در این باره معاویة بنوهب از امام صادق(علیه السلام) نقل كرده است كه:
«الأرضُ للهِ عزّوجل وَ لِمَنْ عَمَّرها(1)؛ زمین متعلق به خداى عزّوجلّ است [و با اذن او] متعلق به هر كسى است كه آن را آباد كند.»
اسلام براى انجام هر عمل غیر حرامى به مردم آزادى داده كه از آن جمله: آزادى ساخت و ساز و احیاى زمین هاى بایر است كه در اصطلاح فقهى «حیازت» خوانده مى شود. از این رو در گذشته مشكلى به نام مسكن بر سر راه ازدواج نبود. متولیان حكومت ها به دلیل انحرافى كه از مسیر اسلام پیدا كرده اند، به دستور استعمارگران، این قانون را تصویب كردند تا بتوانند ثروتى بر ثروت هاى خود بیفزایند و با آن، دو خواسته زیر را تأمین كنند:
1. به دست آوردن منافع شخصى و ارضاى شهوات گذرا؛
2. اداره كارمندان بى شمارى كه آن ها را دور خود جمع كرده اند تا بتوانند با حمایت آنان، به ستم، طغیان و استبداد خویش ادامه بدهند.
مى گویند: هنگامى كه جمال عبدالناصر(2)، وضعیت اقتصاد مصر را بحرانى دید، از برخى متخصصان غربى خواست تا علل و عوامل آن را بررسى كنند. آنان شش ماه در كشور مصر به تفحّص درباره وزارتخانه ها و اداره هاى دولتى و دیگر امور پرداختند. سرانجام در گزارشى اعلام نمودند كه سبب بحران اقتصادى كشور، وجود كارمندان بسیار زیاد است، در حالى كه مصر، تنها به دویست هزار كارمند نیازمند است. این درحالى بود كه در دولت جمال عبدالناصر حدود یك میلیون و دویست هزار كارمند در استخدام دولت بودند. پر واضح است كه تمام این افراد در مشاغل خود مصرف كننده محسوب مى شوند، نه نیروى كار مولّد، و این امر خود به زیان اقتصاد كشور تمام مى شود. به علاوه، سنگ اندازى هاى این قشر در فعالیت هاى اقتصادى مردم نیز، تأثیرى منفى در رشد اقتصادى جامعه بر جاى مى گذارد. این امر اختصاصى به مصر ندارد و در سایر كشورهاى اسلامى نیز در جریان است. تمامى این ها را در كنار مالیات نامشروعى لحاظ كنید كه در قرآن و روایات اسلامى ممنوع و خلاف شرع شمرده شده است؛ كه علاوه بر آن، اصولا مخالف عقل و فطرت است. و لذا امروزه زمین ها همچنان موات مانده است و مردم با بحران مسكن دست به گریبان هستند.
این در حالى است كه اگر راه را ـ هر چند به طور نسبى ـ باز بگذارند و به مردم میدان بدهند، تحوّل شگرفى در رشد عمران و آبادانى كشورها پدید خواهد آمد.
در كشور عراق، تحت حاكمیت عبدالكریم قاسم(3) ساخت و ساز خانه در ازاى پرداخت مالیاتى اندك ـ هر چند نامشروع ـ مجاز اعلام شد، بدین معنا كه مردم براى هر قطعه زمینى كه قصد بناى آن را داشتند باید ده دینار (معادل قیمت 2500 قرص نان) مى پرداختند. در پى همین آزادى نسبى در ساخت و ساز، شهرهاى عراق توسعه قابل توجّهى یافت.
هنگامى كه در عراق سكونت داشتم، خود شاهد احداث شهرك هاى تازه بنیاد بودم. ده ها هزار خانه ساخته شده بود؛ خانه هایى كه از آن زمان ـ تقریباً چهل سال پیش ـ تاكنون پا برجایند و مردم در آن ها ساكنند.
مشكل پیش گفته، در همه كشورهاى اسلامى از قبیل: مصر، سوریه، اردن، ایران، پاكستان وجود دارد و اگر قانون اباحه تملك زمین به اجرا درآید، یكى از موانع اساسى ازدواج جوانان مجرّد از میان برداشته مى شود و به افزایش موارد ازدواج مى انجامد؛ امرى كه از بنیان هاى ساختن یك جامعه صالح است.

پاورقی:

(1). إستبصار، ج 3، ص 108 ، ب 72، ح 3.
(2). جمال عبدالناصر (1918 ـ 1970 م): سیاستمدار مصرى كه نظام حكومتى ملك فاروق را در سال 1952م سرنگون كرد و خود در سال 1958م ریاست جمهورى را به دست گرفت و تا آخر عمر در این سمت باقى ماند.
(3). عبدالكریم قاسم (1914 ـ 1963 م) افسر نظامى عراقى كه كودتاى سال 1958 م بر ضد رژیم پادشاهى را رهبرى كرد و آن را سرنگون ساخت و پس از مدّتى، عبدالسلام عارف در كودتایى نظامى وى را به قتل رساند.
 

برگرفته شده از کتاب جوانان؛ ازدواج وراهكارها

نوشته آیت الله شیرازی