محمد حسین مجتهد تولایی ، فرزند حاجی قربان در سال 1289 هجری قمری در روستای تولا از توابع کوهسرخ کاشمر ، زاده شد . وی از حدود 20 سالگی شروع به تحصیل کرد مقدمات علم را در کاشمر گذراند و سپس راهی مدرسه سلیمانیه مشهد شد .
چندی بعد به توصیه استادان خود برای ادامه تحصیل به نجف اشرف عزیمت کرد و در آنجا از محضر علمای بزرگی همچون آخوند خراسانی ، صاحب کفایه،سید محمد کاظم طباطبایی صاحب عروه الوثقی بهره گرفت در چهل سالگی با اخذ درجه اجتهاد به ایران برگشت و در زادگاهش روستای تولا مقیم گردید
معظم له به سبب برخورداری از فضایل اخلاقی و درجات بالای علمی مورد توجه عام و خاص قرار گرفت به گونه ای که با وجود علمای صاحب نام دیگری در منطقه مردم برای رفع مشکلات ، دعاوی و تبیین مسائل شرعیه خود به ایشان مراجعه می کردند از جمله خدمات وی تاسیس مدرسه علمیه ای در زادگاهش بود که به همان سبک و سیاق مدارس قدیم اداره می شد . نام برده در 5 ربیع الاول سال 1368 ه . ق در گذشت و در ضلع غربی آستانه مقدسه سید مرتضی ( ع ) در شهرستان کاشمر به خاک سپرده شد .
پس از ایشان ، فرزندشان مرحوم شیخ علی تولایی راه این بزرگوار را ادامه دادند . اینان که پایه گذاران فرهنگ غنی در روستای تولا هستند ،حق بزرگی بر گردن همه اهالی دارند چرا که این بزرگواران جو و محیطی را ایجاد کرده اند که همه اهالی روستا واقعاً مشتاق و دوستدار اهل بیت ( ع ) بودند و ما نیز باید در نگهداری از این میراث و فرهنگ غنی بکوشیم .
در ادامه باید عرض کنم که مدرسه علمیه ای که عالم بزرگ محمد حسین مجتهد تولایی تاسیس نموده بودند - در منزل فعلی حجه الاسلام حاج شیخ مرتضی تولایی بوده است .
حاج شیخ مرتضی تولایی نوه مرحوم محمد حسین مجتهد تولایی و فرزند مرحوم حاج شیخ علی تولایی می باشد .
عکس زیر از حجه الاسلام حاج شیخ مرتضی تولایی می باشد .
barrud.rasekhoonblog.com
"لطفابه گروه یاران خراسانی بپیوندید"
https://t.me/joinchat/AgHf1UEiG0g0BBjJ-3ZOsw
احمداسماعیلی کریزی/خراسان/کاشمر
baghdasht1.blogfa.com
