توانایی در صحبت خودمانی، ایماء و اشاره، نكته پرانی و چشمك زدن و نظایر آن، نشانه ی نزدیكی و صمیمیت است. گفت و گویی كه پایان خوش دارد نشانه صمیمیت است. طرفین می دانند كه دیگری چه می گوید و تدریجاً از این كه می توانند آزادانه حرف بزنند و منظور یكدیگر را بفهمند لذت می برند. اما در ازدواج های ناموفق ، لذت گفت و گو در فضای شكایت ها و گله مندی های خشمگینانه و سوءتفاهم ها گم می شود و جای اشارات دلنشین ابروها و چشمك های خوشایند را نگاه های خیره و اشارات انتقادی و بهانه گیری ها و تهدیدها پر می كند. چه اتفاقی می افتد؟ چرا صحبت های دلنشین از دست می روند؟ مسئله اینجاست كه به مرور شیوه های متفاوت صحبت، منافع و چشم اندازهای متفاوت و سوءتفاهم ها روی هم انباشته می شوند و آهنگ دلپذیر صحبت را تغییر می دهند.

برخی از اشخاص نسبت به وضع ظاهر خود حساس هستند و بعضی دیگر به طرز صحبت خود با سایر اعضای خانواده حساسیت دارند. اگر با همسر خود صحبت می كنید، از توهین، تهمت و سرزنش بپرهیزید. از زدن برچسب مانند شلخته، خودخواه یا بی ملاحظه، لجباز و غیره خودداری كنید.

زن و شوهر ممكن است هنگام صحبت علی رغم حُسن نیت به بیراهه بروند. به جای صحبت نرم و ملایم ، با هم مشاجره كنند و چون یكی از آنها به قصد سبك كردن فضای سنگین صحبت، به شوخی حرفی بزند، دیگری چنان واكنش نشان دهد كه انگار در شوخی هم قصد و شری در كار بوده است. در این شرایط هر اقدامی برای تلطیف فضای صحبت، نتیجه معكوس می دهد.

هم صحبتی زن و شوهر با هم، برای رشد و بقای احساس صمیمیت آنها نقش قطعی دارد. متأسفانه بسیاری از زوج ها و شاید بتوان گفت اغلب آنها از مهارت های لازم برای گفت و گو با یكدیگر برخوردار نیستند و بی آنكه بخواهند گرفتار سوءتفاهم و دلسردی و تكدر خاطر می شوند.


در این جا به چند نمونه از مسائل و مشكلاتی كه بر سر راه گفت و گوی مؤثر همسران وجود دارد اشاره می كنیم:

1- مسئله: نمی توانم با همسرم صادق باشم.

2- مسئله: نمی توانم خودم باشم بسیاری از اشخاص مدعی هستند كه نمی توانند با همسرشان راحت صحبت كنند، باید احتیاط كنند مبادا حرفی بزنند و همسرشان را ناراحت كنند. زنی شكایت می كند كه وقتی به شوهرم حرفی می زنم واكنش بسیار بدی نشان می دهد. باید مواظب باشم، باید روی كلماتم فكر كنم.

سؤال می تواند آغازگر صحبت و ادامه آن ، و در نهایت اسباب توقف و ناتمام ماندن آن گردد. گاه یك سؤال دقیق و حساب شده می تواند به گونه ای اعجاب انگیز همسر شما را به صحبت تشویق كند. اما یك پرسش نابهنگام، طعنه آمیز یا بی تناسب می تواند از ادامه صحبت جلوگیری كند.

برای آموختن شیوه های جدید صحبت با همسر خود،كلمات را با سیاست و با رعایت همه جوانب ادا كنید، سعی كنید لحن خوشایندی داشته باشید. می توانید اگر خواستید یاد صحبت های مؤدبانه روزگار قبل از ازدواج بیفتید. استفاده از این طرز صحبت در مناسبات زناشویی، به خصوص اگر در برخورد با همسر خود لحن انتقاد آمیز دارید، ساده نیست. در این صورت برای ایجاد تغییر باید تلاش بیشتری كنید. شكستن عادت ها ساده نیست، اما با یاد گرفتن الگوهای جدید می توانید بدون كنترل و به طیب خاطر با همسرتان حرف بزنید.

3- مسئله: همسرم مرتب سر من داد می كشد به اعتقاد بعضی ها بلند صحبت كردن همسر، نشانه عصبانیت و حتی ضعف اخلاقی است. در این مورد زن و شوهر می توانند با گفت و گو، مسئله بلند صحبت كردن را حل كنند. زن یا مردی كه از صدای بلند همسرش رنجیده ، باید این احتمال را در نظر بگیرد كه ممكن است بلند صحبت كردن همسرش را اشتباه تفسیر كرده باشد. از سوی دیگر همسر نیز می تواند لحن صدای خود را ملایم تر كند. راه حل بهتر این است كه كسی كه از صدای بلند همسرش ناراحت می شود نسبت به آن حساسیت نشان ندهد. می تواند به ملایمت اعتراض كند، اما رنجشی به دل نگیرد.

4- مسئله: شوهرم فقط به خودش فكر می كند و به صحبت های من گوش نمی دهد بسیاری از زن ها از شوهرانشان انتظار دارند كه از احساسات خودشان حرف بزنند، این موجب می شود كه آنها نسبت به شوهرانشان احساس صمیمیت بیشتری كنند. واكنش احساسی زن و مرد نسبت به فراز و نشیب های زندگی، به آنها احساسی از وحدت و انسجام می بخشد. بسیاری از نویسندگان، احتیاط در ابراز احساسات از سوی مردها را یكی از اشكالات عمده آنها می دانند. بسیاری از زن ها هم درباره همسرشان همین نظر را دارند: شوهرم مثل آهن سرد و خشك است. اگر احساساتش را بروز می داد خیلی بهتر می شد. اما اغلب شوهرها، احتیاط در ابراز احساسات را دلیل نقص و ضعف نمی دانند. مردها در مقایسه با زن ها اغلب خویشتن نگری كمتری دارند و احتمالاً به قدر زن ها از احساسات خود، آگاه نیستند. مردی كه به احساسات خانمش توجه می كند، نسبت به احساسات خودش هم حساس می شود.

5- مسئله: با هم صحبت می كنیم اما صحبت ما سرد و بی روح است مسئله این است كه طرفین موضوعات مورد علاقه یكدیگر را طرح نمی كنند. از آن گذشته طراوت و شادابی گفت و گوهای اوایل آشنایی، دیگر وجود ندارد و طرفین اقدامی برای جلب نظر یكدیگر صورت نمی دهند. دلیل دیگر این است كه زن و شوهر نتوانسته اند گفت و گو برای حل مشكلات را از مكالمات خوشایند جدا كنند. بنابراین وقتی یكی از آنها با یك تعریف محبت آمیز شروع می كند، دیگری ممكن است فرصت را برای طرح یكی از گرفتاری های خود مناسب بپندارد، در نتیجه گفت و گوی محبت آمیز و لذتبخش كمیاب می شود.


مقررات و آداب گفت و گو
قانون شماره 1- با همسر خود هماهنگ شوید.

زن و شوهر برای این كه بتوانند با یكدیگر ارتباط سازنده برقرار كنند باید در مسیر صحبت یكدیگر قرار گیرند، زیرا در بسیاری از مواقع زن و شوهر با آنكه درباره ی موضوع واحدی صحبت می كنند اما روش صحبت آنها به قدری متفاوت است كه نمی توانند با هم هماهنگ شوند. ممكن است زن یا شوهر قصد تسكین ناراحتی همسر خود را داشته باشد، اما بر شدت ناراحتی او بیفزاید. متأسفانه بسیاری از زوج ها در مخابره افكار و احساسات خود به یكدیگر با دشواری روبه رو هستند. بعضی خواسته هایشان را چنان طرح می كنند كه به درك طرف مقابل منجر نمی شود؛ عقاید خود را مبهم طرح می كنند، از طرح موضوع اصلی طفره می روند ، حاشیه می روند و با این حال خیال می كنند كه همسرشان موضوع را دقیقاً و آن طور كه هست درك می كند. یكی بیش از حد وارد جزئیات می شود و دیگری به قدری در كلمات صرفه جویی می كند كه كلامش تفهیم نمی شود و هر دو بر این باورند كه به تفاهم میان خود كمك می كنند.

گاه به نظر می رسد كه اصولاً به دو زبان متفاوت حرف می زنند. در این شرایط، هرگز عجیب نیست كه زن و شوهر، هر دو ناراحت شوند، زیرا هر كدام بی خبر از تفصیر خویش، دیگری را به دیر فهمی و سرسختی متهم می كند.

توجه داشته باشید كه همسر شما با گفت و گوی خود ، گاهی فقط به حمایت شما و گاهی نیز به راهنمایی های عملی شما نیاز دارد، پس باید نسبت به اشاره ها و احساسات همسرتان حساس باشید تا راه های مناسب ارتباط با همسرتان را پیدا كنید.

قانون شماره2 - با علاقه گوش بدهید.

گاهی اوقات زن شكایت می كند كه شوهرش به حرف های او گوش نمی دهد و حال آنكه شوهر در مقام اعتراض مدعی است كه همه حرف های او را شنیده است. بررسی های به عمل آمده نشان می دهد كه در این زمینه اختلاف جنسی مشهودی وجود دارد. زن ها هنگام گوش كردن با ابراز كلماتی نظیر آره، عجب و تكان دادن سر، به گوینده می فهمانند كه به حرف های او گوش می دهند و حال آن كه مردها هنگام گوش دادن بیشتر سكوت می كنند.

گاه شما فراموش می كنید كه گفت و گو مبادله اطلاعات و نقطه نظرهاست. صحبت كردن و جواب نگرفتن در حكم صحبت با دیوار است. اگر شما هنگام گوش دادن سكوت اختیار می كنید احتمالاً می توانید به اشاره كردن و تكان دادن سر، عادت كنید و نشان دهید كه به راستی گوش می دهید و همسرتان را از تردید بیرون آورید.

قانون شماره 3: از قطع صحبت اجتناب كنید.

قطع صحبت برای كسی كه این كار را می كند احتمالاً طبیعی به نظر می رسد اما ممكن است در كسی كه صحبت او قطع می شود ایجاد نارضایتی و افكار منفی كند.او به حرف هایم گوش نمی دهد، تنها می خواهد خودش حرف بزند.

قطع صحبت هم مانند سایر عادات ممكن است بخشی از طرز مكالمه اشخاص باشد و برخلاف برداشت احتمالی كسی كه صحبتش قطع می شود ارتباطی با خود محوری و مخالفت و غیره ندارد. در اینجا نیز زن و مرد رفتار متفاوتی نشان می دهند. مردها بیش از زن ها صحبت را قطع می كنند، اما قطع صحبت آنها مشمول زن ها نیست، یعنی با مردهای دیگر هم كه صحبت می كنند همین سیاست را دارند. بنابراین زنی كه برای قطع صحبت از سوی همسرش دلایل منفی می تراشد باید به خاطر داشته باشد كه این رفتار ممكن است مربوط به طرز صحبت او باشد. اما با این حال كسی كه صحبت را قطع می كند باید به انتظار پایان صحبت بپرد و صبر كند. ممكن است مردی با تأنی و با جملات فاصله دار حرف بزند و زنش كه حاضر جواب و بی قرار است مرتب به میان صحبت پریده، رشته كلام را قطع كند. در این شرایط ممكن است مرد عصبانی شود و زن را مورد انتقاد قرار دهد. غافل از این كه رفتار خانم او دلایل عمیق تری دارد.

مردها در مقایسه با زن ها اغلب خویشتن نگری كمتری دارند و احتمالاً به قدر زن ها از احساسات خود، آگاه نیستند. مردی كه به احساسات خانمش توجه می كند، نسبت به احساسات خودش هم حساس می شود.

قانون شماره4: ماهرانه سؤال كنید.

سؤال می تواند آغازگر صحبت و ادامه آن ، و در نهایت اسباب توقف و ناتمام ماندن آن گردد. بعضی ها طبیعتاً كم حرف هستند، در برخورد با این اشخاص می باید زمینه صحبت را فراهم نمود. گاه یك سؤال دقیق و حساب شده می تواند به گونه ای اعجاب انگیز همسر شما را به صحبت تشویق كند. اما یك پرسش نابهنگام، طعنه آمیز یا بی تناسب می تواند از ادامه صحبت جلوگیری كند. در برخی از مواقع، لحن عتاب انگیز و یا پرخاشگرانه سؤالات مسئله ساز می شود: چرا دیشب دیر آمدی؟،چرا این همه به خودت رسیده ای؟  در بسیاری از موارد سؤالاتی كه با چرا شروع می شوند تولید اشكال می كنند، علتش این است كه این قبیل سؤالات اغلب مخاطب را در موضع دفاعی قرار می دهد. با آنكه ممكن است سؤال كننده صرفاً برای كسب اطلاع سؤال كرده و منظور دیگری هم نداشته باشد، استفاده از كلمه چرا در شروع یك جمله سؤالی احتمالاً شما نت ها و خطاب های پدر و مادر در دوران كودكی را تداعی می كند: چرا دیر كردی؟

از آن گذشته سؤالاتی كه با چرا شروع می شوند، اغلب بی اعتمادی و یا حتی سوء ظن را تداعی می كند. می توان برای اجتناب از این مشكل ، سؤالات را به شكل دیگری مطرح كرد مثلاً به جای چرا دیر كردی؟ می توان پرسید مشكلی پیش آمده كه دیر به منزل برگشتی؟ در این صورت همسرتان از این كه شما نگران او هستید و یا دوست دارید در جریان مشكلات او قرار گیرید خوشحال خواهد شد.

قانون شماره 5: سیاست و نزاكت به خرج دهید.

شاید در ظاهر رعایت این قانون در زندگی مشترک عجیب به نظر برسد اما در عمل، هر كس حساسیت هایی دارد و حتی نزدیك ترین اشخاص ممكن است احساسات ما را جریحه دار كنند. برخی از اشخاص نسبت به وضع ظاهر خود حساس هستند و بعضی دیگر به طرز صحبت خود با سایر اعضای خانواده حساسیت دارند. اگر با همسر خود صحبت می كنید، از توهین، تهمت و سرزنش بپرهیزید. از زدن برچسب مانند "شلخته"، "خودخواه" یا "بی ملاحظه"، "لجباز" و غیره خودداری كنید. این برچسب ها با ایجاد تكدر خاطر، فضای حاكم بر گفت و گوی شما را تیره می كند. از مطلق گویی و استفاده از كلماتی مانند هرگز یا همیشه خودداری كنید. این واژه ها معمولاً اشتباه هستند. چون به ندرت همسری پیدا می شود كه هرگز كارش را درست انجام ندهد و یا همیشه در انجام كاری كوتاهی كند.

- حرفتان را بزنید و از انتقاد خودداری كنید مثلاً به جای این كه بگویید تو هرگز به من كمك نمی كنی بگویید اگر در شستن ظرف ها به من كمك كنی بسیار ممنون می شوم.

ذهن خوانی نكنید، احتمال این كه ذهن خوانی اشتباه باشد، زیاد است و در نتیجه زمینه عصبانیت همسرتان را فراهم می سازید. اگر فكر می كنید كه همسرتان از شما دلگیر است بهتر است به او بگویید احساس می كنم از من دلگیر هستی تا او برای شما توضیح دهد.

صحبت با همسر خود، كلمات را با سیاست و با رعایت همه جوانب ادا كنید، سعی كنید لحن خوشایندی داشته باشید. می توانید اگر خواستید یاد صحبت های مؤدبانه روزگار قبل از ازدواج بیفتید. استفاده از این طرز صحبت در مناسبات زناشویی، به خصوص اگر در برخورد با همسر خود لحن انتقاد آمیز دارید.



اگر شنونده صحبت های همسرتان هستید این اصول را رعایت كنید

زمینه های توافق را پیدا كنید. ببینید با كدام یك از نكات مورد اشاره همسرتان موافق هستید تا در نقش مخالف او ظاهر نشویدبله قبول دارم كه اخیراً سرم خیلی شلوغ بوده است.

مضامین منفی صحبت های همسرتان را ناشنیده بگیرید، بعید نیست كه همسر شما در حالت دلخوری یا عصبانیت در بیان مسئله مبالغه كند. به علت عصبانیت توجه كنید و انتقادها و سرزنش ها را نادیده بگیرید.

- مطمئن شوید كه منظور همسرتان را درك كرده اید، در غیر این صورت از او سؤال كنید . مثلاً: فكر می كنم منظور تو این است كه حاضر نیستی دخالت های مادرم را تحمل كنی. درست است؟

از گفتن "متأسفم" ترسی به دل راه ندهید. زندگی مشترک ایجاب می كند كه اگر خواسته و ناخواسته اسباب تكدر خاطر همسرتان را فراهم كرده اید در مقام پوزش برآیید و تأسف خود را به او اطلاع بدهید.

موفق باشید.