كتابخانه های دیجیتالی چیست؟
كتابخانه های دیجیتالی محل هایی هستند كه در آن كاركنان متخصص به انتخاب، سازماندهی و كمك به دسترسی فكری به منابع اطلاعاتی می پردازند و در آن فرایند تفسیر، توزیع، حفاظت از یكپارچگی اطلاعات دیجیتالی و نیز اطمینان از وجود مجموعه ای از آثار دیجیتالی در مدت زمان طولانی مورد توجه قرار می گیرد تا از این طریق بتوان منابع دیجیتالی را با سرعت و بصورت اقتصادی برای استفاده یك جامعه یا مجموعه ای از جوامع در دسترس قرار داد.
در اداره كتابخانه دیجیتال، نیروی متخصص، متخصصان اطلاعاتی هستند كه در زمینه سازماندهی اطلاعات دیجیتالی، حفاظت و نگهداری مجموعه ها، همكاری با دیگر متخصصان، مدیریت منابع اطلاعاتی، پردازش اطلاعات، طراحی رابطه های كاربر كتابخانه ای، ایجاد امكان دستیابی به اطلاعات، تسهیل مبادله اطلاعات، راهنمایی مراجعان و ارتقاء محیط های یادگیری پیوسته و امور دیگر به فعالیت می پردازند.

وظایف كتابداران دیجیتالی
1- مدیریت كتابخانه های دیجیتالی
2- سازماندهی و مدیریت اطلاعات دیجیتالی
3- اشاعه اطلاعات دیجیتالی
4- پردازش اطلاعات دیجیتالی
5- مدیریت تبدیل منابع
6- ذخیره سازی، سازماندهی و حفاظت منابع دیجیتالی
7- ارائه امكان دستیابی و بازیابی منابع دیجیتالی
8- حمایت از حق مولف الكترونیكی
9- مشاوره در طراحی رابطه كاربری

حفاظت در كتابخانه دیجیتال
حفاظت فیزیكی و معنوی از منابع اطلاعاتی كتابخانه دیجیتال به این شرح هستند: جلوگیری از آسیب های احتمالی منابع دیجیتالی، ایجاد راه هایی برای نگهداری دراز مدت اطلاعات، تهیه نسخه های اضافی و نگهداری آنها در مكان های متفاوت، ایجاد استانداردهای نگهداری برای ذخیره سازی مناسب و اشتراك مواد به صورت دیجیتالی@ امنیت اطلاعات و جلوگیری از ورودی های غیر مجاز و جلوگیری از استفاده های غیرقانونی به منظور حمایت از حقوق اقتصادی و جانبی و دیگر حقوق یاد شده، جلوگیری از ورود ویروس های رایانه ای و مهاجمین اینترنتی و استفاده از راه های ایجاد امنیت در شبكه مانند: استفاده از دیوارهای آتش، امضاهای رقومی و ... .
از جمله عوامل زمینه سازی كه منجر به بروز و ظهور كتابخانه دیجیتالی شده است می توان به این موارد اشاره كرد:
مشكل كتابخانه های سنتی در برآورده ساختن نیازهای كاربران و اداره مجموعه خود
ناتوانی در تهیه و خرید منابع جدید
ضعف حفاظت و نگهداری منابع قبلی
عدم سرعت عمل در پردازش، آماده سازی و اشاعه اطلاعات
ناكارآمدی و ایجاد ارتباط با سایر مراكز
و مزایایی كه كتابخانه دیجیتالی در قبال نیازهای كاربران و جامعه اطلاعاتی ارائه می دهد سبب شده تا این كتابخانه دیجیتالی مورد استقبال زیادی قرار بگیرد:
بی نیازی از تهیه و خرید چند نسخه از منبع
به وجودنیامدن امكان آسیب هایی مثل خط خوردگی، مفقود شدن و مشكلات صحافی
دسترسی آسان به محتوای مواد دیجیتال
امكان دسترسی به محتوای مواد سایر كتابخانه ها یا مراكز دیجیتالی
دسترش شبكه های امانت بین كتابخانه ای و اشتراك منابع
كاهش زمان نشر، در نتیجه كاهش زمان اشاعه اطلاعات
ایفای نقش بارز در حفظ آثار و میراث فرهنگی اقوام مختلف
اهداف كتابخانه دیجیتالی
- گردآوری، ذخیره و سازماندهی اطلاعات و دانش به شكل دیجیتالی
- كمك به انتقال مقرون به صرفه و كارآمد اطلاعات (صرفه جویی در هزینه و زمان استفاده كنندگان)
- تاثیر قابل توجه در سرمایه گذاری روی ساختار رایانه ای و ارتباطی
- ارتباطات قدرتمند و همكاری ما بین جوامع پژوهشی، بازرگانی، حكومتی و آموزشی
- استفاده از فرصت های آموزشی مادام العمر
- دسترس پذیر ساختن منابع كمیاب و نایاب
- حفاظت از منابع آسیب پذیر

ویژگی های كتابخانه دیجیتالی
- دسترسی از راه دور به منابع آن به سادگی امكان پذیر است.
- از امكانات بسیار قوی و وسیع جستجو و مرور بهره می گیرد.
- اساس و پایه ای برای خدمات دارای ارزش افزوده محسوب می شود.
- منابع دیجیتالی خارج از حوزه مدیریتی و محیط خود را نیز در بر می گیرد.
- تمام فرایند و خدماتی كه اساس و پایه هر كتابخانه ای است را شامل می شود.
- نگرشی به كل منابع كتابخانه دارند و شكل و قالب آن اطلاعات را در نظر می گیرد.
- به جوامع یا حوزه های خاصی از استفاده كنندگان خدمت می كنند. با این تفاوت كه این جوامع ممكن است در شبكه اینترنت پراكنده باشند.
- برای ادامه حیات خود نیاز به همكاری كتابداران و مهندسان علوم رایانه دارند.
- به ساختار یك سازمان خاص وابسته هستند.
- فراهم آوردن امكانات متعدد دسترسی سریع و كارآمد به اطلاعات.
- در اختیار داشتن مالكیت و كنترل منابع (برخی از آنها ممكن است خریداری شوند)
- منابعی را در بر می گیرد كه ممكن است از هیچ راه دیگری امكان دسترسی به آنها وجود نداشته باشد.
- طیف كاملی از عملگرهای جستجو، امكان مرور واژه های جستجو، غنی سازی ركوردها با كنترل واژگان، امكان اصلاح جستجوهای اولیه را فراهم می كند.