پـذیـرش ولایـت پـیـامـبر اکرم (ص ) و امامان معصوم (ع ) و ولی فقیه در زمان غیبت ، لازمه مسلمانی است . مجموعه تشیع بر ولایتمداری است و هر کس در نظام حکومتی اسلام مسئولیت بـالاتـر و مهم تری دارد باید تبعیت او از رهبران الهی نیز بیشتر باشد. در صدر اسلام این گونه بوده و آیات قرآن کریم و تاریخ اسلام نیز گواه آن است .
در زمـان حـال و در زمـان ولایـت فـقـیـه عـادل نـیـز همه شیعیان باید از فرامینِ رهبری اطاعت پـذیـری کـامـل داشـتـه بـاشـند. در این میان پاسداران به عنوان محافظانِ نظام حکومتی و سـرزمین اسلامی باید گوی سبقت را از دیگران در ولایتمداری و اطاعت پذیری بربایند، چنان که تاکنون نیز در عمل چنین بوده است . مقاله حاضر، ضرورت ولایتمداری و جلوه های آن را در جامعه اسلامی برمی رسد.
کلیدواژه ها: ولایت ، ولایتمداری ، اطاعت پذیری ، جلوه های ولایتمداری ، پاسداران .
 

مقدمه
 

خـداونـد پـیـش از آفـرینش آدم به شاءن و منزلت و جایگاه اجتماعی او تصریح کرده ، می فرماید:
إِنِّی جَاعِلٌ فِی الاَرْضِ خَلِیفَهً. (بقره : 30)
من در زمین جانشینی خواهم گماشت .
بـنـابراین ، محور و رهبر جامعه انسانی ، خلیفه الهی و انسان کاملی است که از سوی خدا انـتـخـاب و بـه مـردم معرفی می شود. این انسان برگزیده که امام نامیده می شود، دارای ولایت تکوینی و تشریعی است و مردم نیز موظف اند امامت و رهبری او را بپذیرند، به کمک او بـشـتابند و در اجرای شریعت آسمانی با او همکاری کنند، امر و نهی او را اجرا نمایند و جـامـعـه خـویـش را بـراسـاس خـواسـت و مـشـیـت الهـی بـسـازنـد تـا بـه سـعـادت و کـمـال نـایـل آیـنـد. دو عـنـصـر اصـلی ایـمـان و عـمـل صـالح ، زیـرسـاخت چنین جامعه ای را تشکیل می دهد:
وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ اَّمَنُوا مِنکُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِیـنَ مـِن قـَبـْلِهـِمْ وَلَیُـمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَی لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ اءَمْناً یَعْبُدُونَنِی لاَ یُشْرِکُونَ بِی شَیْئاً. (نور: 55)
خـدا به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند، وعده داده که حتماً آنان را در زمـیـن جـانـشـیـن [خـود] قرار دهد، همان گونه که کسانی را که پیش از آنان بوده اند جـانـشـیـن قـرار داد و آن دیـنـی را کـه بـر ایـشـان پسندیده است به سودشان مستقر کند و بیمشان را به ایمنی مبدل سازد تا مرا بپرستند و چیزی را با من شریک نگردانند.
از سـوی دیـگـر، تـاریـخ گـواهـی مـی دهـد کـه هـرگـاه جـامـعـه ای بـراسـاس ایـمـان و عـمـل صـالح و بـر مـحـور رهـبر الهی شکل گرفته ، مورد رشک و کینه کافران و مشرکان واقـع شـده و آنـان به مصاف مؤ منان آمده اند، ولی دلاورمردان میدان توحید به فرماندهی ولی خـدا و رهـبـر آسـمـانـی خـویـش از آیـیـن و جـان و مال و ناموس خویش در برابر دشمنان ، جانانه دفاع کرده اند؛
وَکـَأَیِّنْ مـِنْ نَبِیٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ فَمَا وَهَنُوا لِمَا اءَصَابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَمَا ضـَعـُفـُوا وَمـَا اسـْتـَکـَانـُوا وَاللّهُ یـُحـِبُّ الصَّابـِرِیـنَ. (آل عمران : 146)
و چـه بسا پیامبری که مردان الهی فراوانی همراه او کارزار کردند و در برابر آنچه در راه خـدا بـه آنـان رسـیـد، سـسـتـی نورزیدند و ناتوان نشدند و تسلیم نگشتند و خداوند شکیبایان را دوست دارد.
بـدیـن تـرتـیـب ، مـعـیـار حـق یـا بـاطـل بـودن طـرف جـنـگ و نـبـرد را شـاخـص ((فـی سبیل الله )) تعیین می کند؛
الَّذِیـنَ اَّمـَنُوا یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَالَّذِینَ کَفَرُوا یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ الطَّاغُوتِ. (نساء: 76)
کسانی که ایمان دارند در راه خدا کارزار کنند و کافران در راه طاغوت می جنگند.
و رهبر و پیشوا و بیان کننده راه خدا نیز کسی جز ولی خدا و پیامبر و امام معصوم نیست که در طول ولایت خدا بر امّت ولایت دارند؛
إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ اَّمَنُوا... . (مائده : 55)
ولیّ شما تنها خدا و پیامبر او است و کسانی که ایمان آورده اند.
امـام و پـیـامـبـر هـرگـاه در مـکـان یـا زمـانـی مـیـان مردم حضور نداشته باشند، افراد واجد شـرایـطـی را به نیابت از خود بر آنان می گمارند تا نظام سیاسی ، اجتماعی اسلام را درمیانشان به اجرا گذارند. چنان که رسول خدا پس از فتح مکه جوانی به نام ((عتاب )) را به ولایت آن شهر منصوب کرد و از آنجا به سوی طائف عزیمت نمود. و امیر مؤ منان (ع ) نیز با رسیدن به حکومت ، والیانی را بر استانهای مکه ، بصره ، آذربایجان ، فارس ، اهـواز، مـصـر و... مـنـصـوب کـرد و در ابـتـدای فرمانی که برای مالک اشتر تدوین کرد، مرقوم فرمود:
ایـن میثاق نامه را بنده خدا ـ علی ، امیر مؤ منان ـ برای مالک اشتر صادر کرده است ، زمانی کـه او را زمـامـدار مـصـر نـمـود تـا اقـتـصاد آن دیار را سامان دهد، با دشمنانش پیکار کند، اهل آن دیار را به شایستگی وادارد و شهرهایش را آباد نماید.(1)
و در نامه دیگری که همان زمان برای مردم مصر فرستاد، نوشت :
یـکـی از بـندگان خدا را به سوی دیارتان فرستادم که هنگام نا امنی ، خواب به چشمش راه نـمـی یـابـد و در هـنگام ترس و اضطراب از دشمن هراس ندارد، نسبت به تبهکاران از شـعـله آتـش سـوزنـده تـر اسـت ... سـخنش را بشنوید و فرمانش را ـ هر جا مطابق حق است ـ اطـاعـت کـنـید. هرگاه دستور پیشروی داد به پیش برانید و هرگاه دستور توقف داد توقف کنید که پیش روی و عقب نشینی او هم به فرمان من است .(2)
هـمـان طـور کـه در نـامـه یـاد شد، مردم موظفند در غیبت امام معصوم علیه السلام در همه امور حـکـومـتـی از نـایـب او پـیـروی کـنـند، نظام و کیان اسلامی را پاس دارند و از تمامیت آن در بـرابـر هـرگـونـه حـمله دشمن دفاع نمایند و همه نظام های سیاسی ، اجتماعی ، نظامی ، اقتصادی ، تربیتی ، فرهنگی ، قضایی و اجرایی کشور اسلامی را براساس نظرات او ـ که همان نظر اسلام و رهبر معصوم است ـ اداره نمایند و منظور از ولایتمداری نیز همین است .
 

ایمان ، انگیزه ی تأسیس سپاه
 

بـراسـاس رهنمودهای قرآن و عترت ، نظام حکومتی جامعه اسلام باید به دست پیامبر، امام یـا نـایـب آنـهـا شـکل گیرد و اداره شود. چنین نظامی پس از صدر اسلام در بهمن 1357 در ایـران زمـیـن شـکـل گـرفـت و جـوانـان مـؤ مـن و انقلابی به رهبری مجتهدی جامع الشرایط ((جـمـهـوری اسـلامـی ایـران )) را بـنـیاد نهادند و برای حفظ کیان انقلاب و نظام به طور خـودجـوش و بـا احـسـاس مـسـئولیـت ، نـهاد انقلابی ((سپاه پاسداران انقلاب اسلامی )) را تاءسیس کردند. امام خمینی (ره ) نیز آن را پذیرفت و مورد تقدیر قرار داد:
من از شماها تشکر می کنم که خودتان بدون اینکه غیر از خدا یک کسی وادارتان بکند ـ این چیزی است که از مبداء الهی جوشش پیدا کرده ـ خودتان وارد این میدان شدید. این طور نبوده اسـت کـه یـک کـسـی بیاید شما را وادار کند، سرتاسر ایران یک دفعه ، سپاه پیدا شد... مـساءله الهی بود، وقتی که دیدند یک مطلبی است که برای حفظ مملکت اسلامی است و این اطـاعـت خـداسـت ، از سـرتـاسـر ایـران دیـدیم که یک دفعه جوشش پیدا کردند، از متن ملت اسلامی جوشش پیدا کردند و خودشان هم تنظیم امور را کردند و خودشان هم کارها را درست کردند... شما الا ن جزء جنود الهی هستید، جند الله شما هستید، شما لشکر خدایید.(3)
هـمـچـنـیـن امـام راحـل (ره ) براساس عقیده صحیح و واقعی خویش ، انقلاب و نظام را در خدمت اسلام و شریعت محمدی (ص ) می دانست و سپاه و ملّت را به پاسداری از آن ترغیب می کرد:
مـا از شـمـا مـی خـواهـیـم کـه ایـن مـرزهـا را خـودتـان حـفـظ کـنـیـد، مـمـلکـت امـروز مـال خـود شـمـاست ، دیروز اجانب در آن تصرف داشتند، امروز یک مملکتی است اسلامی ، یک مـمـلکـتـی اسـت مـال پـیـغـمـبـر اسـلام ، یـک مـمـلکـتـی اسـت مـال امـام زمـان ـ سلام الله علیه ـ مملکت از آن وجود مقدس است و ما همه پاسداران آن هستیم و باید این مملکت را حفظ کنیم ، هر کس به هر اندازه ای که می تواند و شما جوانهای برومند مسلح به آن مقداری که می توانید باید مرزها را حفظ کنید.(4)
بنابراین ، انگیزه اصلی تاءسیس سپاه و روح حاکم بر آن ، همان ایمان و اعتقاد به ولایت و حـاکمیت دینی صحیح و سرباز اسلام و پیامبر و امام زمان بودن است . پیروی و اطاعت از ولی فـقـیـه نیز، شرط اساسی و لازم مشروعیت سپاه است و هویت انقلابی و اسلامی بودن آن را رقم می زند که بزرگ ترین امتیازش نیز محسوب می شود.
 

ولایت پذیری و مشروعیت سپاه
 

بـحـث مشروعیت امروزه بر سر زبانهاست و هر یک از نظام های حکومتی دنیا می کوشند خود را مـشـروع جـلوه دهند، ولی براساس اعتقاد و مبانی تشیع ، تنها نظامی مشروع محسوب می شود که برگرفته از اذن و اجازه الهی باشد. خداوند نیز نظر خود را در قرآن و در کلام پـیـامبر بیان فرموده که همان ((نظام امامت )) است . سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افتخار دارد کـه در سـلسـله مراتب فرماندهی ، تحت امر نایب امام معصوم ـ یعنی ولیّ فقیه ـ انجام وظـیـفـه مـی کـنـد و مـشـروعـیت می یابد. طبق اصل یکصد و دهم قانون اساسی نیز فرمانده کـل سـپاه باید از سوی ولیّ فقیه تعیین شود و نیز نماینده ای از سوی رهبری بر کلیه امور سپاه نظارت می کند. امام راحل طی حکمی به نماینده خویش در سپاه مرقوم فرمود:
بـا کـمال دقت در تطبیق قوانین و تصمیمات شورای سپاه پاسداران با احکام اسلام کوشش نـمـایـیـد و هـمچنین بر خط فکری و اعتقادی سپاه در سراسر ایران نظارت دقیق نموده و از انحرافات و تخلفات با کمال قاطعیت جلوگیری نمایید.(5)
در اسـاس نـامـه سـپـاه نیز سپاه چنین تعریف شده است : ((نهادی است تحت فرماندهی عالی مـقـام رهـبـری و از نـظـر سـیـاسـی و عـقیدتی تابع ولایت فقیه بوده ، پرورش و آموزش اعـضای سپاه طبق تعالیم و موازین اسلامی و مبتنی بر رهنمودهای ولایت فقیه در زمینه های عقیدتی ، سیاسی و نظامی .))(6)
خـوشـبـخـتـانه این نهاد نوپای انقلاب در همان ماه های نخست تولّد خویش رضایت نایب امام زمان (عج ) را کسب نمود و حضرت امام (ره ) فرمود:
مـن از سپاه راضی هستم و به هیچ وجه نظرم از شما برنمی گردد. اگر سپاه نبود کشور هـم نـبـود، من سپاه پاسداران را بسیار عزیز و گرامی می دارم . چشم من به شماست ، شما هـیـچ سـابـقـه ای جز سابقه ، اسلامی ندارید. سلام مرا به همه برسانید. من از همه شما متشکّرم ، من به همه دعا می کنم .(7)
همچنین امام (ره ) بر ولایتمداری و درستی راه سپاه تاءکید کرده ، می فرماید:
شـمـاهـا امـروز فـرزنـدان اسـلام هـسـتـیـد، شـمـاهـا امـروز فـرزنـدان رسـول خـدا هـستید، خدمت به دیانت اسلام می کنید و در راه خدا قیام کردید، پاسداران قرآن کریم هستید، پاسداران اسلام مقدس ‍ هستید.(8)
و نیز خدمات سپاه پاسداران را مایه افتخار و مباهات می داند:
مـن وقـتـی شما جوانها را می بینم که با صداقت ، با سلامت روح فعالیت برای اسلام می کنید و خودتان را در معرض خطر مرگ قرار می دهید، مباهات می کنم ، افتخار می کنم که در بین مسلمانها یک همچو جوانهای رشید متعهد هست .(9)
 

جلوه های ولایت مداری
 

1. ایمان و التزام عملی :
 

تـبـعـیـت و پیروی از ولایت فقیه جزو باورهای اعتقادی شیعه است و برای برپایی اسلام راسـتـیـن و اجـرای قـوانـیـن مـتـرقی آن ، امری ضروری است و همان طور که در زمان حضور پـیـامـبر و امام معصوم باید از روی صداقت و اخلاص و کمترین شک و تردید آنان را باور داریـم و بـدون چـون و چـرا فـرمـانـشـان را گـردن نـهـیم ، در زمان غیبت نیز همگان موظفیم دسـتـورات ولی فـقـیـه را در هـمـه سـطـوح مـمـلکـت بـه اجـرا درآوریـم و از جـان و دل ملتزم باشیم ؛
فـَلاَ وَرَبِّکَ لاَ یـُؤْمـِنـُونَ حـَتَّی یـُحـَکِّمُوکَ فِیَما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لاَ یَجِدُوا فِی اءَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَیُسَلِّمُوا تَسْلِیماً. (نساء: 65)
بـه پـروردگـارت سـوگـنـد که ایمان نمی آورند مگر آنکه تو را در مورد آنچه میانشان مـایـه اخـتـلاف است داور گردانند. آنگاه از حکمی که کرده ای در دلهایشان احساس ناراحتی نکنند و کاملاً سر تسلیم فرود آورند.
شـهدای گرانقدر انقلاب و دفاع مقدس ، این ایمان و التزام را با خون خویش امضا کردند و بـا دفـاع جـانـانـه از نـظـام ولایت فقیه ، سرافرازی و سربلندی مسلمانان را در جهان کنونی رقم زدند. به عنوان نمونه ، شهید صفت الله مقدم در وصیت نامه اش خطاب به امام نوشته است :
رهـبـر عـزیـز، لحظه نمایان شدنت را در برابر سربازانت در حسینیه جماران به یاد می آورم ، آن چـهـره مـعـصـوم و عـاشـقـانـه ات در نـظـرم تـکـرار مـی شود، نمی توانم خود را کـنـتـرل کـنـم ، امـام عزیزتر از جانم ! در برابر عظمتت ، در برابر ندای به حقّت ، هیچ نـدارم بـجـز جـان بـی ارزشـی کـه امـیـدوارم بـه آن بـزرگـواریـت ایـن هـدیـه ناقابل را قبول فرموده و مرا شرمسار ننمایی ! (10)
شهید یوسف حسینی نیز می نویسد:
عـزیـزان ، در راه خـدا و اسـلام و قـرآن و امـام خـمـیـنـی خـدمـت کنید و این بت شکن زمان و این ابراهیم زمان را یاری نمایید که او یاور دین خداست ، در راه خدا جهاد کنید و همواره در کنار ایـن جـهـاد، جـهـاد بـا نـفـس ‍ را نـیـز قـرار دهـیـد، عزیزان من تا زمانی که در راه خدا هستید، پیروزید و تا زمانی که در دنیا دشمنی برای اسلام و مسلمین هست هرگز تفنگ را بر زمین نگذارید.(11)
التـزام عـمـلی و اطـاعـت هـمـه جانبه از ولی فقیه ، همان التزام عملی به اسلام و اطاعت از پیامبر و امام است چرا که به تعبیر امام راحل :
فقط فقهای عادلند که احکام اسلام را اجرا کرده ، نظامات آن را مستقر می گردانند، حدود و قـصـاص ‍ را جـاری مـی نـمـایند، حدود و تمامیت ارضی وطن مسلمانان را پاسداری می کنند، خـلاصـه اجـرای تـمام قوانین مربوط به حکومت به عهده فقهاست ... همان طور که پیغمبر اکرم (ص ) ماءمور اجرای احکام و برقراری نظامات اسلام بود و خداوند او را رئیس و حاکم مـسـلمـیـن قـرار داده و اطـاعـتـش را واجـب شـمـرده اسـت ، فـقـهـای عـادل هـم بـایـسـتی رئیس و حاکم باشند و اجرای احکام کنند و نظام اجتماعی اسلام را مستقر گردانند.(12)
بسیار روشن است که فقیه عادل بدون همراهی و پشتیبانی مردم توان چنین کاری را ندارد. بـنـابـرایـن با وجود فقیه عادل و حضور او در صحنه بر مسلمانان واجب می شود که او را یـاری رسـانـنـد تـا حکومت اسلامی را برقرار سازد و نظامات آن را بر جامعه حاکم کند و پـس از آن نـیـز بـر فـرد فـرد جامعه اسلامی لازم و ضروری است که با رهبری در تحقق اهـداف اسـلامـی هـمـکاری نمایند، چنان که پاسداشت و حمایت از ولایت فقیه بر ولی فقیه نیز ضروری است . رهبر فرزانه انقلاب در این باره فرمود:
ایـن اصـل (ولایـت فـقیه ) همان ذخیره پایان ناپذیری است که باید مشکلات نظام جمهوری اسـلامـی را در حـسـاس ترین و خطرناک ترین گردنه های مسیر پرخطر جمهوری اسلامی حـل کـنـد و گـره هـای نـاگـشـودنـی را بـگشاید... این جانب ... با همه وجود و توان از این اصـل و لوازم آن دفـاع خـواهـم کـرد و بـه کـمـک الهـی بـه تـکـلیـف خـود در هـمـه مـوارد عـمـل خواهم کرد، خدشه در التزام به ولایت فقیه و تبعیت از رهبری ، خدشه در کلیت نظام اسـلامـی اسـت و ایـن جـانـب ایـن را از هـیـچ کـس و هـیـچ دسـتـه و گـروهـی تحمل نخواهم کرد.(13)
 

2. تداوم راه انبیا:
 

پـس از شـکـافـته شدن فرقِ جانشین بلافصل پیامبر در مسجد کوفه (41 ق ) و جدا شدن سـر امام حسین (ع ) در کربلا (61 ق )، تشکیل حکومتی اسلامی به آرزویی دست نایافتنی بـدل شـد. امـّا امـامـان مـعـصـوم و فـقـیـهـان و مـصـلحـان در طـول چـهـارده سـده ، چـراغ امـید را در دل مؤ منان ، روشن نگاه داشتند تا آن که رخداد شگفت انـگـیـز انـقـلاب اسـلامـی ، زمـینه برپایی حکومت اسلامی را فراهم آورد و یکی از عالمان ربـانـی ـ کـه پـیـامـبر آنان را وارثان پیامبران معرفی کرده بود ـ درفش پیروزی جبهه تـوحـیـد را بر دوش گرفت و نظام مقدس جمهوری اسلامی را تاءسیس کرد. رهبر کبیر این نهضت عظیم ، با درک موقعیت خطیر انقلاب و ولایت فقیه ،سپاه پاسداران را در راستای راه انـبـیـا و صـراط مـسـتـقـیـم الهـی یافت و بر مراقبت و تداوم آن همّت گماشت . چنان که خود فرمود:
همه ما و همه ملت باید پاسدار باشد و پاسدار اسلام و قرآن کریم باشد؛ این راه مستقیم اسـت ، راه پـاسداری از اسلام ، راه مجاهده در راه اسلام ، در راه خدا، این راه مستقیم است . این همان صراط مستقیمی است که شما در نماز از خدا می خواهید. انحراف پیدا نکنید که انحراف ، یک طرفش مغضوب علیهم است و یک طرفش والضّالّین است .(14)
امـام خـمـینی با الهام از آیه ((وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّی لاَ تَکُونَ فِتْنَهٌ وَیَکُونَ الدِّینُ لِلّهِ (بقره : 193)؛ با آنان بجنگید تا دیگر فتنه ای نباشد و دین ، مخصوص خدا شود.))، در اندیشه رهـایی همه مستضعفان ـ چه مسلمان و چه غیر مسلمان ـ از سلطه مستکبران بود و چنین کاری را بـا تـجـربـه مـوفـق سـپـاه پـاسـداران ، شـدنـی مـی دانـسـت . ایـشـان تشکیل و آموزش و سازماندهی ارتش بیست میلیونی بسیج را برعهده سپاه نهاد و در پی آن خواستار شکل گیری هسته های مقاومت بسیج در سراسر دنیا شد؛
باید بسیجیان جهان اسلام در فکر ایجاد حکومت بزرگ اسلامی باشند و این شدنی است ، چـرا کـه بـسـیـج تنها منحصر به ایران اسلامی نیست ، باید هسته های مقاومت را در تمامی جهان به وجود آورد و در مقابل شرق و غرب ایستاد. شما در جنگ تحمیلی نشان دادید که با مدیریت صحیح و خوب می توان اسلام را فاتح جهان نمود. شما باید بدانید که کارتان بـه پایان نرسیده است ، انقلاب اسلامی در جهان نیازمند فداکاری های شماست ؛ مسئولین تـنـهـا بـا پشتوانه شماست که می توانند به تمامی تشنگان حقیقت و صداقت اثبات کنند کـه بـدون امـریـکـا و شـوروی مـی شـود بـه زندگی مسالمت آمیز تواءم با صلح و آزادی رسید.(15)
رهـبر فرزانه انقلاب حضرت آیه الله خامنه ای نیز با همین دیدگاه سپاه را ارزیابی می کنند:
سـپـاه پـاسـداران انـقلاب اسلامی که مولود مبارک انقلاب اسلامی است در همه جهان پس از صـدر اسـلام پـدیـده بـی سـابقه ای است . این پدیده در حقیقت ، مظهر عینی و مجسّمی است بـرای شـعـارهـای انـقـلاب اسـلامـی ، شـعـار ایـسـتـادگـی در مقابل همه قدرت های بزرگ با سلاح اتکال به خدا، شعار غلبه خون بر شمشیر و شعار حرکت برای نجات مستضعفان .(16)
همچنین با اشاره به سخنان یاد شده از امام عزیز در بیان آن می فرماید:
ماءموریت سوم ، همان چیزی است که امروز سپاه پاسداران در قالب سپاه یا نیروی قدس از آن یـاد مـی کـنـد و امام بزرگوارمان تشکیل هسته های مردمی حزب الله در سراسر جهان را یـکـی از آرزوهـای خـود و یـکی از دستورهای کار آینده انقلاب اسلامی در سطح جهان قرار دادنـد. بـی شـک ، سـپاه پاسداران انقلاب اسلامی ، در این مورد ماءموریتی خواهد داشت . ما نـمـی گـویـیم به جایی لشکرکشی می کنیم و در امور دیگران دخالت خواهیم کرد؛ اما می گـویـیـم کـه نـیروی نظامی منظم انقلابی مجرّب در اولین کشوری که با انقلاب اسلامی پدید آمده است ، یقیناً در قبال هسته های مسلّح حزب الله در سراسر جهان خالی از مسئولیت نیست ، کیفیت این مسئولیت بایستی به تناسب و مقتضیات روشن بشود.(17)
 

3. پاسداشت ارزش ها
 

انقلاب اسلامی ، انقلاب ارزشی و فرهنگی است و زدودن ارزشهای جاهلی و جایگزین کردن فـرهـنـگ و ارزشـهـای اسـلامـی در جـامـعـه ، مـهـم تـریـن وظـیـفـه آن را تشکیل می دهد و سپاه ـ به عنوان بازوی توانمند انقلاب و نظامی اسلامی ـ باید این مهم را در دو عرصه تحکیم بخشد؛
نـخـسـت ، پـایـبندی به ارزشها و عمق بخشیدن آن در درون سازمان و اعضاست که به طور مرتب از سوی امام راحل و مقام معظم رهبری گوشزد شده است :
سـعـی کـنید روح ایمان و اسلامیت را در پرسنل زنده نگه دارید، اگر روح اسلام در افراد بـاشـد هـمـان طـور کـه امـروز در سـرتـاسـر جـبـهـه هـا مـی بـیـنـیـد، هـمـه مسائل حل می شود.(18)
آگـاهـی و هـوشـیـاری و ایـمـان مـذهـبـی و هـمه اینها در سطح سازمان ، روز به روز باید تـوسـعـه پـیـدا کند. برادران عزیز! ما هر چه داریم از ایمان داریم ، آنچه که یک ملت را زنـده مـی کند، آنچه به افراد استقلال می دهد، آنچه به او شجاعت می دهد، آن ایمان است ، مـلّت بـی ایـمـان مـرده اسـت ... ایـن ایمان آگاهانه باید در سطح سازمان افزایش بیابد، فـرمـانـدهـان و کسانی که در رده های بالاتر هستند این را در نظر بگیرند و به صورت یک معیار و یک ارزش در سطح سازمان گسترش بدهند.(19)
دوم دفاع از ارزش ها که در راءس همه ارزشها، اسلام عزیز و انقلاب اسلامی است نظر امام راحل در این مورد نیز چنین است :
سـپـاه پاسداران و چه سایر قوای انتظامی و نظامی و غیر انتظامی و چه سایر ملت ، همه تـوجـه داشـته باشند که ما وظیفه داریم که این اسلامی که الا ن به ما رسیده حفظش کنیم تـا آن فرد آخری هم که خدای نخواسته کشته می شود موظف است برای حفظ اسلام ، برای دفاع از ملّت ، دفاع از کیان اسلامی ، دفاع از کشور اسلامی تا آن آخر، زن و مرد، بچه و بزرگ مکلف اند که دفاع کنند.(20)
فرماندهی معظم کل قوا نیز می فرماید:
شـمـا بـایـد بـرای انـقـلاب آمـاده هـرگـونـه پـاسـداری بـاشـیـد... شـمـا نـسـبـت بـه مسائل ارزشی جامعه و انقلاب نمی توانید بی تفاوت باشید.(21)
و خطاب به بخشی از فرماندهان و مسئولان سپاه می فرماید:
هـمـه بـه مـعـنـای درسـت کـلمـه مـرزبـانـیـد، بـعـضـی مـرزبـان نـظـامـی در مـقـابـل مـهـاجـمـیـنـی کـه اگـرچه کارشان تعرض به مرزها و سرزمین های مرزی است ، اما تعرض واقعی آنها به اسلام و نظام اسلامی است ، همچنان که معلوم است . و چه مرزبانان سـیـاسـی و اعـتقادی و فکری که جلو نفوذ دشمن را در فضای فکری و معنوی و سیاسی و روحی سپاه می گیرید، اینها همه اش مرزبانی است . امروز برادران عزیز! نظام اسلامی ، اسـلام و مـسـلمـیـن بیش از همه ادوار گذشته که ماها با آن آشنا هستیم و می دانیم ، نیازمند مرزبانی دلسوزانه و مسئولانه است .(22)
بـدین ترتیب تشکیلات سپاه و اعضای آن براساس میثاقی که با ولایت بسته اند، موظفند در انـدیـشـه و عـمـل و اخـلاق فـردی و اجـتماعی و خانوادگی ، همیشه و همه جا تقویت کننده ارزش هـای والا و بـی نـظـیـر اسـلام راسـتـیـن بـاشند و در برابر تهاجم فرهنگی بلکه نـاتـوی فـرهـنـگـی دشـمـنـان بـر فـضـایـل اخـلاقـی و عمل صالح و ایمان خود و دیگران پای بفشارند. به یاد دارید که حفظ ارزش ها بر محور ولایت ، اصلی قرآنی است و خداوند آن را در آخر سوره فتح چنین بیان کرده است :
مـحـمـد(ص ) پـیـامـبـر خـداسـت و کسانی که با اویند بر کافران ، سختگیر و با همدیگر مـهـربـانـنـد. آنـان را در رکـوع و سـجـود مـی بـیـنـی ، فـضل و خشنودی خدا را خواستارند. مشخصه آنان بر اثر سجود در چهره هایشان است . این صفت ایشان است در تورات و مَثَل آنها در انجیل چون کِشته ای است که جوانه خود برآورد و آن را مـایـه دهـد تـا ستبر شود و بر ساقه های خود بایستد و دهقانان را به شگفت آورد تـا از انـبـوهـی کـافـران را بـه خـشـم درانـدازد. خدا به کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند آمرزشی و پاداش بزرگی وعده داده است .
 

4. پیروی از اسلام فقاهتی
 

سـپـاهـیـان علاوه بر پیروی از ولی فقیه ـ که در راءس هرم رهبری جمهوری اسلامی قرار دارد ـ بـایـد از دکـتـریـن ولایـت فقیه و اسلام فقاهتی در جهان اسلام حمایت کنند، زیرا به تعبیر امام کاظم علیه السلام :
ان المؤ منین الفقهاء حصون الاسلام کحصون سور المدینه لها.(23)
مؤ منان فقیه دژهای استوار اسلامند مانند دژهای دیوار شهر.
امام راحل نیز فرمود:
ضـد انـقـلاب و اجـانـب علاوه بر روحانیت به سپاه هم حمله می کنند. از این حملات انسان می فهمد که سپاه برای ایران و اسلام مفید است ، سپاه باید بیشتر از این تابع اسلام فقاهت شود.(24)
بـایـد تـوجـه کـنـیـد کـه اسلام همان است که از صدر اسلام تاکنون فقها آن را حفظ کرده انـد... سعی کنید اسلامتان از روحانیت جدا نشود و با آنان که اسلامشان با روحانیت مخالف اسـت ، مـخـالفـت کـنید، متوجه باشید از آنجا که شما بیشتر زحمت می کشید، از همه بیشتر، متوجه شمایند تا شما را از بین ببرند.(25)
 

5 . رشد سیاسی
 

بـصـیرت ، آگاهی و بینش سیاسی ، لازمه یک تشکیلات زنده و پویاست و سپاه باید پا به پای ولایت و فراتر از زمان بدان مجهز باشد، زیرا به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب :
یـک جـنـگجو و یک نظامی ارزشش آن وقتی است که کار خود را به درستی بفهمد و جهت کار را بـدانـد. بـایـد بداند که این تکلیف و مسئولیت است ... شما برای ایفای نقش خود باید بـه روشـنـی جـهـت و مـاهـیـت کـار خود را بدانید و این وقتی است که شما آگاهی سیاسی و ایـدئولوژیـک داشـته باشید و اسلام را که این تکلیف را بر شما واجب می کند بشناسید و ضمن دانستن رابطه این تکلیف و این عمل با اسلام ، جهت سیاسی کشور خود را نیز بدانید.
شـهـیـدان والامقام و رزمندگان هشت سال دفاع مقدس از چنین ویژگی برخوردار بودند، تو گـویـی بـر بـام زمـان ایـسـتـاده انـد و افق روشن جمهوری اسلامی را مشاهده می کنند. به بخشی از وصیت نامه شهید سید مرتضی موسوی کیانی توجه کنید:
شهادت این واژه بزرگ که هیچ چیز را نمی توان با آن مقایسه کرد که شهادت بالاترین مـردن هـاست و شهادت سلاحی است که هیچ قدرتی و ابرقدرتی نمی تواند با آن مقابله کـنـد، ایـن رمـز پیروزی ماست که ابرقدرت های شرق و غرب را به لرزه و وحشت انداخته است و بر سلاح های پیچیده آنها که هر لحظه مدرن تر می شود پیروز می گرداند و می بینیم امام عزیز می فرماید پیروزی را اسلحه نمی آورد، پیروزی را خون می آورد.(26)
رشد سیاسی شهید یوسف حسینی را نیز در جملات زیر ملاحظه کنید:
عـزیـزان ، در راه خـدا و اسـلام و قـرآن و امـام خـمـیـنـی خـدمـت کنید و این بت شکن زمان و این ابراهیم زمان را یاری نمایید که او یاور دین خداست . در راه خدا جهاد کنید و همواره در کنار ایـن جـهاد، جهاد با نفس را نیز قرار دهید. عزیزان من تا زمانی که در راه خدا هستید، پیروز هـسـتـیـد و تـا زمـانـی کـه در دنیا دشمنی برای اسلام و مسلمین هست هرگز تفنگ را بر زمین نگذارید.(27)
 

6 . اقتدار سازمانی
 

انـتـخـاب آیه ((واعدوا لهم ما استطعتم من قوّه )) در آرم سپاه بر اقتدار سازمانی آن تاءکید دارد و نشان ولایت مداری آن نیز محسوب می شود؛ چرا که هم قرآن مجید و هم مقام منیع ولایت ، چنین انتظاری از سپاه دارند. حضرت آیه الله خامنه ای می فرماید:
من به شما برادران ارتش و سپاه ، یک توصیه به صورت مستمر و مؤ کد دارم و آن ، این است که سعی کنید سهم نیروهای مسلح را در این مجموعه عظیم ملّت ایران به بهترین وجهی ایفا کنید... نیروهای مسلح باید کیفیت ، استواری ، سازماندهی مستحکم ، آموزش در حد اعلا و آمادگی روزافزون داشته باشند.(28)
نـوآوری ، آمـوزش نـویـن ، ارتـقـای سـازمـان ، ابـتـکـار در مـیدان های گوناگون نظامی ، اطـلاعـاتـی و امـنـیـتـی ، مـطـالعـات راهـبـردی و پـرهـیـز از روزمـرگـی و عمل زدگی نیز در پرتو ولایت ، قابل دسترسی است ؛
در عرصه هر دانشی که بشود و بتوان ، از جمله دانش نظامی و فنون نظامی گری و روش هـای نـویـن سـازمـاندهی نظامی ، شما باید بهترین را داشته باشید. گروه های مشخصی بـایـد دائمـاً در حـال مـطـالعـه باشند تا در مجموعه سپاه پاسداران ، هر روش نوینی در سازماندهی که کارآمدتر به نظر می رسد روی آن کار کنند.(29)
شـناخت دشمن ، توان رزم و توطئه های او و نیز سیاست های براندازانه و ترفندهای به کـار گرفته اش ، لازمه اقتدار سازمانی است . رهبر فرزانه انقلاب بر این موضوع نیز چنین تاءکید می کند:
تـذکـر مـشـفـقـانـه ایـن جـانـب بـه شـمـا عـزیـزان ـ کـه مـی دانـم شـمـا خـود بـا هـمـه دل آگـاه ، آن را درمـی یـابـیـد ـ آن است که تا حرکت در خط اسلام ناب محمدی (ص ) هست ، دشـمـنِ کـمین گرفته و دستِ کین گشاده نیز هست و توطئه و خیانت و مفسده انگیزی نسبت به نـظـام مـقـدس اسـلامـی نیز هست و تا این تهدیدها هست ، حضور فداییان انقلاب و فرزندان صـمـیـمی و بازوان قدرتمند آن نیز ضرورتی حیاتی است . شما با این بینش و دریافت اسـت کـه باید سپاه را سازماندهی و فرماندهی کنید و آن را منضبط و آموزش دیده و روشن بین و کارآمد سازید.(30)
 

پی نوشت ها:
 

1. نهج البلاغه ، نامه 53 .
2. همان ، نامه 38.
3. صحیفه امام ، ج 12، ص 70 ـ 269.
4. همان ، ج 7، ص 491.
5. همان ، ج 15، ص 436.
6. مصوبه مجلس 15 / 6 / 61 .
7. صحیفه امام ، ج 9، ص 314.
8. همان ، ج 11، ص 355.
9. همان ، ج 12، ص 267.
10. حدیث ماندگار، محمدرضا رحیمی ، ص 48.
11. همان ، ص 50 .
12. ولایت فقیه ، امام خمینی ، ص 61 ، مؤ سسه نشر آثار امام ، 1373.
13. حدیث ولایت ، ج 3، ص 125.
14. صحیفه امام ، ج 12، ص 367.
15. همان ، ج 21، ص 195.
16. دژهای استوار، ص 38.
17. حدیث ولایت ، ج 3، ص 5 .
18. صحیفه نور، ج 17، ص 110.
19. صف ، شماره 110، ص 6 .
20. صحیفه نور، ج 15، ص 112.
21. جمهوری اسلامی ، 6 / 2 / 1373.
22. مورخه 17 / 9 / 72.
23. فروع کافی ، ج 3، ص 254.
24. صحیفه نور، ج 15، ص 320.
25. همان ، ص 200.
26. حدیث ماندگار، ص 136.
27. همان ، ص 50 .
28. حدیث ولایت ، ج 4، ص 213.
29. همان ، ج 8 ، ص 46.
30. همان ، ص 32.