اعتیاد مدرن

در دو دهه گذشته روانشناسان و محققان اعتیاد به تدریج پذیرفته اند که اعتیاد به چیزهایی غیر از مواد مخدر و الکل نیز می تواند به وجود آید؛ به عنوان مثال عادتهایی مانند پرخوری، تماشای تلویزیون و استفاده مفرط از اینترنت رفتارهای اعتیادی محسوب می شوند. اعتیاد به اینترنت، ظهورش به عنوان یک اختلال جداگانه نخستین بار درسال 1995 توسط ایوان گلدبرگ مطرح شد و در سال 1996 توسط یانگ توسعه یافت و در حال حاضر وابستگی به این فناوری را اعتیاد مدرن نام گذاری کرده اند. البته هرچند در ایران هنوز سرعت اینترنت به زحمت به 56 کیلو بین در ثانیه می رسد و اینترنت پرسرعت ایرانی هم عبارت است از پهنای باند 128 کیلو بین در ثانیه . اما با این وجود باز هم کسانی هستند که به همین اینترنت نیز معتادند و نمی توانند خود را از آن جدا کنند. اعتیاد به اینترنت از مواردی است که بسیاری از کاربران را اسیر خود می سازد، جذابیت های خاص اینترنت باعث می شود تا نوجوانان و جوانان مجذوب آن شده و ساعت ها وقت خود را پای رایانه بگذرانند. وابستگی به اینترنت یک وابستگی واقعی همانند اعتیاد به مواد مخدر و وابستگی های دیگر است، اگرچه این نوع وابستگی مشکلات جسمی اعتیادهای شیمیایی را ندارد؛ اما مشکلات اجتماعی ناشی از آن همانند اعتیادهای دیگر است. به طورمثال از دست دادن کنترل بر روی رفتار، علائم ناخوشایند ناشی از ترک، عطش، ولع زیاد برای کار با اینترنت، گوشه گیری اجتماعی و افت تحصیلی و شغلی را می توان برخی از پیامدهای وابستگی به اینترنت برشمرد. یکی از شباهت های اعتیاد به اینترنت با سایر اعتیادها این است که معتادان اینترنتی اعتراف می کنند که هربار خیلی بیشتر از مقداری که قصد داشته اند آنلاین می مانند درست مثل فرد الکلی که بیشتر از آنچه می خواهد یا حتی به خاطر می آورد الکل می نوشد.اینگونه افراد از اطرافیان خود کناره گیری می کنند تا بیشتر با دوستان اینترنتی شان باشند. از جمله معیارهای تشخیص اعتیاد به اینترنت می توان به موارد زیر اشاره نمود: افت تحصیلی شدید، کاهش وزن به علت از بین رفتن نظام تغذیه بدن، بالا رفتن دامنه ی تنش عصبی، کاهش فعالیت های اجتماعی، معاشرت با اشخاص و گروه های بزرگتر، قانون گریزی، پرخاشگری، تغییر عادت های رفتاری و.... این افراد در صورت عدم دسترسی به رایانه و اینترنت بعداز مدتی دچار بی قراری، تحریک پذیری، عصبانیت و احساس نیاز می شوند.البته شدت این علائم در افراد مختلف متفاوت است.   درمان اعتیاد به اینترنت از آن جایی حائز اهمیت است که وابستگی به رایانه و بی تفاوتی نسبت به دیگران باعث عدم مسئولیت پذیری نسبت به خانواده، ازدواج، شغل و سایر مسایل می شود. برخی از پژوهشگران معتقدند که یکی از علت های مهم روند رو به رشد مشکل اعتیاد اینترنتی در ایران بیکاری، شرایط نامناسب ادامه تحصیل، مشکلات معیشتی جوانان و نبود برنامه های فرهنگی در زمینه ی نحوه استفاده مناسب از اینترنت است که در صورت ادامه این روند باید شاهد آسیبهای جدیدی باشیم که جامعه ی ما را تهدید می کند. جوان وارد یک فضای مجازی می شود و در این فضا می خواهد شروع به مکالمه و تبادل افکار کند. در این صورت نکته ای که وجود دارد این است که این شخص از واقعیت دور می شود و فراموش می کند که ارتباطات مجازی و واقعی چقدر تفاوت دارد و دچار رفتار دوگانه و تخیلات می شود. درمورد شیوه ی ترک اعتیاد اینترنتی نیز مهمترین راه چاره، کنترل کمیت و کیفیت اتصال به اینترنت توسط خانواده هاست.  هر فرد نیز باید با در نظر گرفتن تفریحات و ورزش های متنوع برای گذراندن اوقات فراغت خود از دنیای مجازی کمی فاصله بگیرد و در دنیای واقعی با برنامه ریزی دقیق به اهداف خود برسد. البته این نکته را نباید فراموش کرد که اینترنت امکانات و قابلیت های بسیاری را برای کار، آموزش ،ارتباطات و... ارائه می کند که باید در حد معقول از آن بهره برد.