)در بخش آغازین گورستان وادی السلام واقع شده است ،وحرم مطهر این بزرگواران ، محل زیارت ،مؤمنین ومتدینین است

8-      مقام حضرت زین العابدین ع)

در زمانی که هنوز قبر مطهرعلی بن ابیطالب ع) حالت اختفاء داشت ،و برای  مردم عادی قابل دسترسی نبود،یکی از کسانی که عارفانه به زیارت قبر مطهرامام امیر المؤمنین ع ) شتافت ودر زمزمه عارفانه خود با جد بزرگوارش دعای پر فیض وبرکتی را به نام زیارت امین الله به یاد گار گذاشت حضرت امام زین العابدین ع) بود،وشاید هم بخاطر رعایت مسائل امنیتی وبر ملا نشدن محل قبر مطهر علی ع) برای نا محرمان، نمی توانستند کنار مرقد منور ایشان حاضر شده ، اقامت نمایند، بیتوته کنند وبه عبادت به پردازند، وبه ناچار باید مکان دیگری را برای این کار در نظر می گرفتند ،لذا جایگاهی است واقع در غرب شهر نجف اشرف به نام مقام امام زین العابدین ع)  ومشهور است ، که حضرت امام سجاد ع) هنگام زیارت قبر جد خود در آن جا  به نماز ایستاده است 

9-      صافی صفا

 در نجف اشرف کنار بحر النجف مقامی وجود دارد که به امام علی ع) نسبت داده می شودو مردم آن را صافی صفا نام گذاشته اند. درآنجا آرامگاه یک مؤمن نیکوکاری ا ست از اهالی یمن که پیکرش ،بنا به وصیت وی از راه های دور آورده شد تادر این زمین مبارک به خاک سپرده شود.تاریخ نگاران گفته اند: روزی حضرت علی ع) بر لب، بحر النجف ،تنها ایستاده و در خلوت خویش به نشانه های خداوند متعال می اندیشید ، ناگهان چیز سیاه مانندی از دور نمایان گشت، هنگامی که نزدیک شد، مردی بود اعرابی که بر شتر خود بار سنگینی حمل می نمود. وی نزدیک امام ،رسید معلوم شد، آن بار سنگین, جنازه است.اعرابی بر امام سلام کرد بدون آنکه او را شناخته باشد، سپس امام علی ع) از وی پرسید : از کجا آمده ای ؟ گفت: از یمن امام پرسید ؟ در اینجا به دنبال چه هستی؟ و این جنازه کیست ؟آن مرد گفت : این پیکر پدرم است ، آورده ام تا در این زمین به خاک بسپارم. امام گفت: آیا این فاصله را پشت سر گذاشته ای تا آن جنازه را اینجا دفن کنی ؟ چرا در همان جا، ( یمن) او را دفن نکردی ؟مرد گفت : به خداوند قسم ،این وصیت اوست, که پس از مرگ او را در این خاک دفن کنم. امام گفت: از او نپرسیدی چرا این وصیت را کرده است؟ مرد گفت: آری پرسیدم و در جوابم گفت: در این خاک مردی دفن خواهد شد که در نزد خدا و پیامبرش شأن بلند مرتبه ای  دارد و هر کس در کنار او دفن شود خداوند آنچه را که ناپسند است از وی دور خواهد ساخت و شفاعت او را به دست خواهد آورد و داخل بهشت خواهد شد.وآن مردی که اینجا دفن خواهد شد نیکوهایی دارد که کتابها گنجایش ، یاد آوردن آنهارا ندارند، و عقل ها نیز به آنها احاطه نخواهند داشت. این کافی ا ست که دوست داشتنش ایمان و دوست نداشتنش, کفر است. وی بهترین مردم بعد از پیامبر (صلی الله علیه وآله) و الگویی ا ست برای الگوپذیران.امیر مؤمنان ع) از او  پرسید : آیا این مرد را می شناسی؟ گفت: نه.امام ع ) فرمود: آن مرد من هستم در آن هنگام اعرابی بر پای امام ع) افتاد و آن را می بوسید و گریه می کرد. امام ع) گفت: چونکه پدرت این وصیت را کرده است و تو از راه دوری آمده ای من نیز نماز و دفن او ر ابر عهده می گیرم . مرد گفت: خوشا به حال پدرم که وصیت کرد در پیش تو دفن شود و من شما را در اینجا یافتم و او به وسیله نماز خواندن و دفن کردن توسط شما، مشرف خواهد شد.سپس امام ع) از او پرسید: پدرت در زندگی اش چه می کرد؟ مرد گفت: ای امیر مؤمنان ع) به خداوند قسم که او همیشه تورا به یاد می آورد . و دائماَ از او می شنیدم که به نام تو از خداوند متعال طلب نجات می کرد و در نماز شب، فراوان این را از خداوند می خواست.پس بعد از دفن آن مؤمن نیکوکار اهل یمن ، افراد بسیاری ازبزرگان و مؤمنین در کنار ایشان به خاک سپرده شده اند و در این مکان مسجدی قدیمی وجود دارد که گفته شده است امیرالمؤمنین ع) آنجا نماز خوانده اند،  تاریخ ساخت آن به قرن هفتم یا هشتم هجری باز می گردد. و امروزه ساختمان وسیعی ا ست که هر بیننده ای می تواند آن را از دور  ببیند و روی آن گنبدی ا ست که با زیباترین و با شکوه ترین نقش ها و نوشته ها و منبت کاری های اسلامی تزیین شده است و درکنار مقام امام زین العابدین ع) واقع شده است . 

10-    مسجد حنانه این مسجد درمیانه بزرگ راه نجف،کوفه قراردارد،یکی از معانی حنانه صدای ناله بچه شتر در فراق مادرش بیان شده است. پس از واقعه کربلا هنگامی که لشکریان عمر سعد به طمع گرفتن جایزه از ابن زیاد سرهای مقدس شهدا را از بدن جدا کرده وهریک سری با خود حمل می کردند ، حامل سرمقدس امام حسین ع) در این مکان توقف کرده،وسر را روی زمین گذاشت، تا به استراحت بپردازدوسپس ادامه مسیردهد، به گفته راویان هنگامی که سر امام حسین ع) در این مکان قرار داده شد،فریاد عجیبی از زمین بلند شد، وهمانند بچه شتری که در فراق مادرش سر وصدا می کند به ناله پرداخته ویا تعظیم کرده است واز این رو به حنانه مشهور شده است وگفته شده است که بعد از شهادت حضرت علی ع) شب هنگام جنازه آن حضرت را دراین مسجد قرار داده اند . 

برچسب‌ها: تاریخ, اماکن, کربلا, نجف کاظمین, کوفه

 

 

 

 

 

 

تاریخ اماکن عتبات عالیات (56) از کتاب یاحسین کربلا نوشته حجت الاسلام علی اسماعیلی کریزی