به گزارش   صبح توس،با شلیک نخستین گلوله توپ تانک «تی ۷۲» توسط صدام از پادگان بعقوبه در ساعت۱۲ روز ۳۱ شهریور سال ۱۳۵۹، ارتش عراق هجومی وسیع و از پیش تدارک دیده شده را در طول یک هزار و ۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک، به سرزمین مقدس جمهوری اسلامی ایران آغاز کرد. تجاوزی که منجر به یکی از طولانی ترین و ویرانگرترین جنگ های تاریخ شد و در عین حال یکی از افتخار آمیزترین حماسه های پرشور میهن عزیزمان را رقم زد؛

ارتش قبل از پیروزی انقلاب اسلامی

نقش ارتش در پهلوی اول:

با به قدرت رسیدن رضاشاه پهلوی نیروهای مسلح ایران نیز به سازماندهی نوینی دست یافتند. افسران و فرماندهان خارجی از واحدهای نظامی ایران خارج شده و واحدهای پراکنده مسلح ایران نظیر لشکر قزاق، تفنگداران جنوب و ژاندارمری همگی تحت فرمان و ساختار متحد دولت ایران قرار گرفتند.

از آنجا که رژیم گذشته سودای «ژاندارمی منطقه» را در سر می پروراند، برای رسیدن بدین منظور از تلاش برای داشتن ارتشی نیرومند از هیچ اقدامی کوتاهی نکرد و در زمینه سازماندهی، آموزش و تجهیزات و توسعه سازمانی آن فرو گذار نبود.

از جمله ویژگی های ارتش پهلوی این بود که بسیاری از افسران و درجه داران آن را جوانان با استعداد طبقات متوسط و مستضعف تشکیل می داد که به خاطر موقعیت اجتماعی نسبتا خوب، در مقایسه با سایر مشاغل اداری یا آزاد جذب این سازمان می شدند.

علارغم تلاش رژیم پهلوی برای وابسته کردن این نیروها به خود، آنها به دلیل علایق و رشته های ناگسستنی فرهنگی و خانوادگی و مذهبی، بیشتر به عمق جامعه پیوند خورده و خواست ها و تمایلات اکثریت را داشتند به همین هم با افروخته شدن شعله انقلاب و اوج گیری حرکت مردم علیه رژیم، بدنه ارتش به سمت انقلاب متمایل شد.

نقش ارتش در پهلوی دوم:

بعد از اشغال ایران توسط متفقین و به سلطنت رسیدن محمدرضا شاه پهلوی، یکی از برنامه‌­هایی که در دستور کار شاه جدید قرار گرفت، برنامه اصلاح و بازسازی ارتش بود. با توجه به نحوه به قدرت رسیدن محمدرضاشاه و نقش دول خارجی در انتقال سلطنت به محمدرضاشاه، شاه ایران از پایگاه مردمی چندانی برخودار نبود و ارتش نیز به دلیل او در دوره حکومت ۳۷ ساله خود، با استفاده ابزاری از ارتش در سرکوب و مرعوب ساختن مخالفین خود، این نهاد را به صورت سازمانی استثنایی و خاص از کلیه ارگانهای مملکتی تبدیل نمود.

 

در نهایت باید گفت؛ ارتش قبل از انقلاب و آغاز جنگ سه لشکر پیاده، سه لشکر زرهی، یک تیپ پیاده مستقل، یک تیپ هوابرد، ناوگان هوانیروز، سه گروه توپخانه و دو گروه مهندسـی رزمی داشت که دارای آموزش، انضباط و تجهیزات مطلوب و کارآمد بود.

پیروزی انقلاب اسلامی و پیوستن ارتش به آن

ارتش ایران در پیروزی انقلاب اسلامی بدون اینکه در گرداب دسته بندی های سیاسی و احزاب و گروهکهای انقلابی آن روز که تلاش زیادی در نفوذ به درون ارتش داشتند، اسیر شود، از همان ابتدا راه ملت، انقلاب، حقیقت و سعادت را از طریق ارتباط مستقیم با رهبری و مردم حفظ کرد و نخستین ارگانی بود که به پشتیبانی از رهبری و انقلاب و کیان اسلام و ایران برآمد

پیوستن بدنه ارتش به انقلاب یکی از عوامل اساسی یروزی انقلاب اسلامی است چرا که اگر این بدنه مومن و انقلابی به انقلاب نمی پیوست امکان نداشت انقلاب به این سرعت به پیروزی برسد و ثمر بدهد. البته این اتفاق، یک امر اتفاقی نبود بلکه ریشه در باورها و اعتقادات ارتشیان داشت.

در اوایل سال ۱۳۵۸ امام خمینی(ره) ضمن دریافت شرایط، با صدور اعلامیه تاریخی خود مشروعیت ارتش را مورد تاکید قرار داده و اعلام کردند که ارتش مورد حمایت رهبر بوده و ارتش جمهوری اسلامی ایران ارتشی اسلامی و متعلق به مردم است، با این حمایت بموقع، روح تازه ای در کالبد نیمه جان نیروی زمینی دمیده شد.

 

ارتش در اولین گام مهم و اثرگذار پس از پیوستن به نیروهای انقلاب در مناطق مختلف آشوب زده کشور بویژه غرب و شمال غرب به رویارویی با جنایتکاران خارجی و خود فروختگان داخلی پرداخت.

نقش ارتش در دفاع مقدس

با به صدا درآمدن طبل ناخوشایند جنگ تحمیلی، حکومت بعث عراق توسط صدام در طول یکهزار و ۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک، نیروی زمینی که بیش از نیمی از توان رزمی خود را در مناطق آشوب زده آذربایجان غربی و کردستان به کار گرفته بود و با سرعت به مقابله با متجاوز شتافت و در بحبوحه بحران و شرایط ناکارآمدی سیستم فرماندهی و کنترل، با استفاده از امکانات باقی مانده به بازسازی خود و حفاظت از انقلاب پرداخت.

 

در آغاز تجاوز، همانگونه که مطرح شد، نیروی زمینی ضمن بازسازی سریع و مقابله با عملیات اخلالگرانه گروه های خودفروخته که در مناطق شرق و غرب ایجاد تشنج می کردند، با انجام یک تجزیه و تحلیل سریع وضعیت، سه اقدام اساسی را مدنظر قرار داد.

 

در این زمان ارتش علاوه بر بازسازی خود و تلاش در ترمیم سیستم های مختلف بالاخص سیستم فرماندهی و کنترل، مسوولیت آموزش و تجهیز مردم انقلابی را برعهده گرفت و با استفاده از مساجد، تکایا، مدارس و موسسات دولتی، آماده کردن جوانان انقلابی و مردمی را که منتظر دفاع از انقلاب خود بودند،

 

البته نیروی زمینی ضمن ایفای نقش موثر در آموزش منظم و پیگیر تمام داوطلبان جنگ و تجهیز آنان با استفاده از مقدورات لجستیکی خود، به منظور متوقف ساختن سیل پیشروی دشمن که با یگان های مجهز و آموزش دیده شروع شده بود، اقدام کرد.

چهار اقدام اساسی شامل «سد کردن پیشروی دشمن در سرتاسر مرز مورد تجاوز»، «تثبیت دشمن در مواضع اشغالی»، «درگیری قاطع و انهدام متجاوز» و سرانجام «تامین مرز» از جمله اقدامات ارتش در آغاز جنگ بود.

 

نمونه این عملیات را می توان به پدافند سه زرهی لشکر ۸۱ زرهی در مقابل هجوم دشمن در منطقه قصرشیرین و سر پل ذهاب(تاریخ شروع ۳۱ شهریور ۱۳۵۹) که البته باعث کندی حرکت مهاجم به سوی شهرهای خسروی و قصرشیرین شد، جستجو کرد.

 

ارتش محاسبات صدام را بر باد داد
زمانی که ارتش تا بن مصلح عراق در ۳۱ شهریور سال ۱۳۵۹ از هوا و زمین به ایران هجوم آورد . صدام با یک محاسبه تحلیلی گمان می کرد که بتواند سه‌روزه خوزستان را از ایران جدا کرده و هفت‌روزه در میدان آزادی تهران مصاحبه دهد اما با توجه به طرح‌های عملیاتی‌ای که یگان‌های ارتش داشتند، این راهبرد محقق نشد و ۳۴ روز در پشت دروازه‌های خرمشهر ماند.

نکته ای که ارتش عراق از آن غافل مانده بود وجود نیروهای جان برکف ارتش جمهوری اسلامی در قوای سه گانه ارتش که به رغم ازمیان رفتن فرماندهی عالی خود همچنان بر عهد خود در پاسداری از کشور و ملت ایران پایدار بودند

 

البته حضور نیروهای مردمی و ارتشی در کنار یکدیگر برای هم قوت قلبی بود تا مقاومت کنند. در حقیقت این مقاومت با توجه به توان و استعداد نظامی ارتش عراق جلوه‌ای از پایمردی عمومی نیروها بود همچنین باعث شد که صدام باوجوداینکه گفته بود هفت‌روزه در تهران است جنگ هشت سال طول بکشد و این تلاش نیروهای مسلح ‌ یعنی ارتش، سپاه،‌ بسیج،‌ نیروهای مردمی و جهاد سازندگی بود.

در دوران دفاع مقدس نیروهای ارتش و سپاه دوشادوش یکدیگر در جبهه های جنگ حضور داشتند. البته مدیریت جبهه های جنگ و نوع همکاری ارتش و سپاه در طول سال های دفاع مقدس یکسان نبوده است و تجربیات مختلفی از همکاری و هماهنگی در این زمینه وجود دارد. در سال اول جنگ، مدیریت و کنترل جبهه ها عمدتا بر عهده ارتش بود و نیروهای سپاه در ارتباط با واحدهای ارتش در جبهه های مختلف حضور داشتند و به دفاع از کشور می پرداختند. با توسعه سازمان رزم سپاه و حضور گسترده نیروهای داوطلب مردمی در جبهه ها، سپاه آرام آرام نقش موثرتری در مقاومت در برابر ارتش متجاوز عراق پیدا کرد.

 

نقش همسران رزمندان ارتش در دفاع مقدس

ضمن مبارزه رو در روی ارتشیان دلاور در مرزهای زمینی_ هوایی و دریایی خانواده های این دلیر مردان چون سایر رزمندگانی که در صحنه های دفاع مقدس حضور یافتند غم تنهایی و فراق را تنها برای رسیده به یک هدف که جز پیروزی اسلام بر جبهه کفر نبود تحمل می کردند البته در ین میان همسران و مادران این رزمندگان بیشترین بار را بر دوش می کشیدند.

نقش مادران و همسران رزمندگان در طول هشت سال دفاع مقدس بی‌بدیل بود، و  این قشر معظم  همانند فرزندان و همسرانشان از اجر و ثواب جهاد در راه خدا برخوردار هستند.

در این میان همسران ارتشی که در پادگان های نظامی همواره در خوف و رجا بسر می بردند زندگی می کردند قطعاً  سهم بیشتری در پیروزی ما در دفاع مقدس داشتند در این پادگان ها روزی نبود که یکی از جان برکفان ارتش به درجه رفیع شهادت نائل نشود

نمونه عینی و قابل درک این قضیه زندگی خلبان شهید بابایی است هر بار که این دلیر مرد مؤمن و معتقد برای نبرد با دشمن بعثی از خانه بیرون می رفت معلوم نبود دوباره سلانت به خانه برگردد و البته این تنها یک مثال عینی بود که از سر آن بسیار است.

مادران و همسران شهدا و جانبازان و رزمندان دفاع مقدس با عشق و علاقه به امام و ولایت، عزیزان خود را راهی جبهه‌ها کردند تا تا امروز آرامش و امنیت در کشور حاکم باشد.

 

آمار شهدای ارتشی در جنگ تحمیلی

در جنگ تحمیلی ۲۱۷ هزار ارتشی، ۲ میلیون و ۱۳۰ هزار نیروی بسیجی به همراه ۲۰۰ هزار نیروی سپاه، شهربانی و ژاندارمری در مقابل تجاوز دشمن ایستادند.

که از میان ۸۵ هزار نیروی بسیجی و ۴۸ هزار ارتشی به فیض شهادت نائل شدند، افزود: در این جنگ بیش از ۳۳ هزار دانش آموز و بیش از سه هزار و ۵۰۰ دانشجو به شهادت رسیدند.

شایان ذکر است نقش آفرینی ارتش به عرصه دفاع مقدس محدود نمی شود بلکه ارتش جمهوری اسلامی ایران پس پیروزی انقلاب اسلامی همواره و در همه عرصه ها که دوام و ثبات انقلاب و ارش های آن به آنها بستگی داشته حضوری فعال و شایسته داشته است.

 

امروزه ارتش و نیروی های مژمن، متعهد و جان برکف آن با پیشرفت در عرصه های مختلف علمی و نظامی راه را بر هر نوع تجاز زمینی، هوایی و دریایی دشمن به مرز های ایران اسلامی بسته اند.

 

انتهای پیام/